INLEIDING SOCIOLOGIE
H1: OP ONTDEKKINGSTOCHT DOOR EEN BEKEND GEBIED
INLEIDING: LADEUZE
= bib van kuleuven, niet de authentieke want deze was afgerand in de oorlog, terug opgebouwd door
donaties van vs en canada
Sociologie
- studie van de samenleving of samenlevingskunde, veranderingen in sl
- van normatief tot empirisch wetmatigheden vatten, wetten van natuurkunde toepassen op
de sl (sociale fysica)
- veel delen van samenleving die we nog niet kennen
- studie van
• sociale verbanden
• kenmerken
• wetmatigheden
EEN BEELD VAN EEN TITEL
Samenleving is een speeldveld met spelregels en spelers en spelen samen een samenlevingsspel.
samenleven is getypeerd dr geboden, verboden, regels en taboes
- Speelveld
= plaats ruimte waarin de regels worden toegepast, erbuiten: uitgesloten door niet te mogen
meedoen of door zware overtreding
publieke en particuliere ruimtes
- Spelregels
= verschillende types regels, elke samenleving heeft ze, niet allemaal dwingend, niet
naleven: gevolgen/sancties
vb: verkeersregels, …
- Spelers
= degene die de regels volgen in het speeldvel
vb: Elke sport bevindt zich hierin
,Specifieke posities
= de plaats waar de persoon zit, de taak die ze hebben, een zekere continuiteit, met een bepaalde
taakverdeling binnen posities, relatief stabiel, invulling niet voor altijd vastgesteld
vb: wielrennen (kopman, hulpman), voetbal (verdediger, aanvaller), …
Specifieke rollen
= de manier waarop je een sociale positie invult, verwachte gedrag bij een positie
vb: verkoopster -> vriendelijk zijn tegen klanten, kunstenaar -> creatief, …
Hoge of lage status
= sommige posities hebben een hogere status, externe evaluatie, vaak vertaald in geld hogere
status, hoe meer verdienen/beter onderhandelen, waardering die aan de positie hangt, lage
waardering: niet perse minder belangrijk
vb: voetballers, …
Informatie en communicatie
= communicatie onderling, anticipatie op acties van anderen
vb: voetbal (tss spelers en tegenspelers),
Taakverdeling en hiërarchie
= afspraken/taken/organisatie is nodig zodat alles goed kan lopen, is dynamisch
Vb: niet perse de voorspeler die kapitein is in hun ploeg, kapiteinsband kan overgedragen w…
Ruimte rond het speelveld in concentrische cirkel
= wat de spelers bepaald hoe ze zich gaan gedragen, bestaat uit verschillende cirkels afh van hoe ver
ze staan van de spelers
statistische hiërachie: nauwelijks verandering of juist heel dynamische hiërarchie
Vb: zonder supporters gaan spelers minder spelen, commentatoren, vips, …
- Formele leider: officiële kanalen op hun positie recht
- Informele leider: beste, degene met het meeste gezag, spreekbuis, belangrijke figuur
Onderlinge conflicten tussen beide
,Productiviteit
= verhouding productie en productiemiddelen, productie (resultaat, effect werk), relatie productie
gerelateerd aan middelen die er tegenover staan, wnr productie lager is -> productiviteit nog altijd
hoog zijn (met minder man meer pp produceren)
onvoldoende bijdragen: aan de kant gezet
Motieven
= wrm iets doet, motivatie, w sterk beïnvloed dr omgeving, bepalen invulling van je rol, kunnen sterk
verschillen
~ psychologie: interesses hoe je motief tot stand komt
vb: studeren omdat je weet wat je wil gaan doen/het je interesseert, …
Neutrale waarnemers
= buiten de discussie, neutraal standpunt innemen, moeten afstand houden, sturen wat er op het
speelveld gebeurd, aan de zijlijn
vb: wetenschappers, …
Betrokken waarnemers
= geven toelichting, helpt je om beter te kunnen volgen
vb: supporters, commentator, …
Sociale werkgelijkheid is minder duidelijk afgebakend, spelregels: voortdurend gemaakt en
afgevoerd, spelers: versch posities en soms tegenstijdige rollen
HET DAGELIJKS LEVEN DOOR DE BRIL VAN DE SOCIOLOOG
Sociologische verbeelding/lens
= kijken naar de achterliggende werkelijkheid en hier betekenis aan geven, verleent betekenis aan de
sl, vermogen afstand te noemen van actuele toestand en alternaitef standpunt in te nemen
in context bekijken: enige afstand nemen van vanzelfsprekendheden
C.W.Mills: sociologische verbeelding, door de ogen en geest naar sl kijken
- Geschiedenis
- Biografie van de spelers
- Sociale structuur: spelregels
, - Wisseling van perspectieven: alles van versch kanten bekijken
~ zie crim sociologie
Selectieve waarneming
= wnr er niet gewisseld w van perspectief, iets vanaf dezelfde hoek bekijken, uitgeput raken in
interpretatiekader, gewicht van routineus denken en handelen op basis van, altijd dezelfde routine
volgen
Vb: politieke partijen bekijken iets van 1 bril, …
- Fysische en sociale beperkingen
- Belangen
- Kennis en informatie (en onderwijs)
- Voorkeur en afkeer
Referentiekaders
- Vormt/en een geheel
- Stabiel doch niet onveranderlijk
= beïnvloedbaar maar niet direct
Vb: verhuizen van dorp naar stad, …
- Talrijk, divers en individueel
= ervaringen verschillen per persoon -> referentiekaders dus ook
- Ook gedeelde kaders
= grote groepen van mensen die (ongeveer) op dezelfde manier naar iets kijken, soortgelijke
ervaringen
Zakelijke en gepercipieerde realiteiten
- Self-fulfilling prophecies
= zelf vervullende voorspellen nagaan op welke wijze acties ondernemen die al dan niet
leiden tot de uitkomst die ze voor ogen hadden, verwachtingen projecteren
Vb: hoe hoeger verwachting leerkracht hoe beter lln presteren en omgekeerd, …
- Vooroordelen en stereotypes
= voor gegevens samen te brengen al tot referentie komen, niet openstellen voor gegevens
of feiten voorafname op werkelijkheid, emotioneel gebeuren, gefixeerde en
vereenvoudigde voorstellingen van andere groepen