Thema's Maatschappijleer HAVO - Hoofdstuk 3 Parlementaire democratie
Samenvatting Thema's Maatschappijleer Havo 4 Hoofdstuk 2: Rechtsstaat (Ik heb zelf een 9,6 gehaald)
Samenvatting thema’s maatschappijleer H3.1/3.5
Tout pour ce livre (104)
École, étude et sujet
Lycée
HAVO
Maatschappijleer
5
Tous les documents sur ce sujet (638)
1
vérifier
Par: bentheverbraeken43 • 4 semaines de cela
Vendeur
S'abonner
lotteslot02
Avis reçus
Aperçu du contenu
Par. 7
Fundamenteel in een rechtsstaat is dat de burgers grondrechten hebben. De V.S. is al heel
lang een rechtstaat en China ziet zichzelf er als een, maar veel westerse landen zijn het daar
niet mee eens.
- In de V.S. en China is uitlokking van crimineel gedrag toegestaan en mogen
verdachten een stuk langer worden vastgehouden dan in Nederland. In China is er
ook sprake van preventieve opsluiting, van bijvoorbeeld politieke activisten.
- In China en een aantal Amerikaanse staten is de doodstraf nog toegestaan. Verder
kent het Amerikaanse strafrecht plea bargaining en de Three Strikes and You’re Out
Law.
Plea bargaining: de advocaat en aanklager sluiten een deal op voorwaarde dat de verdachte
bekent.
Three Strikes and You’re Out Law: je krijgt een zware straf als je voor de derde keer in de
fout gaat.
- In Nederland betekend levenslange gevangenisstraf echt levenslang en in China en de
V.S. kan iemand bijvoorbeeld worden veroordeeld voor 200 jaar gevangenisstraf.
Een belangrijk grondrecht is het recht op gelijke behandeling.
Klassenjustitie: dat mensen uit de hogere sociale klasse door justitie worden bevoordeeld
boven mensen uit de lagere sociale klasse. Dit komt vaak voor in de vorm van rassenjustitie.
- In China zijn minderheden als Tibetanen, Chinese moslims en mensen van de
spirituele Falung Gong-beweging vaak slachtoffer van klassenjustitie. (De
Communistische partij is aan de macht)
De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is een belangrijk uitgangspunt van de
rechtsstaat.
- In de VS wordt een deel van de lagere rechters gekozen door het volk; hogere
rechters worden door de president voor het leven benoemd, onder wie de negen
rechters van het Hooggerechtshof. Naast rechters kennen de Verenigde Staten
juryrechtspraak. Iedere Amerikaan van achttien jaar die Engels spreekt en geen
strafblad heeft, kan voor een jury worden gevraagd. De jury doet alleen uitspraak
over de schuldvraag, rechters bepalen de hoogte van de straf.
- In China zijn alle rechters lid van de Chinese Communistische Partij (CCP), waardoor
rechtszaken niet altijd onafhankelijk worden gedaan.
Hoofdstuk 3 – Parlementaire democratie
Par. 1
Politiek: het nemen van allerlei besluiten om een land te besturen.
- Dat kan zijn op het gebied van welvaart, volksgezondheid, infrastructuur, onderwijs,
buitenlandse betrekkingen en openbare orde en veiligheid.
Democratie: een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op
de politieke besluitvorming.
Referendum: kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel.
, - Het oudst bekende voorbeeld van een directe democratie is de stad Athene uit de
Griekse oudheid.
- We spreken bij indirecte democratie ook wel van een parlementaire democratie
omdat de gekozen vertegenwoordigers samen het parlement vormen en beslissingen
maken. Kenmerken van een parlementaire democratie zijn:
o Burgers hebben politieke grondrechten:
Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen of
verkozen te worden.
Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening
uiten.
o Over de politieke besluitvorming staan de belangrijke regels in de grondwet:
De regering en het parlement maken samen de wetten.
Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement
daartoe besluit.
o Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie rekening met de
rechten van minderheden.
o Er is persvrijheid.
Dictatuur: wanneer alle macht in handen is van één persoon of een kleine groep mensen.
- Er zijn dictaturen die gebaseerd zijn op een ideologie als communisme of fascisme.
Andere vormen zijn religieuze en militaire dictaturen.
- Dictaturen hebben meestal de volgende kenmerken:
o Een machtenscheiding ontbreekt, waardoor burgers te maken hebben met de
willekeur van de machthebber(s).
o De grondrechten worden niet gerespecteerd.
o Er bestaat geen vrije pers.
o Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
o Er is vaak een grote politieke rol voor de militairen om verzet van het volk te
kunnen onderdrukken.
o Er is meestal sprake van verkiezingsfraude.
o De regering kan snel en efficiënt besluiten nemen.
Par. 2
Ideologie: een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van de
samenleving (waarbij het vooral gaat om deze twee vragen: welke waarden en normen staan
centraal? En wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?).
- Linkse mensen zijn voor een sterke actieve rol van de overheid op het gebied van
economie, uitkeringen, onderwijs en gezondheidszorg, terwijl rechtse mensen juist
zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op sociaaleconomische gebied willen.
Zit een ideologie tussen links en rechts in, dan spreken we van het politieke midden.
Het liberalisme (rechts) ontstond eind achttiende eeuw tijdens de Franse Revolutie en heeft
als ideaal persoonlijke en economische vrijheid. De overheid moet vooral de eigen
verantwoordelijkheid van burgers stimuleren.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lotteslot02. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
