Mens en gezondheid 3
Werkcollege 1: verbindende communicatie in complexe situaties
Oefening 1
Korte herhalingsoefening
Casus Erica (agorafobie)
• Uitgewerkte versie
o Zie extra document
Verbindende of geweldloze communicatie
Inleiding
Een dagelijks voorbeeld
Vrijdagavond heb je afgesproken om iets te gaan eten met je vriend(in) op restaurant. Je kijkt er erg
naar uit om een moment samen te beleven. Zeker omdat je vriend(in) de laatste tijd veel heeft
dienen over te werken en jullie niet zoveel momenten samen hebben gehad.
Het is vrijdagavond. Jullie hadden afgesproken om 19.30 in het restaurant. Ondertussen is het 20.00
en je vriend(in) is er nog steeds niet. Je hebt ook nog geen bericht ontvangen. Om 20.30 komt je
vriend(in) aan. Hij/zij zegt dat hij de tijd uit het oog is verloren.
- Hoe zou jij je voelen in deze situatie?
® Bezorgd uit onwetendheid waarom ze er nog niet zijn
® Kwaad/gefrustreerd
® Ongewaardeerd
- Merk je verschillen op met je duo-partner?
o Ophélie zou angst ervaren
- Welke gedachten zou jij hebben in deze situatie?
o Reden waarom ze de tijd uit het oog hebben verloren
o Gevoel van niet belangrijk genoeg te zijn
o Negatieve gevoelens richting vriend(in)
- Merk je verschillen op met je duo-partner?
o Twijfel aan jezelf
- Welke boodschap zou je geven aan je vriend(in)?
o Eigen negatieve gevoelens overbrengen
Soorten posities
• De jakhals-positie
o Persoonlijk aangevallen
o Reageert (impulsief) vanuit gevoel
o Defensie: “JIJ bent … altijd, nooit”
o Dus: niet vanuit “verbinding”
Ø Vraag: hoe groot is de kans dat jij zou luisteren naar een jakhals?
• De giraf-positie
o Bekijkt de dingen op een gezonde afstand
o Behoudt verbinding met de ander
o Communiceert vanuit eigen behoeften en noden zonder de ander te veroordelen
1
, • Giraf versus jakhals
o Is de jakhals dan slecht?
Ø Nee!
§ Als je in de jakhals- positie bent, dan doe je gewoon een niet-optimale poging om
onderliggende behoeften uit te drukken die voor jezelf nog niet duidelijk of gekend
zijn
• Conslusie
o Onze gevoelens vormen dus een belangrijke barometer voor onderliggende behoeften
Ø We voelen ons dus goed als we oprecht in verbinding staan met onszelf, onze eigen
behoeften en deze respectvol kunnen uiten
o We voelen ons niet goed als onze onderliggende behoeften niet worden gezien of erkend
Vervolg dagelijks voorbeeld
- Welke behoefte werd bij jou wakker in ons restaurant-voorbeeld? Ga rustig even zelf op zoek in de lijst (5min).
® Rekening houden met elkaar
® Betrokkenheid
® Begrip
® Structuur
® Uitwisseling communicatie
- Wissel je ervaring ten slotte kort uit met je duo-partner
o Vrij overeenstemmend
Onheldere behoeften
Reactie
• Defensief
o Kloof met de ander wordt groter in plaats van kleiner
Ø Conflicten kunnen ontstaan
Ø Deconnectie kan optreden
§ Meeste mensen verschillen vaak gewoon tijdelijk in behoeften
û Willen weldegelijk in verbinding blijven
Helderheid
• Helderheid krijgen in onze eigen behoeften als mens/hulpverlener
o Nodig om goed te kunnen communiceren met cliënten
Jakhals-positie
• Cliënt bevindt zich hier (tijdelijk) in
o We hoeven dat dus niet persoonlijk te nemen
Ø En zelf in de weerstand gaan
§ Komt vaak omdat ze nog niet goed kunnen benoemen wat hun onderliggende
behoeften zijn
û We kunnen hen dan helpen te connecteren met hun behoeften door een
veilig (verbindend) kader binnen de begeleiding te creëren
Denkvraag
- Als we denken aan een uitgesproken jakhalspositie bij patiënten … aan welke DSM-V- problematiek denk je dan?
o Persoonlijkheidsproblematiek/borderline persoonlijkheidsstoornis
o Onderliggende hechtingsproblematiek/traumatische ervaringen
2
, - Welke onderliggende behoeften spelen bij deze patiënten voortdurend op de achtergrond in therapie en wat kan
hier de oorzaak van zijn?
o Nood om gezien te worden
o Vertrouwen
o Veiligheid
o Therapeut kan trigger zijn in therapie met stevige emoties tot gevolg
Borderline/behoeften
• Willen de therapeut een schuldgevoel aanpraten
o Plaatsverandering bevragen
Ø Omdat oude behoeften de behandeling binnendringen
§ Veiligheid creëren is belangrijk
(Verbindende) boodschap
Patiënt komt vaak niet opdagen op afspraken
Frits is 46 en is sinds een jaar in begeleiding bij het CGG Waas & Dender na een vechtscheiding. Hij
wordt er geholpen voor zijn aanhoudende, neerslachtige gevoelens, maar vooral ook voor zijn
drankmisbruik (dat nog is versterkt na financiële moeilijkheden in zijn vennootschap). Hij komt soms
in een “onheilige” toestand naar de sessies. Zelf begeleid je Frits hoofdzakelijk wbt het aanpakken
van enkele elementaire, dagdagelijkse dingen. Zo gaat hij bijvoorbeeld te laat slapen, heeft hij weinig
structuur in zijn dag en drinkt hij nog veel. Hij heeft ook niet veel zelfinzicht. Alles ligt vooral aan zijn
vrouw die persé moeilijk wou doen. Je wil in deze sessie echter Frits vooral spreken omdat je hem wil
wijzen op het belang van de sessies.
- Welke mogelijke uitdagingen voorzie je bij deze patient op het vlak van (verbindende) communicatie?
o Nog niet veel zelfinzicht
® “Mijn vrouw is de boosdoener!”
o Risico voor hevige emotionele reacties (kwaadheid) & weerstand
® “Gaat gij mij de les lezen meiske? Gij moet nog veel leren”
o Bij de consulent
® “Machteloosheid, angst, kwaadheid en frustratie
• Verbindende communicatie kan hierbij helpen
o In de giraf-positie blijven
o Gevoelens bij de patient zijn vaak uitingen van onderliggende behoeften
Ø Don’t take it personally.
o Empathisch luisteren naar de behoeften van de ander, maar ook leren op een verbindende manier een
boodschap brengen die niet oordelend, belerend of beschamend is
Ø Want dan verliezen we patiënten
OBSERVATIE GEVOEL
Als ik … (observatie) Dan voel ik me … (gevoel) …,
…zie/hoor,
BEHOEFTE VERZOEK
Want ik heb behoefte aan …., In vraagvorm, concreet, positief, nu
doenbaar, neen is ok
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Jennableyenberg. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
