SAMENVATTING VAN BRITTA PETERS
VISIE OP TAALVARIATIE EN TAALVARIATIEBELEID
Visietekst van de Adviescommissie Taalvariatie
In opdracht van het Algemeen Secretariaat van de Taalunie (februari 2019) 1
In deze tekst komt de visie op taalvariatie en taalvariatiebeleid van de Adviescommissie
Taalvariatie aan bod. Het vertrekpunt van deze visietekst is het eerdere rapport dat in 2003
is opgesteld door de Werkgroep Taalvariatie van de Raad voor de Nederlandse Taal en
Letteren van de Taalunie. De factoren die een rol spelen in de actualiseringsvraag zijn: de
toetreding van Suriname tot de Taalunie in 2004, het advies wat de Taalunie in 2016 heeft
uitgegeven omtrent het erkennen van het Bildts als regionale taal en de reacties van
vertegenwoordigers op de resultaten van het onderzoek naar de Staat van het Nederlands in
2017.
De hoofdlijnen van het rapport uit 2003 worden uitgeschreven, maar dienen
geactualiseerd te worden. Met deze versie willen we aansluiten op de toenemende
globalisering, mobiliteit en digitalisering. In deze tekst staan de taalgebruiker en zijn/haar
taalgebruik centraal. Er zijn een aantal zaken die niet in deze visietekst naar voren zullen
komen: de in Nederland erkende regionale talen, de Engelse invloed (of die van andere
talen) op het Nederlands, Nederlands op de Caribische Eilanden en Gebarentaal.
Taalvariatie is een belangrijk kenmerk van elke hedendaags gebruikte taal. In het Nederlands
zie je bijvoorbeeld dat er meerdere woorden zijn om hetzelfde ding te omschrijven,
bijvoorbeeld woning en appartement. Er zijn bepaalde contexten waarin een spreker een
plek om te wonen eerder als woning dan als appartement zal benoemen. Het gaat hierbij om
variatiepatronen die ons vrijwel niets vertellen over regionale, sociale of etnische groep(en)
waarbij de spreker behoren. Dit is dan ook niet het onderwerp van taalbeleid. Maar neem nu
bijvoorbeeld uitspraak, woordenschat en grammatica. Deze vertellen wél iets over die drie
herkomsten.
Een eerste dimensie binnen synchrone taalvariatie (op één moment in de tijd) is de
geografische taalvariatie. Het Nederlandse Standaardnederlands verschilt duidelijk van het
Belgische Standaardnederlands en het Surinaamse Standaardnederlands en vice versa.
Woorden als okselmouwtrui (shirt zonder mouwen) verraden bijvoorbeeld de Surinaamse
herkomst van een spreker. Dit soort variatie is niet bijzonder (vergelijk het Engels van Britten
maar eens van dat van Amerikanen), maar we moeten verder denken dat de landsgrenzen.
Er is bijvoorbeeld een grote variatie in uitspraak als we kijken naar verschillende regio’s.
Een tweede dimensie is de etnische taalvariatie, hiermee bedoelen we herkomst.
Iedereen die zich het Nederlands toe eigent, heeft eigen accenten en kenmerken. Denk
bijvoorbeeld aan straattaal.
Als derde dimensie is er de sociale taalvariatie. Het sociale profiel van een spreker
bepaalt zijn/haar taalgebruik. Zo spreken oudere generaties anders dan de jongere en zien
we ditzelfde terugkomen in hoog- en laagopgeleide mensen.
1
Adviescommissie Taalvariatie. Visie op taalvariatie en taalvariatiebeleid: Visietekst van de Adviescommissie
Taalvariatie in opdracht van het Algemeen Secretariaat van de Taalunie. februari 2019.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur brittapetersx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.