Samenvatting: Systemisch
denken en handelen
Centrale begrippen van de
systeemtheorie
Systeem
o Geheel van interactiepatronen
o Geheel van betekenissen
Geheel van onderling verbonden systemen
Heelheid van een systeem
Circulaire beïnvloeding
Achter gedrag zit altijd inzet
Systeem
= verschillende sociale netwerken die de persoon en elkaar beïnvloeden
Een systeem is …
o Verbinding en beïnvloeding
= als een georganiseerd geheel van elkaar wederzijds beïnvloedende
deelgehelen die met elkaar in verbinding staan
Het gaat niet om de delen op zich, het gaat niet om het geheel
Het gaat over de verbinding tussen alles
o Een geheel van interactiepatronen
o Een geheel van betekenissen
Een systeem is een netwerk van mensen die met elkaar in verbinding staan, die elkaar
voortdurend beïnvloeden en beïnvloed worden en dit via gedrag (wat ze doen), patronen
(wat ze meer doen) en betekenissen (wat ze denken over wat ze doen)
Geheel van interactiepatronen
Gewoontes, regels, bepaalde rollen of niet, grenzen of niet … bepaalt mee het gedrag van
ieder gezinslid
= gezinsstructuur = patronen die de gezinsleden ondersteunen, maar waarin ze ook kunnen
vastlopen
Zouden dynamisch moeten zijn, maar ze kunnen ook heel taai zijn
o Vast zitten? Doordat ze er niet in slagen hun gedrag op elkaar af te stemmen op de
nieuwe situatie
Geheel van betekenissen
= een kader dat bepaalt hoe mensen betekenis geven aan een bepaalde ervaring
Het systeem beïnvloedt niet alleen gedrag en structuren (wat we doen) maar ook
betekenissen (wat we denken over wat we doen)
, Geheel van onderling verbonden
systemen
Iedereen maakt deel uit van verschillende systemen het aantal sociale systemen in tijd en
ruimte is ontelbaar
Holon (zie afbeelding) illustreert hoe een persoon deel is van
verschillende sociale systemen
o Holon is afgeleid uit het Grieks en betekent ‘totaliteit’
o De holistische benadering wil een persoon dus benaderen
vanuit zijn totaliteit en niet als opgedeeld in afzonderlijke,
onafhankelijke delen
o Gedrag kan niet begrepen worden als ze niet in
samenhang wordt gezien met de totaliteit
Heelheid van een
systeem
= in een systeem hangt alles met alles samen
Heelheid heeft een belangrijke consequentie:
o Een verandering in één deel van het systeem veroorzaakt verandering in alle delen
van dat systeem en in het totale systeem zelf
o Voor de kijk die we hebben op gedrag van cliënten Om (probleem)gedrag te
begrijpen, moet men het hele systeem bekijken en niet alleen degene die het
(probleem)gedrag vertoont
Circulaire beïnvloeding
De systeembenadering gaat uit van gelijktijdige en wederkerige beïnvloeding mijn gedrag
is tegelijkertijd oorzaak en gevolg van het gedrag van anderen
Wat doe ik dat de ander zo reageert? Wat doet de ander dat ik zo reageer?
↔ oorzaak-gevolg-relaties = lineair kijken
Achter gedrag zit altijd inzet
Inzet = datgene waarvoor mensen hun best doen in hun relatie met anderen, ze willen gezien
worden, helpen, invloed hebben …
o Wordt vaak niet gezien, op het eerste zicht lijkt dit contraproductief, onlogisch of
onbegrijpelijk
Achter elk gedrag zit inzet en ga opzoek naar deze inzet
, Het gezin als systeem – de
structurele benadering
Gezinsstructuur
Subsystemen
Binnengrenzen
o Open of gesloten
o Vaag of star
o Duidelijk en flexibel
Buitengrenzen
o Open of gesloten
o Vaag of star
o Duidelijk en flexibel
Cohesie
o Kluwen- en loszandgezinnen
Hiërarchie en autoriteit
Leeftijdsadequate leiding
Coalitie
o Rigide triade
Gezinskaart
Gezinsstructuur
= gezinnen ontwikkelen gewoonten of patronen in de manier waarop de gezinsleden met
elkaar omgaan
Elementen van deze structuur?
o Hoe gezinsleden met elkaar omgaan
o Welke regelmaat het gezinsleven voorspelbaar maakt
o Wat wel en niet gezegd mag wroden
o Hoe/of verjaardagen gevierd worden
o …
Ontwikkelt zich vanaf het moment dat partners samen komen, over de geboorten van het
eerste kind en de eventuele volgende kinderen, het oud worden van de kinderen tot het
verlaten van het nest van de kinderen
o Interactiepatronen tussen gezinsleden ontwikkelen voortdurend
Goede gezinsstructuur?
o Gezinsleden ervaren onderling verbondenheid en steun
o Duidelijke verdelen tussen ouders en kinderen van taken en verantwoordelijkheden
die bij het alledaagse leven en hun levensfase horen
Vastlopen van gezinsstructuur?
o Evenwicht is zoek
o Gezinsstructuur voelt aan als last en niet meer als steun
Niet statisch maar dynamisch
Signalen gezin onder druk? Individuele emotionele of gedragsproblemen van gezinsleden
Belangrijke eigenschappen van een gezinsstructuur:
o Ieder gezin heeft zijn eigen manier van omgaan met elkaar en unieke, eigen
gedragspatronen
o Een gezinsstructuur is zinvol voor gezinsleden als ze onderlinge verbondenheid en
steun ervaren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur amberdefraine. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.