Dit is een samenvatting van het vak 'Orthopedagogie'. Besproken hoofdstukken: inleiding (kort), orthopedagogie als wetenschap, methodisch agogisch handelen, de verschillende actoren in het agogisch proces, (ortho)pedagogische visies, oplossingsgericht denken en werken en toepassingen uit cursus.
➢ Basis en werkterrein van de opvoeder – begeleider
➢ Is verantwoord doordacht en methodisch
1 ORTHOPEDAGOGIE ALS WETENSCHAP
1.1 WAT BETEKENT ORTHOPEDAGOGIE?
1.1.1 Pedagogiek en pedagogie
➢ Pedagogiek of opvoedingswetenschap: de wetenschap die het opvoeden als object heeft en
waarin het denken over opvoeden centraal staat.
➢ Pedagogie: het handelen, uitvoeren, de praktijk van het opvoeden.
Pedagogie(k) kent een aantal FACETTEN:
➢ de omgang met anderen: opvoeden komen we tegen in de (erg basale manier van) omgang
tussen volwassenen en kinderen.
➢ de unieke omgang: die omgang is uniek en persoonlijk en in de regel valt een wederzijdse
betrokkenheid waar te nemen.
➢ omgang met invloed: de opvoeder wil waarden en normen bijbrengen, keuzes leren maken,…
Het kind wordt hierdoor gevormd (modulering). Deze modulering gebeurt vaak door
observeren en kopiegedrag.
➢ omgang met vrijheden en beperkingen: er moeten kaders zijn waarbinnen een kind begrenst
mag/moet worden. Deze invloed neemt geleidelijk af naarmate een kind groeit.
Pedagogie(k) kent een aantal FACTOREN:
➢ innerlijke factoren: datgene wat eenieder in aanleg (erfelijk) bij geboorte meekrijgt.
o Bv. autisme, ADHD…
➢ uiterlijke factoren: de omstandigheden waarin een kind opgroeit. (het milieu, de omgeving
en de situatie waarin het kind zich kan/moet ontwikkelen.
o Bv. maatschappij, vrienden, alcohol- of drugsverslaafde ouders…
1.1.2 Opvoedingsproces
➢ Opvoeden voltrekt zich geleidelijk
→ Ontwikkelen, leren en veranderen vraagt tijd.
1.1.3 Orthopedagogiek en orthopedagogie
➢ Orthos = Grieks: ‘recht maken wat krom is gegroeid’
➢ Een vorm van begeleiden/opvoeden die bijstuurt wat afwijkt van de norm.
o Bijzonder opvoeden ontstaat wanneer er tijdens de gewone opvoeding problemen
voordoen.
➢ Orthopedagogie: het handelen, uitvoeren, de praktijk van wat er moet gebeuren om de
scheefgegroeide opvoedingssituatie recht te kunnen trekken.
➢ Orthopedagogiek: de wetenschap die de bijzondere opvoeding als object heeft – verwijst ook
naar het handelen van ‘professionelen’.
,Orthopedagogie Samenvatting 2021-2022
➢ Ter Horst: benoemt het werkveld van de orthopedagogiek als ‘de problematische
opvoedingssituatie’ (P.O.S.)
o Hiervan is sprake wanneer de betrokkenen de opvoedingssituatie als perspectiefloos
ervaren en ze er niet in slagen zonder professionele hulp van buitenaf daar
verbetering in aan te brengen.
→ M.a.w.: de orthopedagogische hulpverleners proberen via hun agogisch handelen de
situatie opnieuw perspectief te bieden.
➢ Professionele opvoeder = spilfiguur die respectvol begeleidt en ondersteunt
o vertrekt vanuit wensen en krachten van de cliënt
o grijpt pas in als de veiligheid en integriteit van mensen wordt bedreigd
1.1.4 Orthopedagogiek/(Ortho)agogiek
➢ ‘Pedagogiek’ verwijst letterlijk naar kinderen.
➢ ‘Ortho-agogiek’ wanneer het om volwassenen gaat.
➢ Agogisch handelen = deskundig, methodisch en intentioneel omgaan met
veranderingsprocessen.
1.1.5 Werkgebied van de orthopedagogie(k)
➢ Zintuiglijke functioneringsproblemen: doof, slechthorend, blind of slechtziend.
➢ Motorische functioneringsproblemen: motoriek belemmerd.
➢ Cognitieve functioneringsproblemen: intellectuele ontwikkeling (ernstig) belemmerd.
➢ Gedrags- en emotionele functioneringsproblemen: conflict zijn met zichzelf en/of hun
omgeving.
➢ Meervoudige functioneringsproblemen: combinatie van de hierboven omschreven
functioneringsproblemen.
1.2 ORTHOPEDAGOGIEK EN MAATSCHAPPIJVISIE
ORTHOPEDAGOGIEK MAATSCHAPPIJ
Visie rond
Verschillende mensvisies
hulpverlening
Modellen rond
Verschillende stromingen hulpverlening
, Orthopedagogie Samenvatting 2021-2022
1.2.1 Separatie
➢ Separatie = Personen worden gescheiden van de samenleving.
➢ Kleine cirkel: doelgroep
➢ Grote cirkel: maatschappij
→ Waarom zijn er voorzieningen gebouwd voor mensen met een
beperking?
− Weg houden van maatschappij
− Bescherming tegen hun beperking
1.2.2 Integratie
➢ Integratie = Proces van ‘dichterbij komen’
o We zoeken naar een dienstverlening die erop gericht is de cliënt naar vermogen aan
de samenleving te laten deelnemen.
➢ Ze zijn in de maatschappij maar nog steeds een aparte groep.
1.2.3 Normalisatie
➢ Normalisatie = Geslaagde integratie
o Normaliseren van leefomstandigheden: cliënten beschikken over leefpatronen en
omstandigheden die zo veel mogelijk gelijken op de gewone omstandigheden en
leefgewoonten in de samenleving.
o Normaliseren van de persoon: zo ‘normaal’ mogelijk functioneren.
1.2.4 Emancipatie
➢ Emancipatie = Vrij maken van afhankelijkheid, opheffen inperking, geven van gelijke rechten
o Belangrijk gegeven in de hedendaagse welzijnszorg
o Niet zo evident te realiseren, o.m. door afhankelijkheid van cliënten, houding van
professionelen,…
➢ Empowerment
o ‘To empower’ = verlenen van macht of kracht
▪ Verlenen van kracht = ondersteuning en support
▪ Verlenen van macht = verschuiving van verantwoordelijkheid
o Empowerment speelt zich af op 2 vlakken:
▪ Persoonlijk vlak: mensen nemen zelf beslissingen m.b.t. hun persoonlijk
leven.
▪ Politiek vlak: het beleid moet doorzichtiger worden, diensten toegankelijker…
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Sirip. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
