SPRAAK- EN OROMYOFUNCTIONELE STOORNISSEN: ARTICULATIESTOORNISSEN
Dyslalieën: articulatiestoornissen obv gewoontevorming of ontwikkelings-factoren
• synoniem: functionele articulatiestoornissen ➔ NU
Dysglossieën: articulatiestoornissen veroorzaakt door oraal-perifere afwijkingen bv. een te kort
tongriempje
• Tong heffen bij slikken en zuigen, spraakklanken ➔ tongriempje kan verankerd zijn tegen
mondbodem
• Hoe langer je hiermee loopt, hoe minder beweeglijk de tong
Dyspraxieën: stoornissen in het centraal programmeren van de spraakbewegingen
Dysartrieën: neurogene spraakproblemen: de uitvoering van de spraakbeweging is gestoord
Articulatiestoornis ➔ articulatiebeweging bij spraakklankproductie benadert de normale doelpositie
NIET
• Fonetische ontwikkeling: de vaardigheid om spraakklanken te produceren
o Motorisch!
o G/h-verwarring
o Rothacisme vibrans
• Fonologische ontwikkeling: het gebruik van klanken in betekenisvolle woorden
o Clustervereenvoudiging
o Gliding
o Ingaan op metalinguïstisch bewustzijn
▪ BV kind kan rrr gebruiken tijdens spelen MAAR zegt jood ipv rood
• ➔ verschillende behandelingen
Fonologische processen
• Syllabestructuurprocessen ➔ aantasting aan structuur van syllabe
o Weglating finale consonant (deu/deur)
o Clusterreductie (paat)/paard)
o Omissie onbeklemtoonde syllabe (vizi/televisie)
o Reduplicatie (keukeu/keuken)
• Assimilatieprocessen ➔ aanpassing aan naburige klanken ➔ articulatorisch makkelijker
o Regressieve assimilatie (blil/bril)
o Progressieve assimilatie (poploot)/potlood)
o Contactassimilatie (poklot)/potlood)
• Substitutieprocessen ➔ vervanging van klanken ➔ articulatorisch makkelijker
o Stopping (toep/soep) ➔ fricatief vervangen door explosief
o Fronting (soko/choco)
o Denasalisatie (deme/meme)
o Verwisseling liquidae (/r//l/, /w/,/j/)
• Minder frequente processen
o Metathesis (makser)/masker ➔ omwisselen van klanken
1
, o Coalescentie (stun/citroen) ➔ samenvoegen van distinctieve kenmerken
o Backing (kwe/twee)
• Deze processen zijn ok tot een bepaalde leeftijd
Etiologie
• Organische afwijkingen
o Te kort tongriempje, macroglossie (te grote tong), ontbrekende tanden, lip-kaak-
verhemeltespleet…
• Functionele belemmeringen
o Alles is anatomisch OK, maar kind heeft tijdens ontwikkeling een bepaalde gewoonte
gecreëerd waardoor klank niet juist wordt geproduceerd
o Interdentaliteit, addentaliteit
o Kan door imitatie van ouders
• Variabelen
o Chronologische leeftijd ➔ hoe ouder kind, hoe correcter
o Intelligentie en taal
o Culturele variabelen BV Spaans: lichte ad/interdentaliteit is normaal, afhankelijk van
setting
o Persoonlijkheid BV huig r is mooier
Variabelen
• Motorische vaardigheden BV lipkracht, hoe ouder hoe beter, ook schrijfvaardigheid,
zindelijkheid, kan het kind lopen…
• Orale structuren (anatomisch/fysiologisch)
• Ontwikkeling en gezondheid BV lange hospitalisatie: lichaam besteedt geen aandacht aan
articulatie en taal = achterstand
• Auditieve discriminatievaardigheden en geheugen ➔ kunnen discrimineren BV tussen p en b
• ➔ navragen in anamnese
Aard vd fouten tijdens fonetische ontwikkeling
• Omissies (tot 2-3j)
• Substituties (3-4j) ➔ kunnen moeilijke klank nog niet uitspreken, dus vervangen door andere
klank ➔ kind kan FONETISCH de klank niet vormen
• Distorsies (4-5j) ➔ proberen moeilijke klank uit te spreken, maar lukt nog niet helemaal
correct
• Addities (4-5j)
• ➔ Op deze leeftijd nog niet als stoornis gezien
Spraakverstaanbaarheid is ernstig gestoord bij fonologische stoornis BV ik zit op de koep (ipv stoep)
➔ leidt tot onverstaanbaarheid
Bij een fonetische stoornis blijft semantiek van het woord bewaard, distinctieve kenmerken blijven
gelijk ➔ BV ik zit op de stoep (met te slappe s) ➔ blijft verstaanbaar
Ontwikkeling van specifieke spraakklanken en hun verbindingen
• Normering bij 640 kinderen
• Tabel van Stes
o 75% VS 90% vd kinderen verwerven klank op specifieke leeftijd
o welke klanken en clusters moeten gekend zijn op welke leeftijd
o Wat wordt verwacht op welke leeftijd?
o Welke klank moet kind eerst verwerven in fonetische ontwikkeling?
2
, ▪ We volgen natuurlijke ontwikkeling in therapie
Normale articulatiebasis = gereedhouding vh articulatieapparaat voor klankuiting
➔ articulatiestructuren moeten reeds goedzitten bij articulatiebasis
• Lippen zonder spanning gesloten
• Tongpunt tegen processus alveolaris achter de bovensnijtanden
• Zijranden tong liggen tegen de binnenkant van de kiezen/steun tegen de druk van de
wangspieren
• Tong niet aangezogen tegen verhemelte (wel in rustpositie)
• Kiezen raken elkaar niet
• Articulatiebasis past zich aan aan de rusttoestand en primaire mondfuncties
• Afwijkingen rusttoestand en aanwezigheid van oromyofunctionele stoornis meestal
aanleiding tot afwijkingen normale articulatiebasis en afwijkende articulatie
Algemene articulatiestoornissen
• Het gebruik ve foutieve articulatiebasis
o Je moet exact weten op welk deel vh fonetisch proces je moet werken
o BV Wnr je tong al tijdens articulatiebasis tussen tanden zit, zal die ook zo zitten
tijdens articuleren
o Anamnese: zit kind voor tv met mond open, zijn er afwijkende mondgewoontes?,
• Foutieve articulatieplaats
o Plaats van afsluiting en/of vernauwing
▪ Te posterieur (meer keelspanning, minder orale resonantie,
stemstoornissen) ➔ ‘hot potato speech’
▪ Te anterieur (infantiel tongpersen, multipele interdentaliteit,…)
• Slappe articulatie
o Weinig beheersing van groot en klein mechanisme
• Gespannen articulatie
o Geen economische articulatie (spierbewegingen met teveel energieverbruik)
o Kan aanleiding geven tot stemstoornissen
o Hypotoon of hypertoon
Specifieke articulatiestoornissen
• Stoornissen van apico-alveolairen ➔ komt meest voor
o – /t//d//n/
o Sigmatismen
o Lambdacismen
o Rotacismen
• Stoornissen van bilabialen
• Stoornissen van labio-dentalen
• Stoornissen van palatalen
• Stoornissen van velaren
• Stoornissen van laryngalen
1. stoornissen van apico-alveolairen
• /t//d//n/: juiste vorming
o Tongpunt tegen bovenste alveole
o Tongranden sluiten aan
o Orale luchtstroom
o Explosief
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur camilledecoster. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
