Inhoud (behandelde thema’s)
(On)afhankelijk van het individu/ individualisme
Wantrouwend/ vertrouwensvol mensbeeld
Vrijheid
Rechtvaardigheid/ Identiteit
Thema 1: (On)afhankelijk van het individu/ individualisme
Deel 1: Het onafhankelijke individu (=subject): zelf keuzes maken (we leven in een
keuzesamenleving)
Niet altijd: kindertijd, wetten, katholiek, andere culturen, stemrecht, …
Voordeel onafhankelijkheid
Verdienste (als je keuze maakt die goed afloopt)
Nadeel onafhankelijkheid
Schuld (als je keuze maakt die niet goed afloopt)
Verdienste-schuldmodel
Te veel op andere leunen -> gezien als zwak
Réne Descartes de ontdekking van het subject:
- Vader moderne filosofie
- Breuk: zelf denken (fundament van latere verlichting) & geloof/ traditie
(niet als beginnend fundament in het denken)
- Wetenschap in grote groei
- Basisfilosofen (Thomas en Aristoteles)
- Descartes: vertrekken van zekerheden
Twijfelexperiment (Descartes)
Eerst aan zoveel mogelijk twijfelen, kennis in acht nemen
Hierna gebruik maken van zintuigen
Daarna denken (puur ratio)
(Cogito ergo sum) Ik twijfel, maar ik denk, dus ik besta = ontstaan van
onafhankelijke ik.
Rationalisme zorgt voor universalisme: overal in de wereld/ geschiedenis is er
ratio, iedereen denkt hetzelfde.
Antropocentrisme: mens centraal.
Subject (ik) – Object (alles buiten ons, ook ons lichaam)
Deel 2: Individualisme
(Neutrale betekenis) = individu kiest/ handelt vanuit zichzelf.
(Waarde geladen betekenis) = geen rekening houden met een ander (als
synoniem voor egoïst).
Positieve gevolgen van individualisme:
- Verlichting (sapere aude: durf denken)
- Mensenrechten
Negatieve gevolgen van individualisme:
- Individuele keuzes -> verantwoordelijkheid (verdienste-schuldmodel)
- Keuzestress en keuzevermoeidheid
1
, - In diskrediet brengen van traditie, gewoonte en afhankelijkheid van het
individu
Kritiek op individualisme: Moderne Europese denken…
…ziet eigen culturele bepaaldheid niet
…maakt universalistische aanspraken: wat is echte mens? (volgens
individualisme: naakte mens, gestript van culturele en historische bepaaldheid)
Culture worden miskent, onderworpen en uitgeroeid
PoMo: post-modernisme (Zygmunt Bauman, Liquid Modernity)
- Zelf identiteit samenstellen
- Geen vaste structuur: mensen veranderen van identiteit
- Op zoek naar authetieke, innerlijke “ik” die los van tradities staat
Antropogeen = van menselijke oorsprong, door mens veroorzaakt/ toegevoegd.
Centrale vraag: wie ben ik?
Deel 3: Afhankelijkheid van het subject (van jezelf, de andere, de wereld)
- Contingentie van jezelf
Contingentie = toevalligheid (>< noodzakelijkheid), maar toevalligheden
die een entiteit kwalificeren.
We zijn ons lichaam: we zijn allemaal anders
Onze samenleving heeft het moeilijk met die contingentie.
- Contingentie van anderen: het sociale zelf
Het zelf = sociaal -> bevestiging van anderen nodig (zelfkennis dmv
reflectie van anderen)
Doel: sociale herkenning: behoefte aan sociale erkenning -> bepaald onze
keuzes (><onafhankelijke keuzes) vb. consumptie: gebruikswaarde (bv
een dure auto kopen omdat hij goed rijdt) <-> signaalwaarde (dikke nek
met dure auto)
Twee strategieën voor sociale erkenning (vaak beide gebruikt)
Belongingness: erbij willen horen
Distinction: je willen afzonderen, onderscheid willen maken tss. jezelf
en anderen
- Arendts extreem: jezelf in de ander
= wie ben ik (basisvraag)
Verhouding tot ander als zelfonthulling (je bent wie je bent hoe je
overkomt bij andere mensen).
“Hoe verhoud ik mij tot de ander?” volgens Arendts misleidende vraag: er
is geen voorafgaand iemand om naar de ander toe te treden.
Individualiteit en socialiteit staan niet in tegenstelling tot elkaar, maar zijn
symbiotisch.
(wie ben ik? = hoe interageer ik met anderen?)
Schema van sociale erkenning
Handelen wordt gedreven door de strijd voor sociale erkenning, want erkenning
is risicovol.
Drie vormen van sociale erkenning: negatief – neutraal – positief
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ilkesteurs. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.