De crisis van de respublica Christiana en de opkomst van de soevereine staat (1500-1661).................2
De abdicatie van keizer Karel V...........................................................................................................2
Laat-middeleeuwse politieke en juridische orde: Europa 1600..........................................................3
Politieke desintegratie na val West-Romeinse Rijk.............................................................................4
De middeleeuwse orde van de christenheid: elementen van eenheid.............................................11
De ineenstorting van de respublicia Christiana en de crisis van de Europese orde (1500 – 1660).......16
De reformatie en het einde van de geloofseenheid.........................................................................16
Overzeese expansie..........................................................................................................................17
Het Ancien Régime onder Lodewijk XIV: de dynastieke vorstenstaat (1661 – 1715)............................20
Koningschap en standenmaatschappij.............................................................................................22
De uitbouw van het militaire en bureaucratische apparaat van de staat.........................................25
Het Ancien Régime onder Lodewijk XIV: wetgeving en absolutisme....................................................28
Reformatie, contrareformatie en absolutisme.................................................................................28
Lodewijk XIV en de wetgeving..........................................................................................................31
De Britse Revolutie (1640 – 1701)........................................................................................................32
De Tudors en de vroege Stuarts (1485 – 1640): constitutie en maatschappelijke breuklijnen.........32
Vorstelijk absolutisme en de opkomst van de historische jurisprudentie........................................34
Burgeroorlog (1640 – 1649) en Commonwealth (1649 – 1660).......................................................37
De restoratie onder Karel II en Jacobus II.........................................................................................38
De Glorious Revolution en de uitbouw van de parlementaire monarchie (1688 – 1701).................39
Bronnen............................................................................................................................................40
De Amerikaanse Revolutie (1763-1791)...............................................................................................42
De Britse kolonies in Noord-Amerika tot het einde van de zevenjarige oorlog (1606-1763)............42
De Stamp Act en de constitutionele crisis binnen het Britse rijk......................................................46
Onafhankelijkheid: volkssoevereiniteit en externe zelfbeschikking.................................................53
Staatsvorming: volkssoevereiniteit en interne zelfbeschikking........................................................59
De Franse Revolutie (1789 – 1815).......................................................................................................67
De dag dat twee revoluties elkaar ontmoetten................................................................................67
De lange aanloop naar de revolutie (1763 – 1789)..........................................................................67
De revolutie en de constitutionele monarchie (1789 – 1792).........................................................75
De republiek (1792 – 1799) en het regime van Napoleon (1799 – 1815).........................................91
De Belgische revolutie en de vorming van een burgerlijke natiestaat (1814 – 1914)...........................98
De restauratie in Frankrijk en de Julirevolutie (1814 – 1830)...........................................................98
De opkomst van de moderne natiestaat........................................................................................105
Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden......................................................................................108
De Belgische Revolutie (1831 – 1839)............................................................................................110
1
, De burgerlijke natiestaat (1831 – 1914).........................................................................................116
Imperialisme en kolonialisme (1798 – 1920)......................................................................................117
De Eerste Opiumoorlog (1839 – 1842)...........................................................................................117
De tweede fase van het westers imperialisme...............................................................................119
China, het Westers imperialisme en het internationaal recht........................................................122
Kolonisatie van Congo (1885 – 1960).............................................................................................126
De crisis van de respublica Christiana en de opkomst van de soevereine staat
(1500-1661)
De abdicatie van keizer Karel V
25/10/1555: Karel V komt op de schouders van Willem van Oranje de grote zaal van het
paleis op de Koudenberg binnen Staten-Generaal van de Bourgondische Nederlanden had
zich daar verzameld
Daar legde hij de heerschappij over de XVII Provinciën van de Nederlanden neer en droeg
deze over aan zijn zoon Filips II
Filips II: Spaanse, Italiaanse en Amerikaanse gewesten
Broer Ferdinand: Oostenrijkse erflanden
Karel V was de machtigste vorst van het christelijke Europa geweest, maar had gevoel dat hij
gefaald was om de eenheid van de christenheid te bewaren
Karel V erfde van zijn 4 grootouders het grootste landencomplex dat enige vorst in Europa
beheerst had sinds Karel de Grote en Lodewijk de Vrome
1519: keizer van het Heilig Roomse Rijk
Karel V was de belichaming van de hoop om de eenheid van de christenheid te kunnen
herstellen gebaseerd op het Romeinse Recht van de keizer als dominus mundi
Door zijn abdicatie gaf hij deze droom op, hij stelde een alliantie tussen beide takken van de
Habsburgse dynastie veilig (zie Spanje en Oostenrijk). De Habsburgse dynastie ging voor op
de droom van de christenheid onder 1 geloof en 1 keizer
Karel V zijn regeerperiode viel samen met ontwrichtende ontwikkelingen:
- De Reformatie
2
, - Ontdekking en verovering van de Nieuwe Wereld
- Opkomst van de sterke dynastieke conglomeraten in de grote landen van Europa + de
oorlogen
Laat-middeleeuwse politieke en juridische orde: Europa 1600
Versnippering van politieke
macht in Europa voor 1600
De pluraliteit van
het overheids gezag
OF de verderling van
de politieke
rechtsmacht over
meerdere lagen van
overheden
3 redenen begin Nieuwe Tijd:
- Reformatie 1516 -> Luther plaatst zijn stellingen
- Val v/h ORR 1453
- Ontdekking v. Amerika 1492
Rond Duitse gebieden en Noord-Italië -> lijn = de grenzen van het Heilig Roomse Rijk
Binnen i/h Rijk -> 100’en politieke entiteiten
1. Heilige Roomse
Keizer + Paus
2. Frankrijk, Engeland,
Aragon, Castilië
3. Graafschap van
Vlaanderen,
hertogdom van
Luxemburg,…
3 = heerlijkheden hadden een eigen vorm van recht in middel- en kleine strafzaken
Hoewel de Heilige Roomse Keizer aanspraak maakte over jurisdictie dat overkoepeld was, defacto
alle verschillende niveau’s op hun eigen manier recht spreken
De lagen waren aan de lagen boven hun ondergeschikt, maar tegelijk waren ze ook autonoom
(soeverein)
3
, Politieke desintegratie na val West-Romeinse Rijk
476: val van het WRR -> West-Europa wordt verdeeld in grote Germaanse koninkrijken
Val WRR was zelfs nog steeds in de 19e eeuw van immens belang omdat het decennia lang de
verbeelding van staatsmannen en ook de cultuur heeft beïvloed, met als grote vraag: hoe kan het dat
zo’n groot rijk ten onder is gegaan?
Tegen de 8e eeuw: was het mediterrane gebied uiteengevallen in 3 grote cultuurgebieden:
Val ORR: Constantinopel was oninneembaar (wss door een miltaire desintegratie)
Regio Frankrijk: de Franken met de dynastie van de Merovingers en later de karolingers:
Christelijk West-Europa kwam onder de Karolingische dynastie van Karel de Grote en Lodewijk de
Vrome
In de tijd door erfdeling niet de 1e zoon erfde het hele rijk, maar het werd verdeeld over alle
zonen
-> na Lodewijk de Vrome werd het rijk verdeeld onder zijn zonen => VERDRAG VAN VERDUN 843
Daaruit groeide: Frankrijk, Duitsland, Italië, etc.
Verdrag van Verdun = eerste stap in de politieke desintegratie van de christenheid:
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur inevandenberghe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.