Micro-economie
Informatie
!!! Hoorcolleges en slides zijn de basis !!!
- Wat in het boek staat en niet wordt gezien in de les, moet je niet kennen
- Als er iets staat op de slides, maar niet in het boek, moet het wel gekend zijn
Hoofdstuk 1
VOORAL SLIDES!
Gemengde economie
= combinatie van vrije markteconomie en een centraal geleide economie of planeconomie (=staat die
recht heeft om te produceren)
- Vrije markteconomie (kapitalisme)
- Producenten verantwoordelijk voor productie van G&D
- Consumenten kunnen vrij beslissen om wel of niet te kopen
- Centraal geleide economie of planeconomie (socialisme)
- Enkel staat heeft het recht om te produceren (staat heeft verantwoordelijkheid van
productie)
Is een goed systeem
Grafiek 1
Gemengde economie zorgt voor welvaart, gemeten door groeivoet bbp per capita
→ verschillen in tijd en tussen landen
- Kenmerken: ratioschaal op verticale as met
steeds verdubbeling per interval
- Rechte lijn (diagonaal): constante groei in elk
jaar
- Hoe steiler, hoe sterker de groei
- Horizontale lijn = bijna nulgroei
- Tot 1700: constante groei → bbp per capita
op zelfde niveau
, - Daarna explosieve stijging:
- Stijging in verschillende landen op een verschillend moment
▪ Stijging bij GB begint redelijk snel
▪ India en China kennen vertraging, pas na 1900: losgekomen van koloniale
heerschappij en hadden dan pas meer controle over de markt
- Hockeystickprofiel: grafiek kent vorm van platliggende hockeystick
- Ook voor
▪ Arbeidsproductiviteit (= marginale productiviteit v/e eenheid arbeid)
▪ Verbondenheid tss verschillende delen vd wereld
- Plotse groei: verklaring
- Kapitalistisch systeem
= ondernemingen waren zelf eigenaar van hun inputs en outputs (geen eigendom
van staat) → ondernemingen belangrijkste eenheid van productie → aanbieden op
vrije markt
▪ Technologische evolutie: hoe meer concurrentie, hoe meer innovatie
▪ Specialisatie van werktaken: elke WN verantwoordelijk voor een andere
taak, mogelijk door grote groei van bedrijven
Grafiek 2
Grote verschillen tussen landen
- Zuid-Korea: grootste succesverhaal (succes
van instellingen)
- Onderwijs
- Internationale concurrentie en competitiviteit
- Botswana en Nigeria in begin op hetzelfde
niveau, maar later doet Botswana het beter
- Beide rijk aan natuurlijke grondstoffen (B:
diamant, N: olie)
- MAAR verschil in kwaliteit van instituties!
(meer corruptie in politiek + misbruik van
fondsen in Nigeria)
- Invloed communistisch systeem = planeconomie?
- West-Duitsland met kapitalistisch systeem doet het veel beter dan Oost-Duitsland
met communistisch systeem
- Sovjet Unie doet het met communistisch systeem vrij goed (stabiele systematische
groei), maar bij instorten SU werden kapitalistische ideeën toegepast en dat heeft
niet voor een verbetering gezorgd
➔ Succes van kapitalistische systemen is afhankelijk van werking van de markt !!!
- Gevoelig aan marktfalingen
- Te weinig concurrentie
- Privaateigendom niet beschermt
- Corruptie: kleine groep trekt alles naar zich toe
,Maar kent ook tekortkomingen
Impact op milieu en leefomgeving
- Klimaatopwarming
- Toenemende vervuiling
- Overmatig gebruik van natuurlijke bronnen
Als economie zijn we maar een
onderdeel van meer algemene systemen
→ ingebed in sociaal systeem (families,
vrienden, collega’s) die zelf deel
uitmaakt van een groter geheel, namelijk
de leefomgeving/fysieke omgeving
Economie in enge zin: ondernemingen en consument
- Producenten leveren G&D aan consument, maar vragen arbeid (ook kapitaal nodig)
- Huishoudens vragen G&D vd producenten
- Zowel bedrijven als huishoudens hebben nood aan grondstoffen (water, energie, land, …)
- We interageren met directe omgeving: zowel P&C produceren vervuiling
Klimaatopwarming
2 variabelen
Groen: concentratie CO2 in atmosfeer →
zeer lang stabiel gebleven, maar kort na IR
is er een exponentiële stijging
Oranje: verbranding fossiele brandstoffen
(steenkool, olie, gas) → vanaf IR (1800)
toegenomen
➔ Concentratie CO2 meetbaar toegenomen sinds extreme verbranding fossiele brandstoffen
Zonder ingreep van OH kan dit niet opgelost worden!
, Gezondheidsproblematiek
- Zonder overheidsinterventie:
piek is hoog en wordt snel
bereikt
- Met overheidsinterventie
- Piek wordt uitgesteld en is
lager → uniforme verdeling
(vlakker)
- Totaal aantal besmettingen
kleiner
- Aantal spoedgevallen onder
controle
MAAR economische kost van lockdown is zeer duur!!
Zwaarst getroffen sectoren:
horeca, non-food retail en
amusement & recreatie
→ door kwetsbaar profiel!
22% vd bevolking werkt als
zelfstandige, waarvan 45% in
horeca en 46% in amusement
Jongere mensen, zelfstandige,
laaggeschoolden, parttime ipv
fulltime, alleenstaande, huurder,
tijdelijke contracten →
kwetsbaarder socio-economisch
profiel !
Tijdelijke werkloosheid kan een oplossing zijn!
Negatief effect globalisatie
Ene regio is er meer op vooruitgegaan dan andere regio
