Dit is een samenvatting van Hoofdstuk 3 Geschiedenis van het Publiekrecht en de politiek gegeven door Georges Martyn en Rik Opsommer. Hierdoor hoef je geen volledige samenvatting te kopen als je een hoofdstuk mist.
H3: De volle en vroege middeleeuwen
§1. De Germaanse verwoesting en heropbouw
A. Van Romeinen naar Germanen: een publiekrechtelijke “achteruitgang”?
De geschiedenis van de eigen streek komt aan bod. De streek wordt door Romeinen bezet, maar de
gelding van het RR valt te betwijfelen. De gepaste bronnen ontbreken, aangezien er enkel een relaas is
van derden (Caesar of Tacitus) die maatschappelijke juridische aspecten beschrijven in de eigen taal
vanuit het standpunt van de veroveraar. Voor de rest kan men kijken naar archeologische resten van zowel
de lokale bevolking als de bezetter.
Het einde van het West-Romeinse rijk: 476 = Romulus Augustus afgezet
- Het einde van de oudheid, is het begin van de middeleeuwen in West-Europa
- De aftakeling is het gevolg van barbaarse invasies en een proces van decennia
- De facto was er sprake van een insijpeling
o er was een langzaam acculturatieproces tussen de inheemse bevolking en de stammen
o dit bevestigt de hospitalitasgedachte: nieuwe volkeren worden hier als gasten behandeld
o 359: de Franken worden als Romeinse soldaten erkend en mogen zich aan de linkeroever
van de Rijn en de Maas vestigen als verdediging tegen de limes (Germanen aan de
overzijde)
o De belangrijkste leider van de Salische Franken is Clovis, die een groot Frankisch rijk
uitbouwt 500
Door onkunde of nalatigheid:
Hierdoor verdwijnen de:
- centrale staat (niet langer één rijk, één sterke leider, één hoofdstad)
- bureaucratie, magistratuur, infrastructuur, belastingen, recht à onstaan van
patrimoniumgedachte
- christendom als staatsgodsdienst
De Romeinse eenheidsstaat wordt Geen ambtenaren meer: De kerk blijft een constante factor
vervangen door:
- stamkoninkrijken elke stam - Bestuursfunctie is - geen staatskerk
zijn eigen koning, deze vereenzelvigd met de - onder bescherming en gezag
werden pas later sedentair feitelijke macht en bezit van de keizer --> superieure
- koningen met beperkte - Grondgebied van de positie
macht sedentaire stam à - Kerk levert de intellectuele
o militaire leider privébezit van de elite en is de belangrijkste
o nobiles heersende familie bezittende klasse
o respect voor de - Private en publieke - eigen structuur en recht
gewoonte rekeningen worden (bisdommen, officialiteiten,
(costume) vermengd canoniek recht)
o geen economische - kerstening (missionarissen uit
machtsbasis (giften sociale toplaag)
van nobiles; - alliantie vorst/kerk (Clovis -
rondtrekkend) doop – concilie): de bekering
o pas later erfelijk van een machthebber =
- staat wordt gezien als privé bekereing van het hele volk
bezit (ontstaan - Belangrijkste bisdommen in
patrimoniumgedachte) onze gewesten in de
- geen universeel gezag middeleeuwen: (Luik (opvolger
(oorlogen tussen stammen) van Tongeren/Maastricht),
Kamerijk, Doornik)
18
, Bij overlijden van de machthebber gaan de grond en macht naar 1 of meer erfgename:
Verschillende Germaanse stammen in plaats van Romeinse princeps
- Opereren los van elkaar waardoor er geen of weinig of geen onderlinge afspraken
- het territorium is verdeeld in verschillende pagi of gouwen
- Elke stam heeft een eigen koning
• tribale vorst, leider van zijn sociale groep
• in eerste plaats een militaire bevelhebber
• bestuurt in samenspraak met:
1. vrije mannen van de stad
2. nobiles (de ouderen)
De Frankische Koning Clovis = nieuwe Constantijn en laat concilie van Orléans samenroepen
- Is een verlener van authenticiteit (Romeinse traditie)
- Maar gaat zelf enkel de teksten kracht geven
- Beperkt zich tot het kracht geven aan een wettekst à de inhoudelijke voorbereiding van de
Lex Salica en het Brevarium is overgelaten aan experten
B. Publiekrecht bij de Franken ?
1. Recht = Gewoonterecht term = costumier rechts
- elke (invallende) stam “zijn” recht
- lokaal recht blijft bestaan (vooral in het zuiden) -
ontstaan “pays de droit écrit / pays de droit
coutumier” , dat sterk geromaniseerd is en veel
sterker ontwikkeld
- er is een sterke dualiteit
o leges romanorum in het zuiden:
opgetekende teksten
o leges barbarorum in het noorden
- bijv. Clovis neemt het Breviarium Alarici aan
o (cfr. Codex Theodosianus)
o Is een veramling van Romeinse Wetten,
voorzien van enkele korte interpretaties
o in het noorden: juridisch pluralisme
optekening van Germaanse volksrechten
- bijv. Lex Salica opm. in hoeverre zijn die
optekeningen correct?
Binnen het Merovingische rijk leven niet enkel de Salische Franken, er leven ook andere etnieën door
elkaar. Deze hebben elk hun eigen recht.
- De procedures beginnen daarom ook met de vraag ‘waar leeft u?’.
- Dit bepaalt dan het toepasselijke recht.
- Door de botsing van de verschillende culturen, voelde de stammen zich verplicht om hun wetten op
te tekenen en te beschermen tegen verval.
- Dit gebeurde door clerici à er is een grote discrepantie tussen het land van de optekening en het
werkelijke land van gewoonterecht
- De leges nationum germanicum worden aanzien als oeroud Germaans recht, maar hebben ook
christelijke en romeinse invloeden ondergaan
19
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nmvl. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
