Samenvatting "Inleiding tot de gezondheidspsychologie" OU - 2022/2023
71 vues 3 fois vendu
Cours
Inleiding in de gezondheidspsychologie (PB0512)
Établissement
Open Universiteit (OU)
Book
Health Psychology
Een uitgebreide samenvatting van het handboek "Health Psychology" van Sarafino & Smith, vertaald van Engels naar Nederlands. Inclusief het kennismateriaal youLearn gekoppeld aan de leerstof.
Vak gehaald met een 8/10.
Solutions Manual for Health Psychology Biopsychosocial Interactions, 8th Edition by Edward Sarafino, Timothy Smith (All Chapters) A+
TEST BANK for Health Psychology: Biopsychosocial Interactions 8th Edition by Sarafino and Smith | All 15 Chapters
Gezondheidspsychologie, Open Universiteit
Tout pour ce livre (30)
École, étude et sujet
Open Universiteit (OU)
Psychologie
Inleiding in de gezondheidspsychologie (PB0512)
Tous les documents sur ce sujet (42)
Vendeur
S'abonner
allisonhoogeveen
Avis reçus
Aperçu du contenu
Inleiding tot de
gezondheidspsychologie
Health Psychology: Biopsychosocial Interactions
Deel 1: Inleiding en achtergrond
Hoofdstuk 1: Psychologie en gezondheid - een overzicht
Hoofdstuk 1 An Overview of Psychology and Health
Gezondheidspsychologie is een relatief nieuw gebied binnen de psychologie.
De gezondheidspsychologie houdt zich bezig met de relatie tussen psychische, biologische en sociale
factoren enerzijds en gezondheid en ziekte anderzijds. In deze studietaak maakt u kennis met de
basisconcepten en begrippen uit de gezondheidspsychologie en verdiept u zich in de ontstaans-
geschiedenis van de gezondheidspsychologie.
1.1. Wat is gezondheid?
Gezondheid wordt meestal gedefinieerd in termen van afwezigheid, nl. van:
1. Objectieve tekens dat het lichaam niet functioneert zoals het hoort
2. Subjectieve symptomen van ziekte of verwonding
Het probleem met deze definiëring van gezondheid is dat ziekte en gezondheid niet twee aparte
concepten zijn, maar dat deze overlappen. B.v. rokers beschadigen hun longen maar voelen/merken dit
niet: ze zijn niet ziek, maar gewoon niet zo gezond als ze zouden zijn zonder de ongezonde condities waarin ze
leven.
Er zijn dus gradaties van ziekte en gezondheid en we moeten meer focussen op wat ervoor kan
zorgen dat mensen gezond blijven, minder op wat de oorzaken van ziekten zijn.
Wat is de huidige definitie van gezondheid?
Er zijn verschillende definities van gezondheidspsychologie die gelukkig allemaal veel op elkaar lijken.
huidige definitie van de WHO stelt dat gezondheid “een toestand van volledig fysiek, geestelijk en
sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek” is. Deze definitie is in 1948
opgesteld, kort na de 2e Wereldoorlog.
In Sarafino & Smith wordt een definitie gegeven die eerder door Matarazzo werd geformuleerd
(1982). Deze definitie richt zich vooral op de doelstellingen van gezondheidspsychologie:
‘het bevorderen en het handhaven van de gezondheid en de preventie, de behandeling en de
verwerking van ziekte, de identificatie van etiologische en diagnostische factoren bij gezondheid en
ziekte, en de analyse en verbetering van gezondheidszorg en gezondheidsbeleid’.
De gegeven definitie is eigenlijk een definitie van optimale gezondheid. Hieruit blijkt al dat
gezondheid een variabele is, een eigenschap die kan variëren. Iemand kan meer of minder gezond
,zijn, mensen zijn in bepaalde mate ziek of gezond. Sarafino spreekt dan ook over het illness/wellness
continuüm (zie verder).
Je bent dus niet langer ziek of gezond, (biomedisch perspectief) maar er wordt ook gekeken naar de
fysieke, sociale en psychologische kant en de combinatie hiervan.
Hoe kan je gezondheid meten?
Onderscheid tussen populatie- en individueel niveau
o Populatieniveau: meer teruggrijpen naar klassieke manieren van kijken naar gezondheid:
hoeveel en welke ziektes (epidemiologie)
o Individueel: hoe voelt iemand zich fysiek, mentaal, sociaal? Deze bepalen kwaliteit van leven
en geven een indicatie van je individuele gezondheid.
Risicofactoren/-gedrag (stress, roken, te weinig bewegen) gezond of ongezonde (risico)groepen.
Wat is de rol van een gezondheidspsycholoog?
Gezondheidspsychologie kijkt naar de relatie tussen het sociale, psychologische en het fysieke en
anderzijds ook naar de relatie ziekte-gezondheid. Er wordt veel gekeken naar gedrag, vooral
alledaagse dingen (levensstijl, voeding, omgaan met stress…) en hoe mensen zich gedragen naar hun
ziekte (zelfredzaamheid, management). Gezondheidspsychologie kan mensen helpen met deze
gedragingen en regie geven over hun leven. Dit gaat met name over preventie (voorkomen, met
advies en hulp, dat mensen niet ziek worden) of hulp bij het functioneren met een ziekte.
Ter aanvulling:
In een ander bekend handboek over gezondheidspsychologie geeft Taylor (2003)* de volgende definitie van
gezondheidspsychologie: ‘Gezondheidspsychologie is het onderdeel van de psychologie dat is gericht op het
verkrijgen van inzicht in de psychologische factoren die een rol spelen bij hoe en waarom mensen gezond
blijven of ziek worden, en hoe zij omgaan met die ziekte. Gezondheidspsychologie speelt een rol in
gezondheidsbevordering en bewaking, preventie en behandeling van ziekte, de rol van psychologische factoren
in etiologie van ziekte en gezondheid, de verbetering van de gezondheidszorg en het ontwikkelen van een
gezondheidsbeleid.’
Verband met menselijk lichaam
Lichamelijke systemen worden goed bekeken bij gezondheid(psychologie). Belangrijk om te weten
hoe het lichaam werkt en welke zaken er invloed op hebben.
Wat zijn interventies?
Interventies zijn kernonderdelen van gezondheidspsychologie. Gezonder worden of gezond omgaan
met issues is het doel, binnen de gezondheidspsychologie gebeurt dit op een academische,
systematische en planmatige manier. Nader bekijken wat het probleem is, welke factoren ermee
samenhangen en welke je kan beïnvloeden. Goede analyse is heel belangrijk, op basis hiervan
worden interventies ontwikkeld, getest, geëvolueerd.
Insteek van de cursus is dat je op allerlei manieren naar gezondheid kan kijken. Het is een heel breed
concept, je leert ook welke factoren allemaal belangrijk zijn om te bekijken. Het brede domein van
gezondheid (positieve gezondheid) wordt steeds belangrijker. Het gaat hier ook over hoe je omgaat
met uitdagingen in het leven.
,Overlap met de wetenschapsvelden klinische psychologie en medische psychologie (behavioral
medicine).
Ter aanvulling:
Uit de definities van gezondheidspsychologie zijn volgens Maes (1986)* een tweetal belangrijke uitgangspunten
af te leiden. Ten eerste houdt de gezondheidspsychologie zich voornamelijk bezig met lichamelijke gezondheid
en ziekte en onderscheidt het zich hierin van de klinische psychologie, waarin men zich voornamelijk richt op
de psychische gezondheid. Maar ook hier is er regelmatig sprake van overlap.
Daarnaast richt de gezondheidspsychologie zich zeker niet alleen op ziektegedrag, maar ook op bevorderen en
bewaken van gezondheid (preventie). Hierin onderscheidt ze zich bijvoorbeeld van de medische psychologie,
waarin men zich voornamelijk richt op ziektegedrag.
De divisie van gezondheidspsychologie van de APA geeft een van de beste wetenschappelijke
tijdschriften uit op het gebied van de gezondheidspsychologie (Health Psychology). Ook is er een
Europese vereniging voor gezondheidspsychologie met een eigen internationaal wetenschappelijk
tijdschrift van goede kwaliteit (Psychology and Health).
Ook in Nederland is het vakgebied gezondheidspsychologie goed vertegenwoordigd. Aan
verschillende Nederlandse universiteiten wordt gezondheidspsychologie gedoceerd en wordt
gezondheidspsychologisch onderzoek gedaan. Ook kennen we in Nederland een onderzoeksschool
voor ‘Psychology and Health’. Deze onderzoeksschool organiseert elke twee jaar een internationaal
congres. Er zijn Nederlandstalige wetenschappelijke tijdschriften op het gebied van de
gezondheidspsychologie (Psychologie & Gezondheid (voorheen Gedrag en Gezondheid) en TSG
Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen).
Naast gespecialiseerde algemene gezondheidspsychologische tijdschriften zijn er vele
(internationale) wetenschappelijke tijdschriften die onderzoeksrapportages over een deelgebied van
de gezondheidspsychologie, of over een verwant onderzoeksgebied publiceren. Zo zijn er
bijvoorbeeld gespecialiseerde tijdschriften voor epidemiologie (bijvoorbeeld International Journal of
Epidemiology, American Journal of Epidemiology) en gezondheidsvoorlichting (bijvoorbeeld Health
Education Research, Health Education and Behavior). Tijdschriften voor verwante
wetenschapsgebieden zijn bijvoorbeeld Preventive Medicine en Behavioral Medicine. Deze
tijdschriften zijn in vrijwel alle universiteitsbibliotheken te vinden.
Illness/wellness continuum
(Aaron Antonovsky)
, Ziekte vandaag en in het verleden
De gemiddelde levensverwachting in de ontwikkelde en geïndustrialiseerde naties zijn langer dan
voorheen, en er is een heel ander ziektepatroon.
Tijdens de 17e,18e,19e eeuw waren er in Noord-Amerika slechts twee types van ziekte:
o Voedingsziektes als resultaat van ondervoeding/slechte voeding.
B.v. Beriberi (tekort aan vitamine B1, gekarakteriseerd door bloedarmoede,
verlamming en wegkwijnen)
o Infectieziektes, dit zijn acute ziektes veroorzaakt door kwaadaardige micro-organismen
zoals een bacterie of virus.
Voorbeelden zoals pneumonie, TBC, HIV/AIDS of diarreeziekten komen vooral voor
in derdewereldlanden of ontwikkelingslanden
Een voorbeeld van de manier waarop het ziektepatroon is veranderd komt door de geschiedenis van
ziekten in de VS: het begin van de koloniale tijd tot en met de 18 e eeuw was een tijd van periodieke
epidemieën van vele infectieziektes. Deze werden ingebracht door de kolonisten
o De pokken, mazelen, difterie, gele koorts en influenza
Honderden en soms wel duizenden stierven hieraan, kinderen waren meestal het
zwaarst getroffen
Malaria en dysenterie waren voorbeelden van vaak een nog grotere dreiging: deze
ziekten waren doorgaans niet direct dodelijk, maar verzwakken de mens zodanig dat
ze veel vatbaarder werden voor andere fatale aandoeningen.
o Het hoog sterftecijfer onder de inheemse Amerikanen kwam door 2 redenen:
De inheemse bevolking was nog nooit eerder blootgesteld aan deze micro-
organismen en had hier niet de natuurlijke immuniteit voor ontwikkeld.
De immuunsystemen van inheemse Amerikanen waren wellicht beperkt
door weinig genetische variatie onder dit volk.
In de 19e eeuw waren ziekten door infecties nog steeds het grootste probleem.
o Er kwamen ook steeds meer nieuwe ziektes bij. In de Westerse wereld waren infectieziekten
zoals tyfus, tuberculose en difterie belangrijke doodsoorzaken, ook in Nederland. De meest
significante ziekte in deze tijd was TBC. In deze tijd waren wel 22% van alle sterfte het gevolg
van TBC.
Tegen het einde van deze eeuw begon het sterftecijfer ten gevolge van infectieziektes scherp te
dalen.
o Dit kwam echter niet enkel door medische vooruitgang, de daling nam namelijk al plaats
voordat effectieve vaccins en medicijnen ontwikkeld werden. De daling van sterfte t.g.v.
infecties waren voornamelijk het resultaat van preventieve maatregelen en sociale
verbeteringen.
Verbeterde persoonlijke hygiene, resistentie tegen ziekten door betere voeding,
publieke gezondheidsinnovaties zoals zuiveringsinstallaties en een betere riolering.
Mensen werden bezorgd om hun gezondheid en gingen adviezen opvolgen van
hervormers van de gezondheidszorg zoals William Alcott. Minder mensen stierven
aan infecties doordat minder mensen ze opliepen.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur allisonhoogeveen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
