In dit document zijn alle kenmerkende aspecten van geschiedenis kort en krachtig samengevat. Tijdvakken, jaartallen en belangrijke begrippen komen ook te pas. Het is een overzichtelijke samenvatting en makkelijk taalgebruik. Moeilijke woorden worden uitgelegd. Deze samenvatting is te koop.
Geschiedenis PTA
Kenmerken en aspecten
TV 1 KA 1: de levenswijze van jager-verzamelaars
Ongeschreven bronnen
Kennis over prehistorie te danken aan de archeologie en de antropologie. Onderzoeken de
geschiedenis door ongeschreven bronnen, werktuigen en potten. Het schrift is pas later
uitgevonden, ‘’pre’’. Samenlevingen die leven als jagers-verzamelaars bestaan nog steeds.
De eerste mens
De allereerste mensachtige was de australopithecus (400 miljoen jaar geleden Afrika).
Verschillende soorten mensen waren, de neanderthaler en de homo sapiens.
Neanderthalers onduidelijke redenen uitgestorven. Homo sapiens door evolueren tot de
mens van nu.
Jagers-verzamelaars
Zij waren volledig afhankelijk van de natuur. Als er geen voedsel meer was, vertrokken zij
weer verder. Het waren nomaden. Kleine groepen en weinig bezit, makkelijk voor
vertrekken. Niet alleen gegeten maar ook kleding gemaakt. Zij kennen misschien een vorm
van godsdienst. Man en vrouw gelijk pas later in de landbouwsamenleving man dominant.
TV 1 KA 2: het ontstaan van landbouw en
landbouwsamenlevingen
Het ontstaan van een agrarische samenleving
Verschillende theorieën over hoe landbouw is ontstaan. Door het klimaat planten beter
groeien. Jagers-verzamelaars gebrek aan voedsel dus gedwongen om te verbouwen.
Overgang van een samenleving van jagers-verzamelaars naar een agrarische samenleving
duurde lang. Eerst ging het seminomadisch, jagen en landbouw. Uiteindelijk alleen
landbouw. Het verbeterde en veeteelt kwam. Verspreiden over de wereld. Waarschijnlijk
waren handel en kolonisatie door boeren de oorzaak van die verspreiding.
De gevolgen van landbouw
Grote gevolgen: in plaats van rondtrekken nu op een plaats blijven. Landbouw was een
stabielere en grotere bron van voedsel dan jagen en verzamelen grotere bevolking. Boeren
meer produceren dan ze nodig hadden, daardoor specialiseren. Ontwikkelden zich sneller
op technisch gebied, waar graan opgeslagen moest worden. Revolutionaire zaken.
Een ongelijke samenleving
In landbouwsamenleving steeds grotere verschillen, de een was succesvoller. Verschillen in
status, aanzien en rijkdom. De j-v veel gelijker aan elkaar waren, zelfde beroepen + weinig
spullen. Twee ontwikkelingen die een totaal andere manier van leven betekenden voor het
grootste deel van de mensen: landbouwrevolutie en de industriële revolutie.
-Revolutie = plotselinge ommekeer industriële revolutie
-Evolutie = langzame ontwikkeling van Neanderthaler tot homo sapiens (=denkend mens)
,TV 1 KA 3: het ontstaan van de eerste stedelijke
gemeenschappen
Landbouw en veeteelt ontwikkelden zich het eerst in het gebied in het Midden-Oosten als de
vruchtbare halve maan. Veel gebieden afhankelijk van de grote rivieren. In Mesopotamië
was landbouw alleen mogelijk door irrigatie en afwatering van de akkers. Intensief werk dus
gingen dorpen samenwerken, groeiden uiteindelijk tot steden + stedelijke gemeenschappen
Stedelijke gemeenschappen: specialisatie en hiërarchie
Twee ontwikkelingen: (1) specialisatie, door te veel voedsel hoefden niet iedereen boer te
zijn. Maar iets doen waar die goed in was, smeden. Ook kwamen er priesters en krijgers. Zij
kregen voedsel in ruil voor hun diensten. (2) hiërarchie, er was goede organisatie nodig.
Muren bouwen of aanleggen van irrigatiewerken. Deze mensen groeiden tot leiders/koning.
Door al die verschillende beroepen kwam er een gelaagde samenleving. Samenleving
opgebouwd uit lagen van mensen met allemaal een andere status, aanzien of rijkdom.
Daardoor gingen mensen zich anders gedragen/kleden. Stedelijke cultuur stuk complexer.
Het schrift
Het schrift ontstond door bij te houden wie er betaald heeft/wie nog betaald moet worden.
Een van de belangrijkste uitvindingen van de mens ideeën makkelijker verspreiden.
TV 2 KA 4: de ontwikkeling van wetenschappelijk denken
en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse
stadstaat
Het ontstaan van de stadstaat
In Griekse wereld was de natuur een bepalende factor (bergen, zeeën, eilanden). Daardoor
leefden ze geïsoleerd van elkaar. Er waren wel 100 tot 200 stadstaten/poleis. Griekenland
niet erg vruchtbaar daarom gingen groepen daar weg (=kolonie), daartussen kwam handel.
Kolonies leverden voedsel aan moedersteden en Grieken gingen specialiseren wijn/olijfolie.
Welvaart steeg daarom ook cultureel tot grote bloei.
De ontwikkeling van het burgerschap
Ondanks culturele en economische bloei was er niet een echte Griekse eenheid. Enige ding
in gemeen was taal en geloof. Toch voelde een Griek zich in de eerste plaats een inwoner
van stadstaat. In meeste steden een volksvergadering waarin alle inwoners hun mening
konden geven over de politiek: dat wat de polis moest doen sterk gemeenschapsgevoel
denken over burgerschap, rijke mannen, kleine hoeveelheid.
Veel verschillende staatsvormen
Griekse poleis aantal overeenkomsten, maar ook verschillen manier waarop polis bestuurd
moet worden: (1) monarchie, 1 persoon. (2) tirannie, 1 tiran. (3) aristocratie, edelen. (4)
oligarchie, wijze mannen van een polis. (5) democratie, alle burgers hun mening geven +
verkiesbaar stellen + stemrecht. Athene 1e democratie ter wereld. Oorzaak van ontstaan
democratie was arme roeiers van vloot gingen eisen en veel invloed.
Het ontstaan van de filosofie
Grieken hadden geen monotheïstisch (1 god) beeld maar een polytheïstisch (meerdere
goden) wereldbeeld. Door handel meer contact twijfel over god steeds meer mensen gingen
rationaal nadenken filosofen: liefhebbers van de wijsheid. Hippocrates.
Grote Griekse denkers
, Verschillende filosofen: Socrates en leerling Plato, nadruk leggen op redeneren. Plato wilden
een utopie creëren, samenlevingsvorm. Aristoteles leerling van P, wetenschapper
waarnemen van dingen en conclusie trekken. Grote invloed op nu, democ en onderzoeken.
TV 2 KA 5: De klassieke vormentaal van de Grieks
Griekse en Romeinse architectuur
Grieken en Romeinen allebei niet monotheïstisch; daarom werden er veel tempels gebouwd
voor de verschillende goden Zeus, Jupiter, Athena
Beelhouwkunst
Griekse beeldhouwkunst kan ingedeeld worden in verschillende periodes door de eeuwen
heen, met als hoogtepunt de klassieke periode beelden van menselijke figuren met een
levendige, maar onpersoonlijke uitstraling en ideale verhoudingen. Topsporters. Romeinen
namen dit over, maar later stapten zij af van de geïdealiseerde afbeelding van mensen, en
bereikten ze een hoge mate van realisme + bouwkunst ook verder, beton uitgevonden.
Overige kunsten
Grieken & Romeinen waren met nog veel meer kunstdisciplines bezig muurschilderingen.
TV 2 KA 6: de groei van het Romeinse imperium waardoor
de Griekse-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
Rome in de 8e eeuw v.Chr. gesticht bij de rivier de Tiber. Eerst een koning maar door
machtsmisbruik weggejaagd, daarna werd het door jaarlijks gekozen bestuurders geleid + er
een senaat: verzameling oud-bestuurders met veel macht en aanzien. Iedere politicus wilde
hierin komen; toppunt van eer. Geen democratie, arme mochten niet stemmen, alleen rijke.
Een oorlogszuchtig volk
Romeinen graag oorlog voeren voor geld. Arme boeren konden inkomen vullen. Rijke
romeinen konden laten zien dat ze goede leider zijn. Zo hopen gekozen als bestuurder
worden campagne voeren veel geld oorlogsbuit veel oorlog dus. Romeinse generaals steeds
machtiger, rond 50 v.Chr. burgeroorlog tussen belangrijke generaals; gewonnen door Julius
Caeser opgevolgd door Octavianus/Augustus Caeser; 1e keizer.
Pax Romana en romanisering
Romeinse rijk bestuurd door keizers; rijk ingedeeld in provincies met gouverneur aan hoofd;
contact tussen Rome en provincies door wegenstelsel beschermd door leger. Daardoor
werd handelen veilig, lange periode van welvaart en vrede aan: Pax Romana (Romeinse
vrede). Ontstaan van knooppunten op handelswegen. Veel mensen in aanraking met
cultuur, vrijwillig. Burgerrecht wilden de niet-romeinen om in bestuur te komen.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur charlotteherkelman. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,00. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
