Samenvatting 6ASO, humane wet. AA eerste semester kerstexamens
3 vues 0 achat
Cours
Aardrijkskunde
Type
HAVO
In dit document vind je een samenvatting van het deeltje kosmografie. Eerste semester. Met afbeeldingen. Ook enkele artikels samengevat die wij moesten bestuderen over de ruimte met interessante terminologie in. De samenvatting bezit ook een begrippenlijst
HT AA : Deel 1 - kosmografie
Inleiding waarnemen
Sterren
Geven licht
Bv. Deneb, Poolster, Zon, Capella
Planeten Astronomie = sterrenkunde, kennis v.d. ruimte
Geven geen licht
Weerkaatsen licht van de zon
Sterrenbeelden Astrologie
Schijnbare verz. sterren die voor menselijk oog fig. vormen = pseudowetenschap die
Bv. Waterman, vissen, … verbanden zoekt tussen stand
Sterrenstelsel v.d. hemellichamen &
Verzameling van miljarden sterren gebeurtenissen op aarde
Bv. Andromeda, Melkweg,…
2. Wanneer/waar/hoe best kijken?
Donkere nacht -> nieuwe maan & weinig lichtvervuiling
Droge gebieden -> geen wolken
Hoog (weinig storing v.d. atmosfeer, lucht is ijler)
Hulpmiddelen = telescopen Radiotelescoop
Sterren
Zenden elektrische & magnetische golven uit
Golflengte varieert van duizenden kilometers tot een miljoenste v.e. millimeter
2 soorten golven kunnen door atmosfeer aarde
1) Radiogolven -> waarnemen door radiotelescoop (bestuderen radiogolven)
2) Zichtbaar licht -> waarnemen door optische telescoop (lenzen- en spiegeltelescoop)
In ruimte
Geen hinder v.d. dampkring
- Moderne telescopen kunnen ook in andere spectra bestuderen
James Webb telescoop sinds ‘22
Opvolger v.d. Hubble ruimtetelescoop
Heeft gewone camera & infraroodcamera
Levert unieke beelden v.h. heelal
Voordeel Hubble space telescoop
Geen last v. -> ruimte telescoop
- Lichtvervuiling
- Afwisseling dag/nacht
- Bewolking
- Dampkring Optische telescoop
Je kan ook andere stralen uit EMS bestuderen
Bv. UV, Gamma,…
Hoofdstuk 1: Het zonnestelsel
,Dankzij ruimtevaart = kennis over zonnestelsel toegenomen
1.1. De zon
Enige centrale ster in zonnestelsel
Vanuit universele context = “gewone ster”
Voor Aarde is de zon heel bijzonder
Aarde draait errond
Leven op Aarde = enkel mogelijk dankzij energie v.d. zon
Zon = zwaarste & grootste object in ons zonnestelsel
(99% v.d. massa v. ons zonnestelsel)
Diameter zon = 1,4miljn Km = 110 x diameter aarde
Afstand Aarde – Zon = 150miljn Km
Ontstaan zon
4,5 miljard jaar geleden (zoals andere sterren)
Ontstaan uit primitieve wolk v. gas & stof
Wolk werd door schok van buitenaf tot samenpersen gewongen
Schok = Ontploffende ster = Big Bang
Door samentrekking van een gasvormige oernevel (=wolk) in het heelal o.i.v.
zwaartekracht
Data
1969: Appolo, Voor het eerst op de maan
1972: Laatste keer op de maan
2023? Terug naar maan -> Artemis
Samenstelling en structuur
, Zon bestaat uit gassen ‘plasmatoestand’ (vooral waterstof & helium)
3 delen waaruit zon bestaat
1. Kern
- Dichte plasmabol waarin kernfusie plaatsvindt
- H -> He
- Gigantische energieproductie -> Hoog tempo
2. Transportzone
- Zonne-energie wordt nr opp. gebracht
- Gebeurt door straling (in stralingszone)
Geen transport van materie
- Gebeurt door convectie (in convectiezone)
Materiaal stijgt op & koelt af aan opp.
3. Atmosfeer
- Lagere dichtheid
- Veroorzaakt donkere absorptielijnen
- Bestaat uit 3 lagen:
1) Fotosfeer
- Zichtbaar zonlicht dat aarde ontvangt
- Zonnevlekken = koelere plekken v.d. zon
2) Chromosfeer
- Soms extreme ontploffingen waarbij protuberansen de ruimte ingeslingerd
worden.
3) Corona
Buitenste lagen v.d. atmosfeer v.d. zon
- Enkel zichtbaar bij zonsverduistering
boven atmosfeer
Bij uitbarstingen v.d. chromosfeer:
Wolken die elektrisch geladen zijn worden de ruimte ingeslingerd = de zonnewinden
= Verplaatsing v. elekt. geladen deeltjes
Zonnewinden worden afgebogen door magnetisch veld v.d. aarde
- Enkel bij de polen (magnetische veldlijnen komen hier samen) dringen deze geladen deeltjes
gedeeltelijk atmosfeer binnen
- Intense zonnewind = storingen elektriciteits- en communicatienetwerken
Zonnewind veroorzaakt poollicht
Op aarde hebben zonnewind & daarmee verweven elekt. veld ook invloed
Ze veroorzaken botsingen tussen geladen deeltjes in hoge atmosfeer
Gevolg: Ook poollicht wordt veroorzaakt (Groene & paarse stralingen)
1.2. De planeten
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur baeyensastrid. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
