Compleet studiemateriaal voor het vak Internationaal Zeerecht (zoals gegeven door prof. Franckx in ), met gedetailleerde notities van alle lessen
! tekeningen van voorbeelden zitten niet in het document (vanwege met de hand getekend), maar kan ik wel delen
Internationaal Zeerecht
Master-na-Master in Europees en Internationaal Recht
Najaar 2022
,Inhoudstafel
Les 1: introductiecollege
Les 2: de VN en het zeerecht
Les 3: de volle zee en de vrijheden van de volle zee
Les 4: nationaliteit van schepen
Les 5: verplichtingen en jurisdictie van de vlaggenstaat en uitzonderingen op de jurisdictie
van de vlaggenstaat
Les 6-7: de basislijn voor het bepalen van zones onder nationale jurisdictie
Les 8: grenzen van maritieme jurisdictie tussen naast en tegenover elkaar gelegen staten
Les 9: de territoriale zee, zeestraten, archipelzee en aansluitende zone (en onderwater
cultureel erfgoed)
Les 10: de exclusieve economische zone (EEZ)
Les 11: het continentaal plat (CP)
Les 12: behoud en beheer van de levende rijkdommen van de volle zee
Les 13: gastles – geschillenbeslechting in het zeerecht
2
,Internationaal zeerecht
26/09
Les 1: introductie
• 3 ECTS
• Inhoud:
o Internationaal zeerecht bestaat vandaag uit verschillende maritieme zones,
en hoe verder u zich van de kust afwendt, hoe minder de kuststaat bevoegd is
in die verschillende zones. Vandaar is het belangrijk die zones te kunnen
onderscheiden.
o Territoriale zee, aansluitende zone, EEZ, continentaal plat, diepe
oceaanbodem, …
o Bepaalde specifieke problemen: zeestraten, archipelstaten, …
o Het UNCLOS-verdrag heeft ook een deel over geschillenbeslechting
§ Heel belangrijk!
§ Eerste keer da een universeel internationaal verdrag een integraal
deel had met geschillenbeslechting
• Anders was het vaak een facultatief protocol, of een
compromissoire clausule
§ Dit wil zeggen dat de ene staat de andere staat vandaag zonder diens
toestemming voor geschillenbeslechting kan brengen (toestemming
wordt gegeven door partij te worden bij het verdrag zelf; vrij uniek!)
• Studiemateriaal:
o Law of the Sea in a Nutshell (2010)
§ = de basis, maar de aanvullingen uit de les zijn belangrijk!
o 1982 UNCLOS (1994 in werking)
§ België is partij, dus is in het Belgisch staatsblad verschenen (hetgeen
wilt zeggen dat er ook een Nederlandse vertaling van is)
o X 1994 aanvullend verdrag over de diepe oceaanbodem
§ Maar dit is nog niet geïmplementeerd omdat men nu pas begint met
ontginning
o 1995 verdrag ten uitvoering van “visserij” (implementation agreements)
§ Ook dit is door België geratificeerd
• Examen:
o Je krijgt de verdragen op het examen: blanco documenten dus!
o Mondeling examen (100%)
§ 15 min
§ Een vraag over drie stukken van de cursus
Oorsprong
• Hugo Grotius als vader van het internationaal zeerecht (begin 17e eeuw)
o “Vrijheid van de volle zee: waarom de Nederlanders het recht hebben handel
te drijven met hun kolonies”
3
, o ! Voor Grotius was alle zee verder de kust de volle zee: hij heeft zelf nooit het
concept van de territoriale zee gekend. Met zijn beginsel van vrijheid van de
zee had hij het over de volledige oceaan.
• Context: Kolonies Oost Indië (Indonesië)
o NL wou haar aanspraken hard maken maar moest verantwoorden dat ze van
de vrijheid van de zee konden profiteren
§ De Spanjaarden en de Portugezen hadden het voortouw genomen als
zeemogendheden in de ontdekkingsreizen. Zij hadden de wereldzeeën
proberen verdelen tussen hen twee: Verdrag van Tordesillas, dat ze
lieten bekrachtigen door de Paus. Alle andere landen hadden dus geen
recht om handel te drijven met hun kolonies.
§ Op dat ogenblik huurde Nederland Grotius in:
o Grotius was jurist bij de Oost Indische Compagnie en argumenteerde (op basis
van o.a. godsdienst en Romeins recht) dat: wateren zijn vrij, staat kan geen
aanspraken maken
§ Hij kwam aan zijn vrijheid van scheepsvaart door beroep te doen op de
vrijheid van visserij: “er is zoveel vis op zee, dat de mens de
visbestanden nooit kan uitvissen. Dus wat de ene eruit neemt, heeft
geen negatief effect op de anderen.”
• Zee en visvangst claimen door staat is gezien als hebberig, en
dit zou niet getolereerd worden door de rest
• Grotius was enkel niet geïnteresseerd in vissen, maar in ervoor
te zorgen dat Nederland handel kon drijven met hun kolonies.
§ Argument was dan: als dit al zo is voor visserij, dan moet het zeker het
geval zijn voor gewone doorvaart (want zo laat je de zee in dezelfde
staat achter)
• = hoofdargument
o Grotius was succesvol met zijn beginsel van mare librum
§ De Britten wouden op dat ogenblik aanspraak maken op de rijke
visgronden rond Groot-Brittanië (en zij probeerden te argumenteren
dus voor de mare clausum)
§ Later hebben de Britten het mare librum-beginsel echter met open
armen aanvaard
o De grootmachten vandaag hechten veel belang aan de vrijheid van de volle
zee
§ Omdat ze daar ten volle hun macht kunnen projecteren
§ Vooral de landen met een grote zeemogendheid hebben van die
vrijheid kunnen genieten. Zij zijn degenen die uiteindelijk hun
koloniale mogendheid kunnen uitbouwen; en vandaag kunnen zij hun
militaire en economische macht ontplooien dankzij hun schepen.
§ Vandaag begrijpen landen zoals China, de Sovjetunie, … dat een
maritieme component essentieel is
• China is enorm aan het investeren in de bouw van schepen om
hun economische macht ook kunnen verdedigen
Side note:
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur 1h09t. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
