Thema 5. Fundamentele rechten
en vrijheden
1. Algemeen
De fundamentele rechten en vrijheden worden ook wel de universele rechten van de mens
genoemd. Deze hebben een verticale relatie tussen overheid en rechtssubjecten. Dus heeft
vooral te maken met publiekrecht.
Een deel van deze rechten hoort bij grondwettelijk recht, het andere bij het supranationaal
recht (vb. EVRM). Deze kunnen ook supranationaal afgedwongen worden. Je kunt hiermee
gaan naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. In EU behoort het handvest van
de grondrechten tot de basisteksten van het recht. Het heeft ook een bureau dat hierop
toeziet.
Deze fundamentele rechten hebben drie generaties:
1) burgerlijke en politieke rechten
2) socio-economische rechten
3) collectieve rechten
b. Klassieke vrijheden
De vrijheid van het individu zorgt voor onthoudingsplicht bij de overheid.
Absoluut: Er wordt geen enkele afwijking toegelaten.
Bv. folterverbod, afschaffen doodstraf, niet-retro-activiteit van de strafwet
Minimumstandaarden: Je kunt nog veel verder gaan dan hetgeen wat er staat. Alleen
de basisvoorwaarden staan in het recht, niet de volledige regeling.
Bv. Artikel 6: Recht op een proces.
Bv. Saldus: Je hebt steeds recht op bijstand van iemand. Dit stond nog eerst niet in het recht.
Na zijn proces is de uitleg van een eerlijk proces aangepast.
Gekwalificeerde of voorwaardelijke rechten: Deze kunnen onderworpen worden aan
beperkingen.
Bv. Vrijheid van vereniging. Maar criminele vereniging niet.
Bv. Vrijheid van meningsuiting. Maar niet Holocaust ontkennen. -> negationisme (ontkennen
van historische gebeurtenis)
Dit mag alleen als het noodzakelijk is voor de openbare orde en/of de bescherming van de
andere vrijheden in een democratische rechtsstaat.
L.D.
, 27
A. Vrijheid van de fysieke persoon of de bescherming van lijf
en goed
a. De beperking van aanhouding/gevangenneming en het verbod
van slavernij en dwangarbeid
EVRM: Verbod slavernij (absoluut)
Grondwet: Verbod aanhouding, tenzij:
- Heterdaad
- Rechterlijk bevel (48 u (gerechtelijke aanhouding) en procedure ‘voorlopige hechtenis)
o Onderzoekrechter
o Raadkamer
o Vonnisrechter
- Administratieve/bestuurlijke aanhouding: Maatregel op openbare orde te handhaven
Bv. Een verboden betoging uit elkaar drijven. Gevolgen hiervan zijn waterkanon, matrac en
aanhouding. Ze kunnen mensen aanhouden die niet de minste schuld hebben. Ook als er
iemand bij is die toevallig passeerde. De meesten zullen ook niet aangehouden worden. Het
is enkel om het plein vrij te maken en je even aan de kant te zetten.
b. Het strafrechtelijk legaliteitsprincipe
Nulla poena sine lege: Geen straf zonder wet. Je moet de straf van de wet toepassen.
Nullum crimen sine lege: Geen misdrijf zonder wet. Je kunt niet vervolgd worden voor een
misdrijf als in de wet de feiten niet als misdaad zijn omschreven. Het parlement moet
beslissen of iets strafbaar is of niet, welke gedraging en welke straf hierbij.
Art. 12 & 14 Gw.
‘krachtens de (formele) wet
Bv. Drugswet 1921. Deze wet moet vandaag ook gelden met drugs van vandaag. Het principe
van de drugs zetten we in de wet en over welke stoffen het gaat in KB.
Er blijft rechterlijke manoeuvreerruimte:
Binnen minimum- en maximumstraffen
Opschorting (van de uitspraak): De rechter doet op dat moment geen uitspraak, maar
stelt wel vast dat de persoon schuldig is. Als deze zich gedraagt kan die nooit
veroordeelt worden.
Uitstel: Dit gaat dan over uitstel van de strafuitvoering, niet het vonnis. De persoon is
wel veroordeelt maar hoeft de straf niet te doen. Tenzij vb. 100 euro effectief en 400
euro later. Dan moet dit eerste wel betaald worden.
L.D.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur crimistudente. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.