ZAKENRECHT M.I.V. ZAKELIJKE ZEKERHEDEN / GOEDERENRECHT
OPZET VAN HET VAK
1) Zakelijke rechten
Eigendom, mede-eigendom
Zakelijke gebruiksrechten
o Vruchtgebruik
o Opstal
o Erfpacht
o Erfdienstbaarheden
Zakelijke zekerheden
o Pand
o Hypotheken
o Voorrechten (bv. ranking tussen de schuldeisers)
o Retentierecht
EXAMEN
Schriftelijk
Duiden van essentiële begrippen & rechtsregels
Heel volledig zijn, heel uitgebreid
Situeren van wetsbepalingen
Juist/fout vragen
Casussen
Vergelijkingsvraag of reflectievraag: juridische en maatschappelijke relevantie: kritische
reflectie, eigen mening
Zowel boek als les + ppt’s kennen
Wetsartikelen superbelangrijk! Vermelden!
WAT IS GOEDERENRECHT?
SITUERING
Goederenrecht is onderdeel vh privaatrecht/burgerlijk recht
Privaatrecht: regelt rechtsverhoudingen tussen particulieren
<-> Publiekrecht: tussen particulieren & overheid, regelt samenstelling, werking… van
overheidsinstellingen
<-> Andere privaatrechtelijke rechtsdomeinen: verbintenissenrecht, contractenrecht
Privaatrecht wordt opgedeeld in:
1) Patrimoniaal recht of vermogensrecht
2) Extra patrimoniaal recht
Goederenrecht is onderdeel van vermogensrecht
Heeft betrekking op actieve & passieve samenstelling van vermogen/patrimonium
Vermogen =
o Actieve bestanddelen: goederen + rechten (activa)
, o Passieve bestanddelen: schulden + plichten (passiva)
OMSCHRIJVING
Ontstaan: toe-eigening door de mens van voordelen uit de natuur mens heeft het subjectief
gebruik ervan veiliggesteld
Objectief recht <-> subjectief recht
Subjectief recht: veronderstelt een concrete rechtsverhouding tussen personen waarop het
objectief recht wordt toegepast
Subjectieve zakelijke rechten = concrete bevoegdheden & aanspraken t.a.v. andere personen
betreffende zaken wanneer de toepassingsvoorwaarden vd algemene zakenrechtelijke regels vervuld
zijn
<-> Subjectieve obligatoire rechten ‘verbintenisrechtelijke’ aanspraak
Vb. verkoop doet over & weer verbintenissen ontstaan, maar doet ook een zakelijk recht overgaan,
nl. het eigendomsrecht. Ten opzichte vd gekochte zaak kan de eigenaar verregaande bevoegdheden
uitoefenen of verbintenissen afsluiten, finaal wordt de koper eigenaar vh goed, wat hem
bevoegdheden oplevert
UITSLUITING
(1) Extra patrimoniale rechten (niet voor zakenrechtelijke toe-eigening vatbaar)
o Vb. recht om te huwen, recht op vaderschap of mee-moederschap, recht op fysieke
integriteit, persoonlijkheidsrechten (recht op naam, recht op afbeelding, recht op
privacy)
o Zijn niet in geld waardeerbaar of toeëigenbaar
o Behoren niet tot het vermogen
o Zij onvervreemdbaar (er kan niet over worden beschikt)
Nuancering:
Over bepaalde aspecten van deze rechten zijn toch overeenkomsten mogelijk uitoefening
(en geen afstand) van desbetreffend recht
o Bv. toelating om foto te gebruiken in publiciteitscampagne
o Bv. publicatie van persoonlijke briefwisseling
o Bv. bloed- of orgaangift
De schending v/e extra patrimoniaal recht kan aanleiding geven tot schadevergoeding (in
geld)
(2) Verbintenissen & vorderingsrechten
Verbintenis =
Rechtsverhouding tussen 2 (of meer) personen, die ontstaat krachtens de wet ingevolge een
rechtshandeling of rechtsfeit
Op grond waarvan de ene persoon t.o.v. de andere gehouden is
Tot het leveren v/e prestatie (iets geven, iets doen, iets niet doen)
(3) Intellectuele rechten
, Geheel van rechten die zijn toegekend aan een auteur of een uitvinder ter bescherming vd
voortbrengselen van zijn geest (kunstwerken, boeken, uitvindingen)
Vb. auteursrechten, octrooien, merkenrecht…
Dubbel aspect
o Moreel recht: recht om boek uit te geven, kustwerk tentoon te stellen, auteurschap
op te eisen, illegale kopieën aan te vechten
o Vermogensrecht: economische exploitatie vd creatie (reproductie, licenties)
Extra patrimoniaal aspect + patrimoniaal aspect
WAAR TE VINDEN?
Waar te vinden? KLASSIEK
Oud Burgerlijk wetboek van toepassing op lopende zakelijke rechten
Boek II ‘goederen & verschillende beperkingen vd eigendom’: art. 516-710bis oud BW
Boek III ‘op welke wijze eigendom verkregen wordt’: algemene bepalingen: art. 711-717 oud
BW
Art. 2071-2091 oud BW: pand hervormd door W 11/7/2014: nieuwe titel XVII
Inpandgeving (in werking sinds 1 januari 2018)
Art. 2219-2280 oud BW: verjaring & bezit
Veldwetboek
Bijzondere wetten:
Wetten van 18 januari 1824 betreffende erfpacht & opstal
Opstalwet gewijzigd door W 25/4/2014
Wet van 16 december 1851 op de voorrechten & hypotheken (hypotheekwet)
Artikel 1, eerst Aanvullend protocol EVRM
Waar THANS te zoeken?
2 parallelle hervormingsoefeningen:
In uitvoering van Regeerakkoord
o Wijzing appartementswet (wet van 18 juni 2018 (in werking 1 januari 2019))
o Boek 3 BW, ter vervanging van Boek 2 (art. 516-710bis oud BW)
Wet van 13 april 2019 tot invoering v/e nieuw Burgerlijk Wetboek
1° boek 1. Algemene bepalingen
2° boek 2. Personen, familie & relatievermogensrecht
3° boek 3. Goederen
4° boek 4. Nalatenschappen, schenkingen en testamenten
5° boek 5. Verbintenissen
6° boek 6. Bijzondere overeenkomsten
7° boek 7. Zekerheden
8° boek 8. Bewijs
9° boek 9. Verjaring
Wet van 4 februari 2020 houdende boek 3 ‘goederen’ vh BW, BS 17 maart 2020, thans dus nieuw
boek 3 (terminologie BW en oud BW)
Automatische inwerkingtreding: 1 september 2021 (hypothecaire publiciteit: uiterlijk 1 juli 2022)
Overgangsrecht:
