SOORTEN TEKSTEN EN LEZEN
De verschillende tekstdoelen, tekstsoorten kennen en ze bepalen van een
specifieke tekst.
1. Informatieve teksten:
Hierin staan vooral feiten
Een onderwerp wordt van alle kanten belicht
De schrijver neemt geen standpunt in
Nieuwbericht, verslag, tekst in encyclopedie
INFORMEREN
2. Opiniërende teksten
Geeft de mening van de schrijver weer, zonder meer
Als lezer ben je vrij om dat standpunt te delen of niet
De schrijver probeert je niet te overtuigen van zijn eigen gelijk
Column, recensie, essay
MENING GEVEN
3. Persuatieve teksten
Schrijver neemt een duidelijk standpunt in en wil jou overhalen zijn mening te delen
Hij wil je ergens van overtuigen
Advertentietekst, verkoopbrief
OVERTUIGEN
4. Expressieve of emotieve teksten
Schrijver wil uitdrukken wat er in hem omgaat
Gedicht, dagboek, liefdesbrief, poëzie
ONTROEREN
5. Amuserende teksten
Ze bevatten geen zakelijke informatie, maar vertellen een verhaal
Je leest ze voor je eigen plezier
Roman, strip, sprookje, kort verhaal
AMUSEREN, PLEZIER
JE MOET DE INDELINGEN NUANCEREN,DE MEESTE TEKSTEN KUNNEN BIJ VERSCHILLENDE
CATEGORIEËN
Recensie van een cd = informatief, opiniërend en persuasief
,Eens lezen:
I. FICTIE
Verzonnen verhaal
Film, strip
II. NON – FICTIE
Werkelijkheid, niet verzonnen
Krant, documentaire
III. EPIEK
Verhalende letterkunde
Literatuur
Fabel, epos, ridderkunde
IV. LYRIEK
Wereldse en geestelijke lyriek
Volk en kunst, door mondeling
V. DRAMATIEK
Komedie en tragedie
klucht
, De verschillende leesstrategieën kennen en ze toepassen bij specifieke
teksten.
1. Voorspellend lezen
Vooraleer je de tekst leest, stel je de vraag welke verwachtingen de tekst oproept
Kan je op basis van uiterlijke kenmerken (titel, tussentitels, bron, foto’s…) voorspellingen
maken over de inhoud van de tekst?
Door je verwachtingen te toetsen aan je eigen voorkennis, kan je de tekst sneller lezen
en begrijpen
2. Oriënterend lezen (diagonaal lezen)
Je gaat af op de uiterlijke kenmerken van de tekst en op de auteur om na te gaan of de
tekst bruikbaar en interessant is.
3. Globaal lezen (skimmen)
Een tekst snel lezen zodat je weet waarover de tekst gaat
Door te skimmen bekom je een algemeen beeld van de inhoud
Met skimmen wordt bedoeld het globaal begrijpen van de tekst. Details zijn
hierbij niet belangrijk. Dus als je een aantal woorden niet kent, dan kun je de tekst
alsnog begrijpen. Skimmen doe je bijvoorbeeld door de titels, tussenkopjes en de
eerste en laatste alinea te lezen.
4. Zoekend lezen (scannen)
Je tast de tekst af of je doorbladert de tekst totdat je de informatie tegenkomt die je
zoekt
Dan lees je trager
5. Intensief lezen
Je leest de tekst van de eerste tot de laatste letter
6. Studerend lezen
Je leest de tekst om de informatie te onthouden en later nog eens te gebruiken voor een
toets of examen
7. Kritisch lezen
Je leest de tekst om na te gaan of je akkoord kunt gaan met de schrijver.
Je denkt na over de volledigheid en de relevantie van de argumenten van de schrijver
8. Genietend lezen
Je leest de tekst om er plezier aan te beleven
Weten wat signaalwoorden zijn, weten welke verschillende soorten
signaalwoorden er zijn, de signaalwoorden in specifieke teksten herkennen.