Minor AM (aantekeningen les +
ELO)
Hoofdstuk 1: Introductie mensenhandel
1.1 Introductie
Mensenhandel → het werven, vervoeren, overbrengen, opnemen of huisvesten van een
persoon, met gebruik van dwang (in brede zin) en met het doel die persoon uit te buiten. De
(beoogde) uitbuiting is de kern van mensenhandel.
Uitbuiting kan zich in de seksindustrie afspelen, bijvoorbeeld wanneer iemand onvrijwillig
voor iemand anders in de prostitutie werkt, maar ook in de andere economische sectoren.
Het gaat dan om zulke slechte arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden, dat hierdoor
mensenrechten in het geding zijn. Ook strafbaar als mensenhandel is het met dwang
werven, vervoeren etc. van een ander met als doel organen uit het lichaam van die ander te
verwijderen. Twee redenen waarom wij mensenhandel afkeuren:
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens → Kosovo, Palestina, Taiwan en
Vaticaanstad hebben deze verklaring niet ondertekend.
Wetboek van Strafrecht stelt moderne slavernij strafbaar.
1.2 Verschil tussen mensenhandel en mensensmokkel
Mensenhandel → nationaal en / of internationaal, gedwongen, misdrijf tegen individu,
langetermijninvestering.
Mensensmokkel → altijd grensoverschrijdend, wederzijdse overeenkomst, misdrijf tegen de
staat, korte-termijninvestering.
Overeenkomsten mensensmokkel en mensenhandel: Winstgevend, mensen en strafbaar.
Wat is er nodig voor handel, product, markt, geld.
Meeste geld in:
1: 1000 miljard vervalsingsproducten
2: 650 miljard drugs
3: 157 miljard illegale houtkap
4: 150 miljard mensenhandel
5: 48 miljard illegale mijnbouw
1.3 Omvang van mensenhandel
Dark number → een term die vooral in de criminologie gebruikt wordt om de niet-
geregistreerde criminaliteit aan te duiden.
Redenen waarom er zoveel verschillende cijfers worden gebruikt:
Wat zich buiten je zicht afspeelt, zal veel groter zijn dan dat je ziet.
De meeste organisaties hebben hun eigen belangen waarom ze cijfers publiceren.
In de media worden cijfers en statistieken vaak verkeerd gebruikt.
Cijfers zijn ‘sexy’.
Ruim 40 miljoen moderne slavernij in 2016: 71 procent vrouw.
60% – seksuele uitbuiting
15% - arbeidsuitbuiting
25% – orgaanhandel etc.
40 procent in de leeftijd van 12-22.
Pagina 1 van 47
,Oorzaken mensenhandel (= moderne slavernij):
- Vraag in rijkere landen en steden naar prostitutie, organen en goedkope
arbeidskrachten.
- Kwetsbaarheid door armoede, economische uitsluiting, gewapende conflicten,
discriminatie en sekse-ongelijkheid.
- Een slecht functionerende of corrupte overheid waardoor wetten niet worden
nageleefd en criminaliteit niet wordt aangepakt.
1.4 Afschaffing slavernij
Slavernij en het handelen in mensen is van alle tijden.
Er waren verschillende vormen van slavernij:
Gevangenen die als straf tot slaaf werden gemaakt.
Schuldenaren die om schuld af te lossen tot slaaf werden gemaakt (schuldslavernij).
Andersgelovigen die als minderwaardige slaaf mochten worden (religieuze slavernij).
Abolitionisme
Er zijn door alle eeuwen heen mensen geweest die slavernij en slavenhandel verwerpelijk
vonden op basis van humanistische en religieuze gronden. Pas in de 17 e eeuw tot de 19e
eeuw ontstaat er een beweging die zich inzet voor het afschaffen van slavernij.
Abolitionisten in Engeland:
Josiah Wedgwood (1730 – 1795) → schrijver van ‘Amazing Grace’.
John Newton (1725 – 1807) → fabrikant van het bekende serviesgoed.
William Wilberforce (1759 – 1833) → Engelse politicus
1807 afschaffing slaafhandel; 1833 afschaffing slavernij
Nederland
In Nederland ontstond er in het algemeen weinig verzet tegen slavernij en slavenhandel. Er
was ook nauwelijks samenwerking tussen de enkele christelijke en humanistische
abolitionisten. Toch kantelde de publieke opinie uiteindelijk, vooral onder invloed van het
boek ‘Max Havelaar’ en eerder boeken over slavernij. In deze boeken werd beschreven hoe
het leven van zwarte slaven eruitzag in de koloniën. Bekende schrijvers:
- John Gabriel Stedman (bekend boek, rijksmuseum, 1778)
- Olaudah Equiano (zelf een slaaf, autobiografie, anderen geraakt, 1790)
- Frederick Douglass (autobiogrie, actief politiek Amerika, 1846)
- Harriet Beecher Stowe (De Negernut, 1852)
- Eduard Douwes Dekker (Max Havelaar, 1860)
Abolitionisten in Nederland:
Anna Bergendahl → oprichter van Dames-Comité ter Bevordering van de Evangelie-
aanpassen en de Afschaffing der Slavernij in Suriname.
Groen van Prinsterer → Nederlandse politicus.
Slavenopstanden
Bij het opheffen van slavenhandel spelen meer oorzaken dan alleen morele van religieuze
bezwaren. Soms was het gewoonweg winstgevender of het verhandelen van andere
goederen verdiende minder. Een belangrijk aspect voor de afschaffing van slavernij, was de
angst dat slaven zich tegen hun beslissingen zouden keren.
Pagina 2 van 47
,Er zijn namelijk tientallen grote en kleine opstanden geweest die meestal met geweld en
wrede strafmaatregelen werden gestopt.
Afschaffing van slavernij (chronologisch):
Afschaffing van de Slavenhandelwet (1807) → onder invloed van de groter
wordende groep abolitionisten komt de Engelse Afschaffing van de Slavenhandelwet
tot stand.
Brits-Nederlands verdrag ter wering van de slavenhandel (1818) → in 1814
verbiedt ook de Nederlandse koning Willem I de Trans-Atlantische slavenhandel.
Vier jaar later werken Engeland en Nederland samen om slavenhandel aan te
pakken door samen te werken tegen handelsschepen die illegaal slaven vervoeren.
Wet afschaffing slavernij (1833) → deze wet wordt aangenomen in het Engelse
parlement. Slaven komen geleidelijk vrij, maar zijn wel verplicht om te werken. De
Engelse overheid regelt een financiële compensatie voor de slavenhouders.
Wet bewijzen van het Reglement op het beleid der regering van Nederlandsch Indie
→ in Nederlands-Indië wordt de slavernij afgeschaft (1860).
Emancipatiewet (1863) → Nederlands schaft als één van de laatste landen in de
Wereld de slavernij af in Suriname en op de Nederlandse Antillen. Slaven tussen de
15 en 60 jaar moeten nog 10 jaar blijven werken. Slavenhouders krijgen een
compensatie van 100 tot 300 gulden per slaaf.
Mensenrechten (Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren):
1. Je hebt recht om te leven, vrijheid en veiligheid. (3)
2. Slavernij is verboden (4)
3. Een ieder heeft het recht welk land ook, met inbegrip van het zijne, te verlaten en
naar zijn land terug te keren. (13)
4. Een ieder heeft het recht om in andere landen asiel te zoeken en te genieten tegen
vervolging (14)
5. Een ieder heeft het recht op een nationaliteit. Aan niemand mag willekeurig zijn
nationaliteit worden ontnomen, noch het recht worden ontzegd om van nationaliteit te
veranderen. (15)
1948 – oprichting VN, niet Vaticaanstad, Kosovo, Taiwan, Palestina no
1.5 Vragenlijst
Op dit moment zijn ongeveer 40,3 miljoen mensen slachtoffer van mensenhandel. Naar
schatting is daarvan 71% vrouw en 29% man.
Partijen die direct betrokken zijn bij de aanpak van mensenhandel: Overheid, Hulpverlening,
Politiek en Nationaal Rapporteur.
Partijen die indirect betrokken zijn bij de aanpak van mensenhandel: Vrouwenbeweging,
Kerken en Toerismesector.
In Europa is de schatting gedaan over de verschijningvormen van menshandel, namelijk
25% is orgaanhandel, gedwongen criminaliteit of bedelen, 15% is arbeidsuitbuiting en 60%
is seksuele uitbuiting.
Pagina 3 van 47
,Verschillende organisaties:
CoMensha → houdt zich bezig met het registreren van slachtoffers en het
coördineren van de opvang. Informeert de nationaal rapporteur over aantallen en
omvang van mensenhandel.
Fier! → een expertisecentrum op het gebied van geweld in afhankelijkheidsrelaties.
Nationaal Rapporteur → informeert de regering over mensenhandel en seksueel
geweld tegen kinderen en geeft onafhankelijk advies (Conny Rijken). Doet met zizjn
team onderzoek en rapportages. Monitort overheidsbeleid.
FairWork → een organisatie gespecialiseerd in de bestrijding van arbeidsuitbuiting.
Trainingen voor gemeenteambtenaren signalen mensenhandel, begeleiden
slachtoffers arbeidsuitbuiting en bewust campagnes.
ICMPD → houdt zich in Europees verband bezig met migratie, menshandel en -
smokkel.
Exxpose → heeft veel landelijke aandacht gekregen met een burgerinitiatief om
prostitutie strafbaar te stellen.
AVIM: afdelingen vreemdelingenpolitie, identificatie en mensenhandel
houdt toezicht op de naleving van de vreemdelingenwet bestrijding van
identiteitsfraude, mensensmokkel en mensenhandel.
IJM: Redden van slachtoffers en zorgdragen voor straffen daders, Projecten om juridisch
systeem te verbeteren en voorkomen criminaliteit en Blijven monitoren en ondersteunen van
de projecten op lange termijn.
SOMO: Stichting onderzoek multinationale ondernemingen:
- Voor fabrieken en particulier, Invloed van multinationals onderzoeken
- Informatie delen wereldwijd, verlenen diensten op maat aan maatschappelijke
organisaties
- Textielindustrie onderzoek naar C&A.
Free a girl: bevrijden van minderjarige meisjes van seksuele uitbuiting. Stoppen van
seksuele uitbuiting, beeld geven en noodzaak laten zien.
CKM: Centrum kinderhandel mensenhandel: ook seksuele uitbuiting en criminele uitbuiting.
Mensenhandel zichtbaar maken in Nederland.
EMP: Expertisecentrum Mensenhandel en (jeugd) prostitutie - ondersteunt slachtoffers van
uitbuiting, hun naasten en professionals.
- Onderdeel van Lumens: werkt aan veerkrachtige samenleving.
- Seksuele uitbuiting: prostitutie, sextortion (gedwongen/gechanteerd worden met
naaktfoto’s).
- 4 onderdelen: zorgcoördinatie, preventie, training, specialisatie jongensprostitutie.
Defence for children: hart voor kinderrechten. Bieden juridische steun, veel onderzoek en
voorlichting professionals etc.
Bright fame: helpen vrouw en man om uit de prostitutie te stappen. Geloof, betrokkenheid
en professionaliteit.
Pagina 4 van 47
, Terre des hommes: stopt kinderuitbuiting, seksuele uitbuiting. Stoppen van kinderarbeid in
mijnen. ‘Pakt probleem gelijk aan’
THDV: scharlaken koord is onderdeel, verklaar je de liefde: straatwerk, preventie
hulpverlening rond prostitutie. Hulpverlenerstraject rondom coaches etc. Christelijke
achtergrond.
Oorzaken waardoor niemand weet hoeveel slachtoffers van mensenhandel er exact zijn:
Slachtoffers doen vaak geen aangifte, omdat zij of hun familie bedreigd worden.
Slachtoffers zijn vaak illegaal in het land en zijn bang opgepakt te worden.
Instanties zoals Jeugdzorg verzuimen soms te melden dat ze mensenhandel
signaleren.
Veel slachtoffers komen uit corrupte landen en vertrouwen de politie niet.
Mensenhandel is georganiseerde criminaliteit en speelt zich dus altijd in het
verborgene af.
Top 5 meest winstgevende vormen van criminaliteit:
1. Vervalsingen
2. Drugshandel
3. Illegale houtkap
4. Mensenhandel
5. Illegale mijnbouw
Cecilia Malmström, de Europees Commissaris voor Handel, vertelt dat menshandelaren
naar de landen gaan waar de wetgeving het minst streng is, daarnaast worden heel weinig
handelaren opgepakt. Iana Matei houdt zich bezig met de opvang van slachtoffers in
Roemenië en met de bestrijding van mensenhandel in Europa. Zij vertelt dat drugshandel in
Roemenië zwaarder wordt bestraft dan mensenhandel. Een mensenhandelaar krijgt in
principe 7 jaar celstraf, maar komt meestal na 4 jaar alweer vrij.
Pagina 5 van 47
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur mereldenhartog. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.