Les 4. De teleologie van Aristoteles
1. Situering
De “Atheense school”: Aristoteles Aristoteles had zijn eigen school het Lyceum. Hij was een
leerling van Plato, hij werd de lezer genoemd. Hij werd dan later leraar van Alexander de Grote.
Aristoteles zag het levenslicht in het landelijke Stageira. Het vroegere idee van de wetenschap is via
hem gepasseerd.
Aan het einde van zijn leven werd hij beschuldigd voor collaboratie en godslastering en diende hij
Athene te verlaten. Hij is in eenzaamheid gestorven = in ballingschap
Hij onderzocht planten en dieren en rangschikte ze systematisch naar vorm en verhouding. Hij
bestudeerde ook sterrenbeelden, politieke systemen, dichtkunst en retoriek.
Hij deelde de wetenschap in en bedacht heel wat nieuwe termen:
- Energie
- Inductie
- Essentie
- …
Aristoteles had enkele belangrijke citaten:
- De natuur doet iets zonder doel
- De mens is politiek sociaal dier
Thelos = doel in het Grieks
Teologie = godsleer
2. Hilomefisme de vorm zit in de dingen
2.1. De vorm in de dingen
Vorm en stof werd samengebracht, er kwam een verband tussen die 2 dingen.
De vorm zit in de dingen (en niet ‘boven’ bii Plato’s vorm wereld)
Entelechie: er zit een stuwende kracht in elk ding/wezen dat ervoor zorgt dat ding/wezen streeft
naar vervolmaking (volledig worden)
2.2. De teologische visie: entelechie
Hij is bezig met de begrippen oorzaken en doel.
Telos = doel
Entelechie = alles streeft ernaar naar de inherente doel en vorm te bereiken
Vier zaken waarzonder iets niet kan bestaan:
1) Doeloorzaak (eindoorzaak):
- eigenlijke finale doel waarvoor iets is gemaakt.
Correspondeert met Nederlandse term ‘bedoeling’
vb: onderdak, bescherming van een huis
2) Formele oorzaak
- Plan of ontwerp van iets
, - Correspondeert met hoger of inherente vorm van de dingen noemden
- Vb: plan van het huis
3) Materiële oorzaak
- Verwijst naar het materiaal ( de stof of hule) waaruit iets is gemaakt
- Vb: bakstenen van een huis
4) Bewegende oorzaak
- Verwijst naar diegene die het gemaakt heeft, in gang houdt of aandrijft
- Bv: de bouwvakkers aan een huis
Eerste oorzaak noemt aristoteles de onbewogen beweger of God
Alles heeft een specifiek doel. Zoals elk doel een doel heeft, het oog, de handen, de voeten, zo moet
alles een doel hebben.
2.3. Trapsgewijze opbouw van de natuur
Trapsgewijze opbouw van zuivere stof (levenloze dingen) en naar zuivere vorm (de onbewogen
bewegen
- Levenloze dingen kunnen niet uit zichzelf veranderen
Bestaan uit zuivere stof en hun inherente doel is rust
Zo streeft een steen ernaar om stil te liggen, hetgeen verklaart waarom dingen op
hun plaats blijven
- Levende wezens kunnen in tegenstelling tot levenloze dingen wel uit zichzelf veranderen
Vorm van levende wezens wordt ziel genoemd
2 soorten levende wezens : planten en dieren, 3 soorten zielen
Planten bezitten vegetatieve ziel. Voorziet voeding, voortplanting en groei
Dieren: dierenziel of affectieve ziel, zorgt voor voortbeweging. Ziel is
verbonden met zintuigen en goesting
Mensen zijn ook dieren en hebben ook plantenziel = cognitieve ziel
- Passieve mensenziel: vermogen om waar te nemen en omgeving kan veranderen
Veel leren door te kijken en dingen te maken
Praktische kennis of technè
Pratische kennis word opgedeeld in twee aspecten:
Term peièsis = vervaardigen van iets met duidelijk bepaal doel, waarbij
activiteit stopt en doel is bereikt
Vb: timmerman die tafel maakt
Term praxis: handelen zonder extern doel
- Actieve mensenziel:
Hoogste gave
Biedt ons de mogelijkheid na te denken over inzicht te krijgen in de werkelijkheid
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur amelintje. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
