JEUGDRECHT
HOOFDSTUK 1 : INLEIDING ROND HET ONTSTAAN VAN
DE JEUGDBESCHERMING IN BELGIË
INLEIDING
- NU: rechten van kinderen/jongeren zijn gewaarborgd.
- Geen evidente zaak want eerste beschermingswet pas in 1912
- Categoriaal beleid is recent
o Categoriaal beleid = onderscheid tussen categorieën (kind –
volwassene)
- Cultuur wordt overgedragen door 2 processen:
o Proces van socialisatie: opvoeding door verinnerlijken van waarden
en normen bv. respect
o Proces van sociale controle zowel formeel als informeel
Straffen en bestraffen als norm niet wordt nageleefd
Formeel = strafwet – Informeel = fair – play bij voetbal
- Processen zorgen voor evolutie die ook wat betreft ons onderwerp
- Belang van Verlichting met opkomst van wetenschappen zoals
criminologie, penologie1, psychologie
1. ONTSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BEELD
EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE
- Kinderen worden eeuwen beschouwd als een ‘volwassene’ (soms
uitzonderingen)
- Recente sociale constructie
o Betekenis: manier waarop we nu naar kinderen kijken is gegroeid
en geëvolueerd op basis van inzichten uit de geschiedenis
- Verlichting is bepalend voor het categoriaal beleid en onderscheidde
kinderen van volwassenen
o Nog-niet positie: nog-niet verantwoordelijk, nog-niet zelfstandig…
o Weten nog niet het verschil tussen goed en kwaad
o Toekomst, vooruitgang, ratio staan centraal
1
Penologie = leer van de straffen
, GEEN KINDBEELD
- Tot 7 jaar beschouwd als een last, nadien ingeschakeld in leefwereld
volwassenen
- Voor verlichting: praktijken die aantonen dat er geen belang gehecht
wordt aan kinderen
- Afwezig kindbeeld in Oudheid: kleine volwassenen
o Achterlaten van kinderen (meisjes en kinderen met beperkingen
eerst)
o Offeren aan Godheid
o Als afval weggooien op de mesthoop
- Ook recentelijk (17de – 18de eeuw) geen kindbeeld
o Hogere klasse schakelde voedsters in dus weinig aandacht
o Praktijken die nu heden ten dag in onze ogen barbaars overkomen
Bv. Baby onderdompelen in ijskoude rivieren om hen te
harden
- Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen, ziektes
hoge kindersterfte geen aandacht
- Meisjes waren minder waard en dit zal zich verder manifesteren doorheen
de geschiedenis
- Vanaf 7 jaar als volwassene beschouwd in alle aspecten van het sociale
leven
o Jongens vertoefden in leerscholen
o Meisjes bleven thuis om het huishouden te leren
EEN AANZET TOT EEN KINDBEELD
- 16de eeuw licht onderscheid die zich vooral manifesteerde bij de jongens
uit de hogere klasse
o Vertoefden in scholen om kennis te vergaren
- Mensbeelden ontstonden cfr. Romantici en Moralisten
o Romantici = kind wordt goed geboren maar invloeden van buitenaf
beïnvloedt hen negatief
, o Moralisten = kind wordt slecht geboren en de opvoeding hoort het
kind goed te maken
- Verlichtingsperiode is cruciaal
o Aanzet tot categoriaal beleid met 2 mensbeelden
Kind: opvoeden, afschermen van maatschappij, onschuldig,
mogelijkheid om te groeien door fouten te maken
Volwassene: kent zijn lot in de maatschappij
o Vanaf wanneer kindkenmerken aanwezig?
Sociogenese = op grond van maatschappelijke verandering
volwassenen en kinderen apart gaan zien
Psychogenese = eigenschappen die specifiek aan kinderen
worden toegeschreven (eigen aan hen zijn) en die over
geaccentueerd worden in relatie met kinderen
psychologische consequenties
Bv. Koppigheidsfase, adolescentiefase
o Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn
o Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen zoals
pediatrie2
o Ontstaan van kinderwetten
Verbod op kinderarbeid
Wet op leerplicht
Wie was hiermee gebaat ????
HUIDIG KINDBEELD
- Krachtig persoon met eigen mogelijkheden
- Kijken naar het ‘kunnen’
- Verschillende ontwikkelingsfases met eigen mogelijkheden en beperkingen
- Fases van kinderen/jongeren verschillen kwalitatief van volwassenen
o Kinderen kunnen sneller iets opnemen/leren dan volwassenen
o Kinderen denken in fantasie terwijl volwassenen rationeel denken
o Kinderen mogen nog fouten maken, volwassenen worden gestraft
voor hun fouten
2
Pediatrie = kindergeneeskunde
, - Afsluiten van volwassenwereld
EVOLUTIE VAN DE SOCIALE CONTROLE
- Gaat over bestraffing
- Geen onderscheid volwassene/kind
- Uitzonderlijk door pater familias en Godheid (willekeurig!)
- Verlichting brengt terug soelaas (deze werking kan niet want er is wel een
onderscheid tussen kind – volwassene)
VROEGE TIJDEN TOT VERLICHTING
- Oud-Romeins recht: wet der XII tafelen
o Uitzondering mbt onmondigen
Onmondigen = niet – huwbare kinderen
o Onderscheid opzettelijke en onopzettelijke daden
- Klassieke tijdvak
o Geslachtsrijpheid
Meisjes: 12j jongens: 14j
o Oordeel des onderscheid cfr. huidig strafrecht
= Ken ik het verschil tussen goed en kwaad?
Cfr. Toerekeningsvatbaar of niet?
- Val Romeinse Rijk
o Elk volk/stam eigen gewoontes
o De gewoonte bepaalde hoe men recht spreekt
- 11de eeuw
o Heropflakkering Romeins Recht
- 13de eeuw
o Opkomst staten
Centralisatie
Openbare orde
Openbare rust
Dus staatsfunctie die regels oplegde
Accusitoir berechten meer rechten voor de
beklaagde
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lauradbbb. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.