Dit is een samenvatting van de lessen Capita Selecta - Kinderen en Jongeren (lesslides + eigen nota's) aan Thomas More binnen de opleiding 'Toegepaste Psychologie' die dateert van academiejaar .
Docent: Barbara Soetens
Introductie
Klinische ontwikkelingspsychologie (KLOP): definitie en situering
= Onderzoeken van afwijkende ontwikkeling bij kinderen en jongeren, de diagnostiek,
behandeling en preventie ervan.
= Wat loopt er fout, waarom loopt het fout en wat gaan we eraan doen?
• Doel KLOP:
- Modellen ontwerpen die de ontwikkeling van afwijkend gedrag kunnen verklaren = studie
van afwijking van normale ontwikkeling
- Bestuderen van implicaties van verworven inzichten -> aanknopingspunten aanreiken voor
preventie of interventie
• Prevalentie kinderpsychopathologie
- 8-26 % klinische stoornis
- 2-3% zoekt hulp… afhankelijk van:
» Kind afhankelijk van ouders om in begeleiding te komen
» Ernst problematiek
» Effect op gezinsfunctioneren
» …
→ Belang van herkennen signaalpunten (= alertheid ouders!)
- Grote variatie per stoornis
» bv. AN: < 5 % tussen 5 en 17 jaar
» bv. Angst: 30 % tussen 5 en 17 jaar
Wat is ‘normaal’?
➢ Voor bepaalde stoornissen ‘makkelijker’ te bepalen dan voor andere: bv. psychose
(denkbeelden, emotionele beleving fundamenteel anders)
➢ Kadert binnen ruimer ethisch/maatschappelijk debat
o Jezelf als norm?
o Gerelateerd aan maatschappelijke context
o Verschillende ‘doelen’ in oordeel ‘normaliteit’
» bv. juridische psychodiagnostiek versus individuele psychodiagnostiek
2 benaderingen voor grens ‘normaliteit – stoornis’
➢ Categoriale benadering (wel/geen probleem)
o Cf. DSM
o Aantal labels stijgt
➢ Dimensionele benadering
o Continuüm van ‘geen problemen tot veel problemen’
o Vb. dimensie externaliserende problemen en dimensie internaliserende problemen
(Cf. ASEBA – Achenbach)
o Persoon in meer of mindere mate kenmerken van een bepaald probleem (lijden?)
! KLOP gaat ervan uit dat beide benaderingen elkaar aanvullen!
➔ Binnen bepaalde diagnose meer of minder symptomen (en andere uitingsvormen)
! EN neemt ontwikkelingsperspectief mee om te bepalen of gedrag normatief, risicovol of
problematisch is.
1
, Capita selecta – kinderen & jongeren
Centrale termen binnen KLOP
o Risicofactoren
o Beschermende factoren
→ Balans draagt bij tot het al dan niet ontwikkelen probleemgedrag.
Een risicofactor is een factor die een negatieve invloed heeft op de (normale) ontwikkeling van een
kind en die de kans op een bepaalde (maladaptieve) ontwikkelingsuitkomst verhoogt.
» Bv. agressie voor en na 10-jarige leeftijd (Patterson) -> voor 10 jaar significante voorspeller
voor agressie in de volwassenheid.
Multifinaliteit: eenzelfde (combinatie) risicofactor(en) kan tot verschillende uitkomsten leiden.
Bv: combi perfectionisme en laag zelfbeeld -> faalangst MAAR kan ook combi zijn voor anorexia
Equifinaliteit: een bepaald probleem kan door verschillende (sets van) risicofactoren worden
verklaard.
Bv: anorexia -> perfectionisme en laag zelfbeeld OF extreem lijden in combinatie met angst om
volwassen te worden
4 niveaus van risicofactoren/kwetsbaarheid
o Organisch niveau
» bv. genetische factoren,
zwangerschapscomplicaties
o Intrapersoonlijk niveau
» bv. temperament (gedragsinhibitie)
o Interpersoonlijk niveau
» distale en proximale omgevingsfactoren
» bv. Lage SES, opvoedingsstijl
o Hogere orde niveau (maatschappij)
» bv. Armoede
Veerkracht is het hebben van een goede externe en interne aanpassing aan omstandigheden.
Een beschermende factor is een factor die in een risicovolle situatie de negatieve invloed van de
risicofactoren op de ontwikkeling geheel of gedeeltelijk teniet doet.
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur margotlenssens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €16,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
