Voor dit examen heel goed alle titeltjes kennen van het boek (nodig voor
aanknoping bij casussen). Ook in boek de kaders lezen, dit kunnen casussen zijn
op examen.
Personenrecht
De natuurlijke persoon
Enkel natuurlijke personen zijn drager van rechten, plichten en verboden.
Het recht is antropocentrisch: het is gemaakt DOOR en VOOR mensen. De mens
staat centraal.
De mens
Elke entiteit die uit een mens is geboren op basis van menselijke gameten
Vanaf de geboorte
Geboorte: uit baarmoeder komen (natuurlijk of medisch)
Levende en levensvatbare geboorte
Levend: arts moet dit vaststellen: ademen en wenen
Levensvatbaar: indien het kind de noodzakelijke menselijke eigenschappen
bezit om minstens enige tijd zelfstandig in leven te blijven.
Akte van geboorte
Levende en levensvatbare geboorte wordt vastgesteld door een arts of
vroedvrouw. Deze brengt de ambtenaar van de burgerlijke stand in kennis van
de geboorte.
Akte van geboorte en akte van overlijden: indien een kind sterft na de aangifte
aan de ambtenaar van de burgerlijke stand door de arts (verplicht binnen de
eerstvolgende werkdag), maar voordat 1 van de ouders dat heeft kunnen doen
(verplicht binnen 15 dagen). Dan wordt er na het opmaken van akte van
geboorte een akte van overlijden opgesteld.
Doodgeboorte
Geboorte waar arts geen leven kan vast stellen
Vroeger werd er geen akte van geboorte opgesteld. Omdat er eig ook geen
natuurlijke persoon heeft bestaan (niet levend en niet levensvatbaar). Nu wordt
er een akte van levenloos kind opgesteld.
Begrafenis of crematie: indien de levensvatbaarheidsgrens (180 dagen) niet is
bereikt, dan kunnen ouders ervoor kiezen om het kind te begraven of te
cremeren. Indien het kind wel de levensvatbaarheidsgrens heeft bereikt, dan is
het verplicht.
Akte van levenloos kind: art.58 en 59 OBW
Deze regeling staat in het OBW bij ‘akte van overlijden’, maar eigenlijk is dat fout, want het kind
dat dood geboren is, is nooit een persoon geweest en kan dus ook niet sterven… ze zou ook niet
thuis horen bij ‘akte van geboorte’ want er heeft nooit een geboorte plaatsgevonden in de zin van
OBW.
Indien de zwangerschapsduur gelijk is of hoger is dan 180 dagen: aangifte van
doodgeboorte verplicht en de ambtenaar van de burgerlijke stand moet een akte
,van levenloos kind opstellen.
Indien de zwangerschapsduur gelijk is of hoger is dan 140 dagen: op verzoek
van de ouders kan een akte van levenloos kind door de ambtenaar van de
burgerlijke stand worden opgesteld.
Indien de zwangerschapsduur minder dan 140 dagen bedraagt: dan kan er nooit
een akte van levenloos kind worden opgesteld.
De voornaam van het kind wordt vermeld, enkel en alleen indien de ouders
daarom verzoeken.
De naam van het kind kan enkel vermeld worden indien de zwangerschapsduur
meer dan 180 dagen bedraagt, en ook op verzoek van de ouders.
Nog geen geboorte
Infans conceptus regel: art.326 en 725 OBW: retroactieve toekenning van
rechtspersoonlijkheid aan het verwekte kind telkens dit in zijn belang is.
Kind wordt niet als mens beschouwd, maar indien het nadien levend en
levensvatbaar is, gaat er met terugwerkende kracht tot aan verwekking in zijn
belang beschouwd als persoon.
Kind wordt nog niet als persoon beschouwd, want anders zou abortus moord zijn.
Tot aan overlijden
Vaststelling van de dood is door een arts, art.55 OBW lijk of stoffelijke
overschot. Dit is dan door een akte van overlijden
Klinische dood: vitale functies werken niet meer
Hersendood: geen waarneembare hersenactiviteit meer
Afwezigheid
Art.112-125 OBW
Onzekerheid of persoon nog in leven is, deze onzekerheid is er omdat de persoon
niet meer aanwezig is.
Vermoeden van afwezigheid: enkel als er aan deze voorwaarden is voldaan:
art.112 OBW
Persoon is gedurende meer dan 3 maand niet meer in zijn
woonplaats/verblijflpaats verschenen:
Men heeft gedurende 3 maand geen nieuws meer ontvangen
Hieruit volgt dat er onzekerheid is of de persoon nog wel in leven is.
Gevolgen: goederen worden beheerd door algemeen gevolmachtigde. Kinderen
worden naar voogd gestuurd
Indien de afwezige toch komt opdagen dan kan hij derdenverzet aantekenen bij
de vrederechter en dan worden de gevolgen teruggedraaid.
Indien de afwezige dood wordt teruggevonden dan stopt het gerechtelijk bewind
waarbij de bewindvoerder rekenschap moest afleggen
Vermoeden van afwezigheid stopt, door de verklaring van afwezigheid
Verklaring van afwezigheid: dit is ter vervanging van een overlijden of een
gerechtelijke verklaring.
, - Indien er 5 jaar na de gerechtelijke vaststelling is van het vermoeden van
afwezigheid
- Indien er sinds 7 jaar geen nieuws meer is van de afwezige en deze niet
meer op zijn woonplaats/verblijfplaats is verschenen.
Het vermoeden van afwezigheid is dus geen verplichte voorafgaande stap aan de
verklaring van afwezigheid
Een akte van afwezigheid kan worden opgesteld na een verklaring van
afwezigheid
Terugkeer van de betrokkene: de akte van afwezigheid kan worden verbeterd via
een vordering tot verbetering van een akte van de burgerlijke stand.
Gerechtelijke verklaring van overlijden
Art.126-135 OBW
= vermissing
Zekere dood, maar geen (zeker) lijk
De vermiste heet dan een ‘verdwenen persoon’
Er kan een gerechtelijke verklaring van overlijden worde opgesteld indien:
- Er nog geen akte van overlijden is
- De persoon in levensbedreigende omstandigheden is verdwenen
- Er geen (identificeerbaar) lijk is teruggevonden
- Het overlijden, gelet op omstandigheden als zeker kan worden beschouwd
Indien de persoon later toch komt opdagen dan kan er een verbetering zijn van
de akte van de burgerlijke stand.
Verschil met afwezigheid: bij een gerechtelijke verklaring van afwezigheid is er
geen onzekerheid over het overlijden.
Zie Natacha die vermist is in Peru:
- Geen 3 maand weg
- Geen levensbedreigende omstandigheden
- Geen lijk
Het menselijk leven na de dood
Rechtspersoonlijkheid van de natuurlijke persoon eindigt bij overlijden van de
mens
De menselijke persoon en zijn persoonlijkheidsrechten
Waarover gaat het?
Persoonlijkheidsrechten regelen de bescherming van iemands persoonlijkheid in
zijn verhouding met andere burgers
Kenmerken
- Algemeen: ze komen toe aan alle natuurlijke personen
, - Tegenstelbaar: aan iedereen: iedereen moet buiten persoonlijke
levenssfeer blijven (zonder toestemming) en ik heb het recht me te
ontwikkelen
o Negatief zeggenschap, afweerrecht: tegen ongewenste
inmenging
o Positief zeggenschap, zelfbeschikkingsrecht: zelfontplooiing
- Extrapatrimoniaal: niet in geld waardeerbaar, kan niet in beslag
genomen worden of worden geërfd
- Onvervreemdbaar: nooit definitief afstand van nemen
- Geen algemene vertegenwoordiging: persoonlijkheid kan niet
vertegenwoordigd worden
Art.12Gw.: recht op fysieke vrijheid
Art.23Gw.: recht op menswaardig leven
Sommige persoonlijkheidsbelangen betreffen de individualiteit :
- Recht op afbeelding
- De stem
- Recht op een naam
- …
De meeste persoonlijkheidsrechten hebben betrekking op iemand gedachten,
gevoelens en gedrag
Art.22Gw: recht op eerbiediging van privéleven
Dit zijn typische examenvragen:
Tijdens het college van 16/02/2022 maakte ik de naam van de Belgische vrouw
die in Peru verdween onzichtbaar.
Met toepassing van welk kenmerk van de persoonlijkheidsrechten deed ik dat?
- Afwegingen tussen privébelangen moeten worden gewaarborgd.
Persoonlijkheidsrechten van Natacha, en rechten van academische aard
van prof.
Ter bescherming van welk persoonlijkheidsrecht van de verdwenen vrouw deed
ik dat?
- De individualiteit
- Recht op eerbiediging van privéleven
- Tegenstelbaarheid: persoonlijkheidsrechten moeten gerespecteerd worden
door anderen
De juridische persoon
Geen mens van vlees en bloed, wel een mens als bundel van rechten, plichten en
verboden.
De staat
De staat van een persoon in de natie bepaalt iemand rechtstoestand tegenover
de overheid
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ianvanremoortele. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.