Een samenvatting over staatsrecht aan de hand van de Powerpoint en de notities uit de les. Ook de bijhorende artikels zijn toegevoegd. De docent van het vak is Rebecca Decreus.
Staatsrecht
1. Basisbeginselen van de Belgische staatsstructuur
Staatsrecht vinden we terug in de grondwet. We maken een onderscheid
tussen publiek en privaat recht maar staatsrecht (en bestuursrecht) vallen
voornamelijk onder publiek recht. Ook kan er sprake zijn van gemengde
rechtstakken waarbij twee rechten elkaar tegemoet komen.
Het beginsel van de scheiding der machten
Er is een scheiding der machten zodat alle machten elkaar kunnen
controleren en niemand kan gebruik maken van machtsmisbruik. We
spreken van drie machten op zowel federaal als regionaal niveau:
Uitvoerende macht; de regering, ministers, staatssecretarissen etc.
Wetgevende macht; het parlement
Rechterlijke macht; rechtbanken (vonnis) en hoven (arrest)
We spreken van een samenwerking der machten want er is geen strikte
scheiding aangezien er controle en samenhang is tussen de machten.
België is een democratische rechtsstaat
Het begrip democratie wil zeggen dat het volk heerst en dus de macht
heeft. We spreken van een representatieve democratie aangezien het
volk de macht geeft aan vertegenwoordigers via de verkiezingen. Het
begrip rechtsstaat wil zeggen dat door iedereen de regels moeten
worden gerespecteerd en zo dus ook door de overheid.
België is een monarchie
1
,We heb in België een koning als staatshoofd ontstaan door erfopvolging.
Het gaat over de eerstgeborene dat sinds kort ook een vrouw mag zijn. De
koning(in) heeft enkel toegewezen bevoegdheden:
Federale minister benoemen
Opperbevelhebber van het leger (krijgsmacht)
Bekrachtigen van wetten
De koning is onschendbaar en onverantwoordelijk. Zo kan de koning niets
verkeerd doen op zowel burgerlijk vlak als op strafrechtelijk vlak. Men kan
hem pas beboeten wanneer hij niet meer op de troon zit door bv.
afgestoten te worden. De koning is ook onverantwoordelijk want in België
ligt de verantwoordelijkheid bij de ministers.
Toch is de rol van de koning niet enkel symbolisch aangezien hij ook een
grote rol speelt bij het vormen van de regering.
België is een federale staat
België is een unitaire staat sinds 1830 dit wil zeggen dat in de eerste
jaren van het bestaan van België dit nog niet het geval was. België is van
een eenheidsstaat naar een federale staat gegaan en kent 6
staatshervormingen:
1970 eerste staatshervorming (vooral op cultureel vlak)
1980 tweede staatshervorming (opsplitsing van Vlaams gewest en
Waals gewest)
1988 derde staatshervorming
1993 vierde staatshervorming (de belangrijkste) = federale staat met
aparte verkiezingen
2000 vijfde staatshervorming
2012 en 2014 zesde staatshervorming (senaat werd grondig hervormd)
België kent 4 taalgebieden zie Art. 4:
3 eentalige gebieden; Nederlands, Frans en Duits
2
, 1 tweetalig gebied; Brussel Hoofdstedelijk Gewest
De vier taalgebieden zijn de hoeksteen van de federale staatsstructuur.
We spreken van het territorialiteitsbeginsel. De bestuurstaal wordt
bepaald door het grondgebied (taalgebied) waarin het bestuur gevestigd
is. Er is wel een nuancering namelijk de faciliteitengemeenten dit is voor
wat betreft het contact tussen de overheid en de burger.
Bij de eentalige gebieden verloopt de communicatie tussen de overheid
en burger in het NL wanneer het gaat over het NL-taalgebied. Dit geldt
analoog voor de communicatie tussen overheid burger in het FR + DTS-
taalgebied.
Ter attentie van burgers die zogenaamde taalfaciliteiten genieten, kan de
communicatie in een andere taal dan die van het taalgebied. Dit is de wet
op het gebruik van de talen in bestuurszaken. Zie Art. 8 met alle
faciliteitengemeenten.
In het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad staan Nederlands en Frans
op gelijke voet. Berichten, mededelingen enz. worden dus in beide talen
opgesteld. De communicatie tussen overheid en burger verloopt in het NL
of FR al naargelang de burger aangeeft.
De taalgebieden waar de gemeenschappen/gewesten bevoegd zijn:
Zie cases H1 slide 39
2. De hiërarchie van de rechtsnormen
Een veelheid aan regels
Heel belangrijk zijn de nationale regels:
Federale wetgeving = federaal parlement
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur shirleyvk. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
