Resume
Samenvatting EXECUTIErecht
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van executierecht, gedoceerd door prof Taelman en prof Vandenbussche. Bevat alle slides, aangevuld met lesnotities en de volledige cursus
[Montrer plus]
2 revues
Par: nielsvanzele • 1 année de cela
Par: mariebambi1998 • 1 année de cela
Aperçu du contenu
Deel IV: executierechtKader en begrippen
• Rechtsherstel: vaak verschillende remedies, maar rechter is (in principe, i.e. onder voorbehoud
van openbare orde (vgl. Cass. 4 september 2020, AR C.19.0613.N en de leer van het
rechtsmisbruik)) door keuze gebonden: rechter kan niet iets bevelen dat niet binnen het
stramien geregeld is
- Rechter kan ook niet toevoegen aan de eis
- Cass. 4 september 2020: heel erg omstreden in de rechtsleer. Als je de grenzen niet
respecteert, dan wordt de leer misbruikt
- Welk herstel wordt bepaald door een regel van materieel recht + je mag geen
rechtsmisbruik plegen met die remedies: rechter kan een remedie beschouwen als
rechtsmisbruik
- bv. de koper van een goed tot de vaststelling komt dat het behept is met een verborgen:
artikel 1644 oud BW biedt hem de keuze tussen twee remedies. Hij kan aanbieden de zaak
terug te geven en de terugbetaling van de volledige prijs eisen, of hij kan ervoor opteren
om de zaak te behouden en vorderen dat een deel van de prijs wordt terugbetaald.
- Bij de consumentenkoop beschikt de koper over vier remedies: twee voorkeurremedies
en twee subsidiaire remedies. In eerste instantie heeft de consument het recht om van
de verkoper het kosteloze herstel of de kosteloze vervanging van het goed te verlangen.
Subsidiair heeft de consument het recht van de verkoper een passende prijsvermindering
of de ontbinding van de koopovereenkomst te eisen.
• Het staat aan die partij om de volgens haar meest geschikte vorm van rechtsherstel te kiezen.
De rechter is door die keuze gebonden en kan ze, op basis van de concrete elementen van het
dossier, alleen maar (gedeeltelijk) inwilligen of afwijzen à de rechter mag niet meer en ook
niet iets anders toekennen dan werd gevorderd
• Verbod eigenrichting: als SE mag je niet bij je SA aanbellen en zelf het recht in handen nemen.
Gedwongen tenuitvoerlegging van privaatrechtelijke aanspraken is in onze rechtsorde een
taak van de overheid
- SE kan naar de rechter en met de uitspraak gebruik maken van de machtsmiddelen
(tenuitvoerlegging)
• Toezicht overheid ® machtsmiddelen ® verplicht beroep op door de overheid benoemde
personen: gerechtsdeurwaarder, notaris
- Omdat de tenuitvoerlegging onvermijdelijk – soms zeer diep – indringt in de rechtssfeer
van de schuldenaar, mag de schuldeiser enkel gebruik maken van de machtsmiddelen die
de overheid hem ter beschikking stelt.
- Die machtsmiddelen zijn bovendien onderworpen aan een strikt toezicht. De schuldeiser
zal verplicht gebruik moeten maken van de diensten van die personen
(gerechtsdeurwaarders, notarissen) die door de overheid werden aangewezen om hun
ambt te verlenen in het raam van de procedures van gedwongen tenuitvoerlegging.
• Noodzaak beschikken over uitvoerbare titel (art. 1386 en 1494) voor vaststaande en zekere
zaken die in de titel worden omschreven
- Beschikt de schuldeiser daar (nog) niet over, dan zal hij voorafgaandelijk voor de
bevoegde (bodem)rechter de veroordeling van zijn schuldenaar moeten uitlokken.
- In zijn rechtspraak onderstreept het EHRM dat ook (het recht op) de tenuitvoerlegging
onder de bescherming van art. 6 EVRM kan begrepen zijn. De uitvoering van een
rechterlijke beslissing maakt in die zin integraal deel uit van de noties “toegang tot de
rechter”4 en “proces” waarvan deze verdragsbepaling gewag maakt. Ze wordt
desgevallend ook meegenomen om na te gaan of degene die rechtsherstel nastreeft dit
daadwerkelijk ook binnen een redelijke termijn bekwam
92
,• Executierecht is breder dan het beslagrecht - openbare orde karakter – teleologische
interpretatie (bv. art. 1387)
- Executierecht: gedwongen tenuitvoerlegging: kan door beslag, maar soms wordt er
gekeken naar het verbintenissenrecht bv iets laten terughalen door een
gerechtsdeurwaarder via een rechterlijke titel
- Doelgerichtheid: regels moeten strikt worden geresepcteerd, maar er zijn uitzonderingen
mogelijk zoals die in art 1387
- à raakt de openbare orde
• Reële executie = rechtstreekse uitvoering: hetgeen waartoe de debiteur is veroordeeld ga je
krijgen zoals de rechter dat heeft bevolen
- Definitie: met de rechtstreekse of reële executie, wordt de schuldeiser in de situatie
geplaatst waarin hij zich zou bevonden hebben indien de schuldenaar vrijwillig zijn
verplichtingen was nagekomen. Het betreft m.a.w. een uitvoering in natura. Reële
executie is die vorm van tenuitvoerlegging waarbij de schuldenaar daadwerkelijk wordt
gedwongen de prestatie te verrichten waartoe hij zich verbonden had en waartoe hij werd
veroordeeld.
- Principe: uitvoering in natura (verbintenissen om te doen of niet te doen: verbintenis
moet worden uitgevoerd zoals voorzien in de afspraak tussen partijen), zo niet
o Bv Iemand moet komen koken en hij doet het niet: kan worden veroordeeld.
Rechter moet kijken naar het contract, en dus de uitvoering in natura bevelen, maar
in ons recht wordt bij de tenuitvoerlegging dwang op de persoon die de verbintenis
moet verstrekken niet getolereerd à menselijke waardigheid: art 5.234 BW
o Uitvoering door een derde
§ Art.1143-1144 oud BW: SE heeft het recht zich door de rechter te laten
machtigen om de verbintenis zelf uit te voeren of een derde te machtigen op
kosten van de SA
• Art. 5.85 BW (contracten): geldt voor alle contractuele verbintenissen.
• Art. 5.235 BW (alle andere verbintenissen)
§ Probleem wanneer de prestatie de medewerking van de debiteur vereist. Je
kan proberen het door een derde laten doen door dit aan de rechter te
vragen. Volgende optie is in equivalent
o Uitvoering bij equivalent: je laat de prestatie los, maar wel een schadevergoeding
in plaats: verbintenis om iets te doen wordt vervangen door de betaling van een
soms geld
- Nagenoeg niet geregeld in Ger. W.
- Uitvoerbare titel (art. 1386 Ger.W.) nodig om tot executie over te gaan. Enkel de rechter
kan dit verschaffen indien de geschillen voor de rechter worden beslecht (ó ook notaris
maar niet in een rechterlijk geschil dan)
- Nauwkeurige omschrijving van veroordeling in titel
- Betekening van de veroordelende uitspraak (art. 1495 Ger.W.) + bevel tot nakoming à
zo niet dan wordt er gebruik gemaakt van dwangmiddelen
o Niet vereist voor notariële akte: bij een notariele akte verbindt de partij zich bewust
tot de handeling door het zetten van de handtekening
o Akte – art. 1387 Ger.W. (tijdstip tenuitvoerlegging)
- Tussenkomst gerechtsdeurwaarder: je mag het niet zelf doen. Veroordeling nodig en de
opdracht om het uit te voeren moet je geven aan de gerechtsdeuwaarder, omdat je diep
in de persoonlijke levensfeer van de debiteur gaat indringen
- Analoge toepassing van Ger. W. (art. 1504 Ger.W.): mogelijkheid voor de
gerechtsdeurwaarder om zich toegang te verschaffen tot de woonst
- Bevoegd rechtscollege (REA, art. 569, 5° Ger.W.) over betwistingen rond de reële
executie, moeten gebracht worden (niet voor de beslagrechter) voor de rechtbank van
eerste aanleg
93
, - Uithuiszetting (art. 1344ter-septies en art. 1344octies-duodecies Ger.W.): bescherming
van mensen in het kader van armoedebestrijding: bescherming wanneer iemand uit zijn
huis wordt gezet bv wegens niet-nakoming van huurverbintenissen
o Drie beschermingen
§ Kan in beginsel niet worden tenuitvoerlegging voor één maand na de
betekening
§ Het plaatste de bemiddelende rol van het OCMW op het voorplan
§ Voor de gerechtsdeurwaarder geldt een bijkomende informatieplicht: hij
moet de huurder of de bewoners van het goed in ieder geval ten minste vijf
werkdagen van tevoren op de hoogte brengen van de werkelijke datum van
de uithuiszetting
o Art. 1344octies-duodecies Ger.W: ingevoegd nav zaken over krakers
o Art. 1344sexies Ger.W. heeft betrekking op uithuiszetting van fysieke personen na
betekening van een gerechtelijke uitspraak in andere dan huuraangelegenheden.
Uit respect voor het grondwettelijke gelijkheidsbeginsel oordeelde de wetgever dat
de bescherming bij uithuiszetting niet beperkt kon blijven tot
huuraangelegenheden.
• Verhaalsexecutie: uitwinning op het vermogen van de debiteur
- Als reële executie onmogelijk is, of wanneer de door de schuldenaar te verrichten
prestatie bestaat in het betalen van een som geld
- Deel V Ger.W. ® vordering tegen de debiteur is een betaling van een geldsom (al dan niet
initieel: bv bij de reële executie: het was een verbintenis tot het inhuren van iemand, maar
die heb je laten evolueren naar een geldsomverbintenis. Eenmaal je zo’n verbintenis hebt,
kan de verhaalsexecutie meespelen)
- Beslag heeft een vereffeningsdoel: de uitwinning verschaft aan de schuldeiser een
geldsom die zal dienen tot betaling van zijn schuldvordering. Het beslag strekt er,
behoudens wanneer de aanspraak van de schuldeiser initieel bestond uit het betalen van
een som geld of wanneer het een beslag tot terugvordering betreft, niet toe om uitvoering
in natura veilig te stellen. à uitvoering bij equivalent
- In essentie – en in theorie – komt verhaalsexecutie hierop neer dat, in zoverre wettelijk
of uit de aard van de goederen toegelaten, (een deel van) het vermogen van de
schuldenaar onder de hand van het gerecht wordt geplaatst om naderhand gedwongen
te worden verkocht.
- Twee fundamentele beginselen:
o Art. 3.36, eerste lid BW: een SE kan zijn vordering op alle goederen van zijn SA
verhalen: op het ganse vermogen van de debiteur kan je uitwinnen, beslag laten
leggen (in de praktijk volgt de verkoop niet altijd + de wet legt diverse beperkingen
op de goederen waarop je beslag kan leggen: voor het evenwicht tussen de
belangen van de SE, de belangen van de SA en de maatschappij: we willen niet dat
de persoon zelf niet meer in zijn eigen levensonderhoud kan voorzien)
§ “goederen” SA staan in voor nakoming van zijn verbintenissen
§ Welke goederen? → art. 3.35 (en 3.37) BW
• Het omvat niet alleen alle materiële goederen waarvan de schuldenaar
op het tijdstip van de tenuitvoerlegging eigenaar is, ongeacht waar ze
zich bevinden. Ook goederen van de schuldenaar die zich bij een derde
bevinden, vallen eronder
• Niet enkel goederen waarvan de debiteur eigenaar is op moment van
de vordering, maar ook de goederen waarvan hij eigenaar was, maar
die hij bedrieglijk heeft weggemaakt om te onttrekken aan het recht
van de SE om er gedwongen tenuitvoerlegging op te doen: pauliaans
beslag
94
, • Toekomstige goederen vallen in principe niet onder het beslag, maar
uitzondering (1494 Ger W): Er volgt uit dat wanneer beslag werd
gelegd om de betaling te verkrijgen van reeds vervallen termijnen van
een schuldvordering betreffende periodieke inkomsten, het beslag er
ook toe strekt om betaling te verkrijgen van de nog te vervallen
termijnen van diezelfde schuldvordering, naarmate die vervallen bv
huurgelden
• Alle in geld waardeerbare immateriële rechten, maken ook deel uit
van het vermogen
• à zowel materiele als ook alle in geld waardeerbare immateriële
rechten (bv. schuldvorderingen, intellectuele rechten, enz.) kunnen
onder beslag worden gelegd. à actiefzijde van het vermogen
o Art. 3.36, tweede lid BW: opbrengst uit de verkoop wordt evenredig verdeeld onder
de SE in geval van samenloop: pondspondsgewijze verdeling = paritas creditorum
à uitgangspunt
§ Tenzij er wettelijke regelen van voorrang zijn à zakelijke of persoonlijke
zekerheden
- SE pogen te ontsnappen aan insolvabiliteit SA
- Verhaalsexecutie vangt aan met het leggen van uitvoerend beslag.
Beslag
• Beslag: begrip: je gaat via de gerechtsdeurwaarder een of meerdere goederen die de
gerechtsdeurwaarder zal aanwijzen, onder de hand van het gerecht plaatsen.
- Verbod voor de beslagen om de goederen te vervreemden, verpanden, hypothekeren ..
à eigendomsrecht wordt ingeperkt
o Het beslag maakt de goederen waarop het slaat juridisch onbeschikbaar, maar laat
– in de regel – het feitelijk bezit van de beslagene over de beslagen goederen en de
genotsrechten op die goederen door de schuldenaar onverlet
- Met het oog op de latere uitwinning ervan
• Recht met een zakelijke werking (geen zakelijk recht: het geeft aan de SE gaan aanspraak op
het goed): zakelijke werking omdat de bevoegdheid van de SA om over de goederen te
beschikken wordt ingeperkt.
• Je bevriest het vermogen van de SA in de mate dat je er beslag op hebt laten leggen: ze zullen
blijven behoren tot het vermogen van de SA
• Beschikkingsonbevoegdheid: de beslagene verliest door het beslag wel zijn recht om vrij over
het beslagen goed te beschikken. Hij mag het goed niet vervreemden (verkopen, schenken, ...)
noch bezwaren (hypothekeren, in pand geven, ...). Miskent de beslagene deze
beschikkingsonbevoegdheid, dan is die handeling niet tegenwerpelijk aan de beslaglegger.
- Relatieve werking: geldt uitsluitend tav van die SE die beslag heeft laten leggen. Hieruit
volgt dat indien een schuldeiser (bewarend) beslag op een onroerend goed heeft gelegd
en heeft overgeschreven, een latere overdracht van dat goed hem niet tegenwerpelijk is
• Derdenbescherming: derden weten niet dat er een goed onder beslag ligt, dus kunnen ze
geconfronteerd worden in het handelsverkeer met goederen die te koop worden aangeboden,
maar waar eigenlijk beslag op ligt ® impact publiciteit
- In gevallen waarin de tegenwerpelijkheid van het beslag afhankelijk is van het vervullen
van publiciteitsvoorschriften (zoals het geval is bij 1
beslag op onroerend goed) , heeft de naleving daarvan de niet-tegenwerpelijkheid van
latere beschikkingsdaden aan die beslagleggende schuldeiser tot gevolg.
- Wordt beslag gelegd op roerende (lichamelijke) goederen van de schuldenaar, dan wordt
de derde aan wie deze goederen zouden worden overgedragen na het beslag beschermd
door art. 3.28, § 1, eerste lid BW
95
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur helena11. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79202 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans