Dit is een samenvatting van Psychologie. Dit vak wordt gegeven in het 1ste jaar orthopedagogie in de Ap hoge school. Alle hoofdstukken zitten hierin verwerkt.
Inhoud
3. Psychodynamische benaderingen......................................................................................................8
3.1. Inleiding.......................................................................................................................................8
3.2. Theorie van Freud........................................................................................................................8
3.2.1. Driftmodel.............................................................................................................................9
3.2.2. Psychoseksuele ontwikkelingsfasen (zie LLP)......................................................................10
3.2.3. Afweermechanismen..........................................................................................................11
3.2.4. Therapieën vanuit het driftmodel.......................................................................................12
3.2.5. Overdracht en tegenoverdracht.........................................................................................12
3.2.6. Therapeutische technieken en houding..............................................................................13
3.2.7. Uitgangspunten..................................................................................................................13
3.3. Het objectrelatiemodel..............................................................................................................14
4. Cognitief-gedragstherapeutische benaderingen..............................................................................16
4.1. Inleiding.....................................................................................................................................16
4.2. Gedragstherapie........................................................................................................................17
4.2.1. Klassieke conditionering....................................................................................................17
4.2.2. Operante contionering.......................................................................................................19
4.2.3. Operante technieken..........................................................................................................20
4.3. Observatieleren / model-leren (Bandura)..................................................................................23
4.4. Sociale competentietrainingen..................................................................................................23
4.5. Belang van motivatie.................................................................................................................23
4.6.1. Visie op mens......................................................................................................................24
4.6.2. Albert Ellis & Aaron Beck....................................................................................................25
4.6.3. Rationeel-emotieve therapie (Ellis).....................................................................................26
4.6.4. Variatie: 5 G’s......................................................................................................................26
4.6.5. Beck: cognitieve therapie....................................................................................................26
4.6.7. Therapeutische houding.....................................................................................................29
4.7. Nieuwe ontwikkelingen.............................................................................................................29
4.7.1. Nieuwe ontwikkelingen: mindfulness.................................................................................29
4.7.2. Nieuwe ontwikkelingen: EMDR..........................................................................................29
4.7.3. Nieuwe ontwikkelingen: acceptance and commitment therapy (ACT)...............................29
5. Systeemgerichte benaderingen........................................................................................................30
5.1. Uitgangspunten.........................................................................................................................30
5.2. Inspiratiebronnen van de systeemtherapieën...........................................................................30
1
, 5.3. Algemene systeemleer..............................................................................................................31
5.4. Uitgangspunten systeembenadering.........................................................................................32
5.5. Verschillende systeemtherapeutische benaderingen................................................................32
5.6. De communicatietheoretische benadering................................................................................33
5.7. De structurele benadering.........................................................................................................34
5.8. De intergenerationele of contextuele benadering.....................................................................36
5.8.1. Vier dimensies....................................................................................................................36
5.8.2. Balans tussen geven en nemen...........................................................................................37
5.8.3. Gerechtigde aanspraken – constructief recht.....................................................................37
5.8.4. Verschillende soorten relaties en loyaliteiten.....................................................................39
5.8.5. Contextuele therapie, therapeutische houding, therapeutische interventies....................40
5.9. Contextuele therapie, therapeutische interventies...................................................................40
5.10. Verwante ontwikkelingen........................................................................................................42
5.11. Contextuele benadering in zorg en welzijn..............................................................................42
5.12. Groepsdynamica en sociotherapie..........................................................................................42
5.13. Netwerkbenaderingen.............................................................................................................43
5.14. Interventies gericht op de sociale omgeving !!!.......................................................................44
6. Experiëntiële en cliëntgerichte benaderingen..................................................................................45
6.1. Ontstaan....................................................................................................................................45
6.2. Zelfontplooiing...........................................................................................................................46
6.3. Onvoorwaardelijke acceptatie...................................................................................................47
6.4. Incongruentie............................................................................................................................47
6.5. Positieve mogelijkheden............................................................................................................48
6.6. Onvoorwaardelijke acceptatie, echtheid en empathie..............................................................48
6.7. Niet adviseren, maar begrijpen en verhelderen........................................................................49
6.8. De behoeftepiramide van Maslow.............................................................................................50
6.9. Meer directieve technieken.......................................................................................................51
6.9.1.Gestalttherapie....................................................................................................................51
6.9.2. Experiëntiële benaderingen................................................................................................52
6.9.3. Existentiële benaderingen..................................................................................................52
6.9.4. Taakgerichte en cognitieve aanvullingen............................................................................53
6.10. Cliëntgericht en experiëntiële benaderingen in zorg en welzijn..............................................53
6.11. Kanttekeningen........................................................................................................................54
7. Oplossingsgerichte benadering........................................................................................................54
7.1. inleiding.....................................................................................................................................54
7.2. Positieve psychologie.................................................................................................................54
2
, 7.3. Uitgangspunten oplossingsgerichte benaderingen....................................................................55
7.4. Uitgangspunten.........................................................................................................................55
7.5. Ordenen en zoeken...................................................................................................................55
7.6. Formuleren van doelen..............................................................................................................55
7.7. Therapeutische technieken.......................................................................................................56
7.7.1. Wondervraag......................................................................................................................56
7.7.2. Het zoeken naar uitzonderingen.........................................................................................57
7.7.3. Schalen...............................................................................................................................57
7.8. Kanttekeningen..........................................................................................................................57
8. Lichaamsgerichte benaderingen.......................................................................................................58
8.1. Inleiding.....................................................................................................................................58
8.2. Lichaam als object en als subject !!!..........................................................................................59
8.3. Lichaamsgerichte therapieën.....................................................................................................59
8.4. Uitgangspunten lichaamsgerichte therapieën...........................................................................60
8.5. Werkwijze lichaamsgerichte therapieën....................................................................................60
8.6. Integratieve bewegingspsychotherapie (Petzold): inleiding......................................................61
8.7. Therapeutische houding............................................................................................................63
8.8. Kanttekeningen..........................................................................................................................63
Samenvatting psychologie
3
,Inleiding: psychologie
“Voor ons is de wetenschappelijke psychologie de studie van de doelgerichte interactie tussen
persoon en situatie. Meer specifiek wil de psychologie achterhalen hoe de persoon in interactie met
de situatie beleeft, wat hij ervaart en tegelijk tot doelgericht handelen komt” (Cuyvers, 2004).
“Wetenschap die zich bezig houdt met het onderzoek naar de determinanten van gedrag” (Van Dale,
2012).
De psycholoog en zijn collega’s
Psycholoog:
• Beschermde titel: master in de psychologie
• Schrijft geen medicatie voor
• Niet altijd specifiek therapeutisch geschoold
Psychotherapeut:
• Geen beschermde titel, geen vaste vooropleiding
• Niet altijd psychologisch geschoold
• Schrijft geen medicatie voor
• Indien lid van beroepsvereniging
= kwaliteitslabel
Psychiater:
• Beschermde titel: arts!
• Mag medicatie voorschrijven & door RIZIV terugbetaald
• Niet altijd specifiek therapeutisch geschoold
Praktijkgerichte orthopedagoog:
• Geen beschermde titel
• Mag geen medicatie voorschrijven
• Niet therapeutisch geschoold (tenzij extra opleiding)
• Vooral ondersteuning van cliënten in dagelijks leven
bekijkt de interactie tussen biologische, psychische en sociale factoren
onderzoekt de invloed van deze verschillende factoren op de manier waarop een stoornis
zich ontwikkelt
voor sommige stoornissen bestaat er een biologische kwetsbaarheid
• voor de meeste psychische stoornissen is er geen eenduidige neurobiologische oorzaak
• gaat om dynamisch evenwicht tussen genetische kwetsbaarheid en omgevingsfactoren
Biopsychosociaal: bvb. kwetsbaarheids-stressmodel
Elke stroming heeft zijn eigen...
Mens- en wereldbeeld
Verklaringsmodellen voor psychische problemen
Methodieken om psychische problemen te behandelen
• “Methodieken = de op de praktijk gerichte uitwerkingen van een deze
benaderingen..... . Methodieken geven aan hoe je abstracte theorieën kunt toepassen
in de hulpverlening” (Weerman, 2013, p.18)
Methoden en technieken
die uit deze methodieken voortvloeien
• Methoden & technieken = concrete wijzen
van handelen die binnen een bepaalde methodiek passen.
Verschillen tussen de psychologische stromingen
Psychotherapeutische opleidingen vaak 1 model
5
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elisecoens2003. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
