Resume
Samenvatting Religie, zingeving en levensbeschouwing KU Leuven
- Cours
- Religie
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting Religie, zingeving en levensbeschouwing KU Leuven
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Religie, zingeving en levensbeschouwing -Handelsingenieur
1 Algemene inleiding (cursus p 2-8)..................................................................................................4
1.1 Drie definities.........................................................................................................................7
1.2 Inleiding over onze huidige postmoderne context [pp. 19-21]...............................................9
1.3 Habermas over religie in een postseculiere samenleving (zie Reader: tekst P. Loobuyck).....9
2 Geloof en wetenschap: De verhouding tussen religie en andere systemen en de eigenheid van
religieuze taal.......................................................................................................................................10
2.1 Vier modellen in context (cf. Thema 1: Geloof en wetenschap)...........................................10
2.2 Habermas over religie in een postseculier perspectief.........................................................17
2.3 Vervolg Inleiding: Eigenheid van religieuze taal...................................................................20
3 Humanisme en religie: macht, vrijheid en transcendentie...........................................................23
3.1 Dostojevski’s Grootinquisiteur: Verschillende interpretaties (cf. Quadriga)..........................23
3.2 Inleiding: religie en humanisme?..........................................................................................23
3.3 Wat is humanisme?..............................................................................................................24
3.4 De Grootinquisiteur: een humanistische interpretatie..........................................................25
3.4.1 Vrijheid vs geluk............................................................................................................26
3.4.2 Liefde vs zorg................................................................................................................27
3.4.3 Transcendentie vs macht..............................................................................................28
3.5 Wie is nu humanist?.............................................................................................................28
3.6 Een theologisch respons.......................................................................................................29
3.7 Actualisering: reductio ad inquisitionem?............................................................................30
4 Fundamentalisme als modern fenomeen.....................................................................................32
4.1 Context van modernisering in moslimwereld.......................................................................32
4.1.1 Premoderne leefwereld................................................................................................32
4.1.2 Modernisering door kolonisatie: Secularisatie (Functionele differentiatie)..................33
4.1.3 Na de onafhankelijkheid (dekolonisatie): moderne ideologieën..................................33
4.1.4 Reacties moslims op deze context................................................................................34
4.2 Islamisme als politieke theorie.............................................................................................35
4.2.1 Theorie van Mawdoedi.................................................................................................35
4.2.2 Kritiek: tragedie van islamisme.....................................................................................37
1
, 4.2.3 Modern fenomeen?......................................................................................................39
4.3 Nota over jihadisme in 21ste eeuw........................................................................................39
5 Religie, gemeenschap en gevangenis...........................................................................................41
5.1 Inleiding over religie voor atheïsten: Een heidense gebruikersgids......................................41
5.2 Methode in Religie voor atheïsten.......................................................................................42
5.2.1 Vreemden ontmoeten (Hoe gemeenschapszin creëren?) p. 23....................................42
5.2.2 Analyse van religieuze traditie......................................................................................44
5.2.3 Vertaling naar seculiere alternatieve toepassingen......................................................45
5.2.4 Besluit ivm maatschappelijke relevantie van religie.....................................................46
5.2.5 Vervolg de Bottons tekst over vergeving en ontsporing (zelf te lezen).........................46
5.2.6 Kritiek op de Botton......................................................................................................46
5.3 Respons door Dr. Pieter De Witte.........................................................................................46
5.4 Twee songs...........................................................................................................................49
5.4.1 The fields of Athenry.....................................................................................................49
5.4.2 Salve Regina (traditioneel Gregoriaans marialied en vertaling.....................................50
6 Schuld en vergeving......................................................................................................................51
6.1 Morele toorn als vertrekpunt...............................................................................................53
6.2 Rechtspraak als eerste antwoord.........................................................................................54
6.3 Drama van victimisme..........................................................................................................55
6.4 Eigen bijdrage van herstelbemiddeling.................................................................................57
6.5 Vergeving..............................................................................................................................58
6.6 Een religieus perspectief.......................................................................................................59
6.7 Een christelijke interpretatie................................................................................................60
6.8 Belang van traditionele verhalen, symbolen en rituelen......................................................63
7 God, lijden en kwaad....................................................................................................................65
7.1 De relatie tussen God en kwaad...........................................................................................65
7.1.1 Vraag van de Theodicee: God = goed + almachtig?......................................................65
7.1.2 Het manicheïsme..........................................................................................................66
7.2 Kritiek en alternatief [Mulisch en Aquino]............................................................................68
7.2.1 Ethische kritiek.............................................................................................................68
7.2.2 Christelijke theologische kritiek....................................................................................68
7.2.3 Alternatieve theorie: Privatio boni...............................................................................69
7.3 Holocauststudies en privatio boni........................................................................................71
7.3.1 H. Arendt over Eichmann-proces (1962).......................................................................71
7.3.2 Lifton’s doubling: actuele versie van privatio boni-theorie? [D.J. Fasching].................72
7.3.3 Zelfbedrog/begoocheling [Hauerwas & Burrell]...........................................................72
2
,7.4 Het vuur in de assen van Auschwitz.....................................................................................74
7.5 Slotbeschouwing over God en het kwaad: het getuigenis van Etty Hillesum.......................75
- Veel mensen vragen zich af wat ze aan het doen zijn en dit ontneemt de motivatie
o
- Millenials (vanaf jaar 1985 geboren) vertonen zeker problematisch gedrag op de werkvloer
o https://www.youtube.com/watch?v=JYMGY6R38e0
o Ook kritiek op de werkvloer waarin ze beginnen en de samenleving waarin ze
zijn opgegroeid
o Mensen worden vaak in de steek gelaten bij de vraag: ‘waarom doen we
dit eigenlijk?’
- Waarom dit vak in 2019?
o Rik Torfs: ‘Wie religie enkel verwerpt en niet probeert te begrijpen, spreekt
een andere taal dan de rest van de wereld. En heeft weldra een tolk nodig
voor een eenvoudig gesprek.’
o Een meer algemene vorming
o Bewuster maken van eigen veronderstellingen en paradogma’s
- God kent een revival omwille van de migratie
o Helft van de niet-Europese migranten is christen
3
, o
1 Algemene inleiding (cursus p 2-8)
- Zingeving (V. Frankl)
o In Duits kamp
▪ Hij ondervindt dat het overleven gaat om wat hij noemt de factor zingeving
• Bv vrouw die enorm afziet maar die toch in leven blijft. Tijdens
het gesprek zegt ze dat ze nog leeft omdat ze haar kinderen wil
terugzien.
• Als ze hoort dat de kinderen zijn overleden, dan sterft de
vrouw binnen een paar dagen
• = psychologisch
• Als de reden om te leven weg valt, dan ontbreekt elke zin
• Elke mens heeft een behoefte tot zingeving, net zoals om te eten
en drinken
▪ Frankl heeft het overleefd omdat hij zelf aan een boek aan het werken
was (dus een reden om te leven)
▪ Fundamentele vragen: wat drijft de mens om in leven te blijven?
o ~ identiteit, krachtbronnen, perspectief, relaties, oriëntatie, prioriteiten,…
o Zie onderzoek De grote levensvragen (2017)
o https://radio1.be/programma/de-grote-levensvragen
o Iedereen heeft een behoefte aan zingeving en dit blijkt op momenten dat mensen
de zingeving proberen af te pakken
▪ Niet iedereen doet hier veel mee en niet iedereen heeft iets met
levensbeschouwing
▪ In dit vak een meer systematische benadering van levensbeschouwing
• Kijken naar bepaalde systemen die geprobeerd hebben
een antwoord te bieden op zingevingsbehoeften (=
levensbeschouwingen)
- b) Levensbeschouwing:
o ‘uitgewerkte en op fundamentele uitgangspunten berustende visie op het
menselijk bestaan, een richtinggevende moraal, en een (literaire, artistieke,
filosofische) traditie die als bron van zingeving fungeert’
▪ Visie: iedereen heeft een visie over het menselijk bestaan
• Hieruit wordt gezegd wat belangrijk is, wat gedaan mag worden
▪ Moraal:
▪ Traditie: datgene wat doorgegeven wordt doorheen de generaties
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur philipbergkamp. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans