Resume
samenvatting criminologie van de strafrechtsbedeling (geslaagd 1ste zit)
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
De volledige powerpoint geïntegreerd met de cursus, geen gastcolleges
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
CRIMINOLOGIE VAN DESTRAFRECHTSBEDELING
INLEIDING
1. MISDRIJF – STRAF
De slingerbeweging van het strafrecht
Focus op daad of dader afhankelijk van periode en stroming
1.1. ANCIEN RÉGIME (TOT AAN DE 18 DE EEUW)
Willekeur over straffen
Recht op bestraffing was alleenrecht van de koning (aanslag op vorst = misdaad)
Voorbeeldstraffen : lijfstraffen -> afschrikking
Focus op vergelding en afschrikking ter algemene preventie
1.2. VERLICHTING EN KLASSIEK STRAFRECHT (18 DE -19 DE EEUW)
Mens = rationeel wezen
Sociaal contract = je geeft deel vd vrijheid aan de overheid, die geeft in ruil bescherming
Magna charta
Legaliteit : misdrijf en straf staan id wet
Proportionaliteit : straf in proportie met misdaad
Subsidiariteit : strafrecht is het laatste redmiddel
Vaste straffen (rechter is la bouche de la loi)
Geen individualisering
Schuld staat centraal
Focus op vergelding, algemene en bijzondere preventie
1.3. POSITIVISME (2 DE HELFT 19 DE EEUW)
Mens kan niet meer vrij denken, maar is gedetermineerd
Sociale gevaarlijkheid vooraf al bepaald dat die een misdrijf gaat plegen -> vooraf straffen
Verschuiving van daad naar dader
Vergelding = zinloos? (dader kan er niets aan doen)
Focus op bijzondere preventie en resocialisatie
1.4. SOCIAAL VERWEER (2 DE HELFT 19 DE EEUW)
De maatschappij beschermen (‘verweren’)
Mens heeft een zekere vrijheid , eclecticisme van Prins (tweesporenbeleid)
Meer individualisering : normale delinquenten versus andere delinquentie (straffen vs
maatregelen)
NA WOII: OVERGANGSFASE, BLOEI, WELVAARTSTAAT EN VERZORGINGSSTAAT (UITBOUW
SOCIALE VANGNETTEN
1
, 1.5. NIEUW SOCIAAL VERWEER (NA WOII)
Aandacht voor persoonlijkheid & sociaal milieu
Individualisering mét aandacht voor de rechtspositie van de dader (legaliteit)
Resocialisatie staat centraal
1.6. VANDAAG
Veel diverse straffen streven naar evenwicht tussen vergelding, afschrikking,
resocialisatie en herstel
Rechter als koorddanser (gelijkheid tov individualisering (toch rekening houden met context
vd dader))
2. DE STRAFRECHTSKETEN
2.1. DE LOGICA VAN DE STRAFRECHTSKETEN: DE ECHELONS
In de strafrechtsketen komt niet alles uit in strafuitvoering
Grootste filter in vervolging
2.2. EEN TRECHTER
Een misdrijf = door de wet omschreven gedrag waarop een straf is gesteld die in de wet is
bepaald (=legaliteitsprincipe)
Dark number vs misdrijven die in de trechter terecht komen
DE STRAFRECHTSKETEN EN DE VERREGAANDE JURIDISERING
Overreglementering & uitbreiding van het strafrecht MAAR GEEN INVESTERINGEN VOOR
JUSTITIE
Overlopen van de trechter : onbeheersbare hoeveelheid straffen en het onvermogen om
die uitgesproken straffen adequaat uit te voeren
Tast efficiëntie van het strafrecht aan en zorgt voor uitholling
DE STRAFRECHTSKETEN EN DE RUIMTE VOOR BELEID
Beleid voeren = keuzes maken
Klassieke strafrecht : geen ruimte voor beleid (magna charta)
Oud sociaal verweer : creatie beleidsruimte op echelon strafuitvoering en deels
straftoemeting
- Bv: voorwaardelijke invrijheidsstelling, verzachtende omstandigheden
Nieuw sociaal verweer : creatie beleidsruimte op elk echelon
- Bv: praetoriaanse probatie, bemiddeling en maatregelen, probatie, penitentiair
verlof
2
,Examenvraag (geschiedenisvraag) : wat bedoelen we met beleid voeren, vanaf welke periode
hebben we dat gedaan? Geef een voorbeeld
KEUZES MAKEN BIJ DE OPSPORING
Politie : geen autonomie, werkt ifv openbaar ministerie alles verbaliseren en doorgeven
aan OM
Opsporingsonderzoek olv OM (90%)
Dwangmaatregelen : vordering tot onderzoek olv onderzoeksrechter (10%)
KEUZES MAKEN BIJ DE VERVOLGING
Logica van de strafrechtelijke reactie op misdrijven :
Eens een misdrijf is opgespoord en vastgesteld, wordt het aan de strafrechter
voorgelegd met het oog op beoordeling en eventuele bestraffing
REALITEIT: EERDER UITZONDERING DAN REGEL
Opsporings- en vervolgingsbeleid: richtlijnen minister van Justitie en omzendbrieven van
College PG’s = bindend voor alle leden vh OM
Maar binnen de grenzen bepaald door de mvJ en college PG’s, kan het OM eigen
accenten leggen
= opportuniteitsbeginsel : het OM kan beslissen om wel/niet tot vervolging over te gaan
OM als spilfiguur!
- Technisch sepot
- Opportuniteitssepot
- Buitenrechtelijke afhandeling op parketniveau
- Beslissen tot vervolgen
KEUZES MAKEN BIJ DE STRAFTOEMETING
Een strafrechtelijke reactie op een misdrijf is de uitzondering
Instellen strafvordering via:
OM
Uitzonderingen, zoals
Via raadkamer na afsluiting gerechtelijk onderzoek door onderzoeksrechter
Door het slachtoffer
3
, DE RECHTER ALS KOORDDANSER
Straftoemeting = geen automatisme
Legaliteitsbeginsel
Breed straffenarsenaal, geen straftoemetingsrichtlijnen
Recht op het straffen werd vanaf het positivisme verlegd vd objectieve zwaarwichtigheid
van de daad naar de persoonlijkheid van de dader
Misdrijf in wet, maar concrete straf moet niet op voorhand id wet worden bepaald
Op het ogenblik van de straftoemeting : aanpassen aan de persoonlijkheid vd beklaagde
Rechter moet balanceren tussen bestraffen van de daad en bestraffen van de dader:
balanceren op een koord tussen het gelijkheidsbeginsel en het beginsel van
individualisering van de bestraffing
DISPARITEIT
= ongelijkheden in de straftoemeting door discretionaire ruimte van de rechter
Straffen voor eenzelfde misdrijf kunnen sterk verschillen
Wettelijke factoren: ernst misdrijf
Verschillende straffen
Min-maximumruimte
Niet-wettelijke factoren : persoonlijkheid of sociaal-economische achtergrond dader,
figuur vd rechter
RECHT EN SAMENLEVING
Rechter ten dienste van de maatschappij
Evolutie van rechter als pure wetstoepasser, over billijke en activistische rechter tot de
verlegen rechter van de netwerksamenleving?
STRAFUITVOERING
Gevangenissen overvol
Herhaalde veroordelingen door nationale en internationale rechters
- Oplossing : Van Quickenborne: reductionistische aanpak met expansionistische
kenmerken, alternatieve straffen,…
BESLUIT
De strafrechtsbedeling
Geen machine die verdeelt : wat je doet op het ene echelon heeft gevolgen voor wat je
doet op het andere
Niet neutraal
Instroom, doorstroom, uitstroom: deels te sturen maar de strafrechtsketen loopt toch
vast bij de strafuitvoering
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur marietourlousse. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €14,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80364 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans
