PEDAGOGIE
DEEL 1: KIJKEN NAAR OPVOEDING DOOR VERSCHILLENDE BRILLEN
INLEIDING
WAT IS OPVOEDEN?
onze mening
- consequent handelen
- zaken aan en af leren
- leren wat goed en fout is
- cultuur overbrengen
- een wederzijds proces
= ik voed mijn ouders op (eerst naar Leuven tov laats naar Leuven)
= oppas kind in bed steken is niet opvoeden = deconstructie (ontrafelen) van de visie op
opvoeden
kinderen hun mening
- kinderen voeden hun ouders op en ouders hun kinderen = elkaar dingen leren = leren leren
- ouders geven eten (behoeftepiramide Maslow)
- leren groot worden dus er is een eindpunt?
- waarden en normen vertalen in regels
pedagogen (= de wetenschappen) hun mening (dia 9)
- Langeveld: zelfverantwoordelijke zelfbepaling
= ik bepaal hoe ik mijn jasje wanneer mijn jasje aantrek
= wat je thuis wil doen (bv. kleren uitdoen) kan niet overal, er zijn grenzen
= pedagogisch ingrijpen
bv. ik heb honger dus ik neem nog wat, ik wil dat MAAR je moet zorgen dat
iedereen nog heeft
- De Keyser (1970): op zo een groot mogelijke zelfstandigheid
= er is niet één limiet waar we allemaal geraken
= integratie van jongeren met functiebeperking
- Hellinckx: ecologisch denken
= er zijn lagen tussen kind – ouders zoals de broers, zussen, buren, school…
bv. oudste moest lang zeuren voor het uitgaan, bij jongste niet, ouders zijn het
gewend
= er is een invloed buiten kind – ouders
= complex fenomeen met veelvuldige interactie
- macro: de school, jeugdbewegingen
- meso: de familie
- micro : zussen, broers
!! macro heeft invloed op micro!!
- Diekstra: geen opvoeder maar elke menselijke invloed
- bv. aardbeving, corona, rood licht, … = geen menselijke invloed = geen opvoeding
- bedoelde of onbedoelde invloeden (we leren onbewust van wat we zien)
, bv) iemand zien oversteken bij rood, dan doe ik dat ook
bv) iemand zien koffie nemen, dan doe ik dat ook
H1: OPVOEDING EEN BREED SPECTRUM MET VELE UITDAGINGEN
1. WAT ZIT ER ACHTER DEZE OMSCHRIJVING
opvoeden
= van eigen nature maar ook leren (combi) = eigen weg nemen
bv) naar Leuven op kot, uitgaan uren, gsm krijgen
- vaak vervat in een maatschappelijke context en tijd (cultuur)
- klemtoon op kind en/of opvoeder en/of context
bv. voor elk vak een andere leerkracht ipv altijd andere leerkracht per vak
- mensenwerk of niet? = nature en nurture
natariteit = dier komt op de wereld maar moet ook met de mens leren leven
we leren als opvoeder ook nog bij, soms loopt het helemaal mis en moeten we anders
leren handelen = trail en error
- veel variatie mogelijk
het is niet zwart wit
- impliciet / intentioneel / expliciet
intentioneel = ik maak afspraken/regels ivm de toekomst, er zelf voor zorgen
impliciet = in het dagelijkse leven, gaat van zelf, context brengt het met zich mee
bv) dat dan en dan een ijsje (intentioneel)
impliciet = een gestarte intentie die impliciet eindigt
bv) nee niet naar daar want ik wil vrijdag dat ijsje (impliciet)
bv) vooruit gesprek = impliciet
- toekomstgericht
= kijken naar het eerste kind voor het volgende kind
= je geeft waarden normen door aan je kind zonder erbij stil te staan
bv) optijd komen
is afhankelijk en individueel verschillend
dat heeft te maken met verschillende elementen, die we nog ruimer
zullen gaan bekijken als we over de context variabel en het kindvariabel
die belangrijke rol speelt in de toekomst gericht van de opvoeding
o bijvoorbeeld: onderwijs
positief
“ik wil absoluut bakker worden, dan heb ik een bepaalde studierichting
die mij opleidt.” de kans dat ik dat via een ander studierichting kunnen
bereiken is wel een stuk kleiner tenzij mijn autodidactisch vermogen
groter is dan zelf zou kunnen uitvlooien of onder de knie krijgen. Dus alle
onderwijsrichtingen bereiden een bepaald beroep en dus dat heeft
toekomstgerichtheid in zich
, negatief
ouders met meerdere kinderen vullen vaak snel de toekomst in voor hun
2de of 3de kind omdat ze ervaringen hebben van hun 1ste kind en dus
misschien denken van “ja, mijn 2de of 3de kind zal dezelfde weg gaan, dus
we bereiden dat wat voor want bij ons 1ste kind ging alles zo gemakkelijk.”
- complementaire = elkaar aanvullen = elkaar inschatten
bv) kind leert van de ouder en ouder van het kind
bv) ouder leert het huilend kind lezen, herkent waarom
bv) kind wilt leren wandelen en de ouder voelt dit en laat het handje een beetje losser
- circulair
toepassing snoepje
toepassing video Super Nanny
- kind is niet tevreden
- oudere broer is rolmodel
- moeder laat eerst niet toe, dan toch wel
- is opvoedingsprogramma, neem het met een
dikke korrel zout
TOEPASSING: TEKST DIEKSTRA
OPVOEDING
= is iedere invloed die mensen bedoeld of onbedoeld uitoefenen op de ontwikkeling
van kinderen
11 SPANNINGSVELDEN IN OPVOEDING
1. BEDOELD VS ONBEDOELD
bedoelde opvoeding
zoals open-vragen stellen of 5km omrijden om het ‘vooruit-gesprek’ te verlengen, …
onbedoelde opvoeding
zoals een kind dat ziet hoe moeder en vader met elkaar omgaan, hij ziet dat mama een
stresskip is dus voor ze op vakantie vertrekken vraagt hij niets aan mama, ook al is dit
hem nooit gezegd: vraag het niet aan mama
2. VANUIT BUIKGEVOEL VS AANGELEERDE KENNIS
OPVOEDEN MOET JE LEREN VS OPVOEDEN HOEF JE NIET TE LEREN
hoe borstvoeding geven, wat bedoelt mijn baby als die weent, vanaf wanneer gaat het
nekje sterk worden, …
- perantal selfefficacy: ik ken het niet dus ik zal het wel kunnen (zelfzekere ouders)
, 3. VANUIT ERVARINGSDESKUNDIGHEID VS THEORETISCHE DESKUNDIGHEID
- allebei belangrijk!
- vaak ervaring wel iets belangrijker
4. OOG OP ZELFONTPLOOIING/ONTWIKKELING VS MAATSCHAPPELIJKE
VERANTWOORDELIJKHEID
het verschilt van cultuur tot cultuur wie er als opvoeder word beschouwd
5. OPVOEDEN GEBEURT DOOR OUDERS VS COPRODUCTIE
- gedrag buren, opvang, mensen op straat heeft ook een invloed
bv) door rood oversteken met kind aan overkant
= it takes a village to raise a child
6. OP BASIS VAN FUNDAMENTELE INZICHTEN VS HANDIGHEIDJES
handigheidjes = weetjes, tips
7. STIMULEREN VS DISCIPLINEREN
bv) 15-jarige wil feestje en vraagt dan subtiel: ‘mama, wil jij niet nog eens geen eten met
omi?’ om het huis voor zich alleen krijgen maar er is één richtlijn van de ouders:
verwittig de buren. Mama komt thuis en ziet in de verte een kei hoog vuur. Daarna komt
die echt in het huis en iemand ligt in de zetel met daarnaast kots, het vuur is plots veel
kleiner, … Zoon komt naar haar toe: ‘ik heb het niet meer onder controle’. Uiteindelijk
heeft de zoon hier veel uit geleerd. Hij heeft zijn grenzen kunnen aftoetsen.
H. ARENDT: NATALITEIT
- kinderen komen terecht op de wereld als een dier
- ze worden in een mensenwereld gegooid
- ‘als één iemand zegt wat wel of niet mag, ontwikkelen niet meer tot mensen’
8. OPVOEDEN VANUIT EIGEN REFERENTIEKADER VS ANDER
bv. cultuur, plaats, geschiedenis
sociale stratificatie:
9. MET OPBRENGSTEN VOOR HET KIND VANDAAG VERSUS VOOR DE
VOLWASSENE VAN DE TOEKOMST
10. VANUIT (KINDER)RECHTEN VERSUS VANUIT INTUÏTIE (BUIKGEVOEL)
11. MET DE OPVOEDER ALS ALWETENDE VERSUS DEELNEMER EN
BEVORDERAAR
