Cellulaire en moleculaire biologie
DEEL I: INLEIDING EN CELLEN
Hoofdstuk 1: Wat is leven?
1.1 Definitie
Wikipedia:
Leven is een open fysico-chemisch systeem dat door middel van uitwisseling van energie en
materie met de omgeving en door een inwendig metabolisme in staat is om zich in stand te
houden, te groeien, zich voort te planten en zich aan te passen aan veranderingen in de
omgeving, zowel op korte (fysiologische en morfologische adaptatie) als op lange termijn
(evolutie).’
➔ Eigenschappen van leven:
• Cellulaire organisatie
• Homeostase
• Metabolisme
• Groei en ontwikkeling
• Reactie op stimuli
• Voortplanting en erfelijkheid
• Aanpassing door evolutie
➔ De cel is de bouwsteen van alle levende organismen
➔ Je moet vertrekken vanuit een al bestaande cel en daarin kan je synthetisch DNA in steken, maar
je kan geen synthetische cellen, synthetisch leven maken
1.2 Cellulaire organisatie van leven
➔ Prokaryoten (enkele µm groot) en eukaryoten (enkele -tallen µm groot)
➔ Eencellige en meercellige eukaryoten
➔ Cellen ontstaan uit cellen: een cel kan zich delen in twee dochtercellen
➔ Onderverdeling in 6 rijken:
Onderverdeling van de protista
1.3 Microscopie
1.3.1 Inleiding
Resolutie = de minimumafstand tussen 2 punten zodat die nog als afzonderlijke punten te zien zijn
door de microscoop. Hoe kleiner die afstand, hoe groter de resolutie. Menselijk oog heeft een
resolutie van 100 µm.
, 1.3.2 Lichtmicroscopie
Licht wordt gefocust op een preparaat
door middel van een lenzensysteem.
Hedendaagse microscopen zijn niet
krachtig genoeg om de fijne details van de
celstructuur te onderscheiden: 3 types
lichtmicroscopen:
1.3.3 Elektronenmicroscopie
Is gebaseerd op dezelfde principes als de lichtmicroscopie, maar werkt met elektronen in plaats van
fotonen. Die wordt gefocust aan de hand van elektromagneten in plaats van lenzen. Kan enkel met
zeer dunne coupes (=stalen), en in een vacuüm dus levende stalen zijn niet mogelijk. Er zijn 2 types:
➔ Transmissie-elektronen (TEM):
sectionering is verplicht doordat we met
dunne stalen moeten werken. Is gebaseerd
op de elektronenverstrooiing op zware
atoomkernen in de staal. Geeft goed
detail.
➔ Scanning-elektronen (SEM): scant de
oppervlakken van de cellen (3D-structuur).
Hier mag de staal wel groot en dik zijn.
Reflectie van de elektronen op het
celoppervlak.
,1.4 Eigenschappen van leven
➔ Cellulaire basis: elke cel is begrenst door een semipermeabel membraan.
➔ Homeostase: intern milieu wordt constant gehouden in wisselend extern milieu.
➔ Metabolisme: biochemische processen transformeren energie voor cellulaire activiteit, groei en
voortplanting (=opbouw en afbraak van organische moleculen).
➔ Groei: groter worden van cel/organisme.
➔ Ontwikkeling: geprogrammeerde verandering tijdens de groei, differentiatie van de cel.
➔ Reactie op stimuli: kunnen reageren op veranderingen in het uitwindig of uitwendig milieu op
korte termijn. Vb. plant groeit naar het licht.
➔ Voortplanting: een organisme produceert nakomelingen en zorgt voor het voortbestaan van de
soort.
➔ Erfelijkheid: de informatie voor de eigenschappen van de soort ligt opgeslagen in het DNA en
wordt zo doorgegeven aan de nakomelingen. Vb. cel deelt in dochtercellen.
➔ Evolutie: variatie creëren door mutaties in het erfelijk materiaal, survival of the fittest, de best
aangepaste cel deelt het meest.
Vb. de peper- en zoutvlinder in Engeland of de
hagedissen voor en na een doortocht van een
orkaan. Bestaat ook bij kankercellen.
1.5 Virussen, viroïden en prionen
Is een virus leven? NEE
➔ Een virus is geen cel
➔ Een virus kan zich niet op zichtzelf delen, is afhankelijk van de gastheer
➔ Infecteert de gastcel
➔ Reageert maar een beetje op stimuli en doet maar een beetje aan homeostase
MAAR
➔ Een virus past zich aan door de evolutie
➔ Groei en ontwikkeling komt eerder voor in een vorm van assemblage
➔ Voortplanting en erfelijkheid
➔ Bevatten ook RNA en DNA
Viroïden: bestaan enkel uit een RNA-molecule, zijn verwerkers van bepaalde plantenziekten
Prionen: infectieuze, abnormaal opgevouwen eiwitten die in cellen kunnen binnendringen, ze zetten
hun normale tegenhangers om naar de infectueuze vorm. Het gen voor een prion ligt in het genoom.
Veroorzaken de Gekke-koeienziekte.
EXTRA
Parasieten: bestaat wel uit cellen en heeft een gastheer nodig. Bv. Plasmodium in rode bloedcellen
(malaria)
, Hoofdstuk 2: Moleculen van cellen
2.1 Koolstofketens en water
Belangrijkste atomen in het leven:
Koolstof is de basis van het leven
➔ Eigenschappen van het c-atoom:
• Kan 4 stabiele covalente bindingen vormen
• Enkele, dubbele of trippele bindingen met andere c
• Lineaire of vertakte c-ketens, c-ringen
• Vormt gemakkelijk verbindingen
• Belangrijk voor glucose en andere suikers
• Vormt stereo-isomeren (linkse en rechtse isomeer)
➔ Eigenschappen van het h-atoom
• Meest voorkomende molecule in cellen
• Ongelijke verdeling van de elektronen en hoek tussen de atomen: polaire molecule
• Cohesief via waterbruggen
• Zorgt voor een stabiele temperatuur
2.2 Organisatie en polymerisatie
Suiker = aldehyde/keton
Lipide = glycerol met meerdere vetzuren
Aminozuur = vaste vorm (carboxyl,
aminogroep en c-atoom) met een
karakteristieke groep
Nucleotiden = suiker met een base en een
fosfaatgroep
Voorbeeldoefening: wat stelt deze structuur voor?
➔ Een peptideketen: verbinding tussen aminozuren,
carboxylgroep bindt aan de aminogroep en splitst H2O af.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur seppamaes. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.