Deze samenvatting van het vak Filosofie is voor het eerste jaar Orthopedagogie aan de HoGent. Volgende hoofdstukken komen aanbod.
- de oorsprong van de filosofie
- socrates en de sofisten
- de grot van plato
- de teleologie van Aristoteles
- de tuin van Epicurus
- de stoïcijnen en het lot
-...
Les 1: de oorsprong van filosofie
Wat is filosofie?
- Filosofie begint met verwondering
- Filein (houden van) – Sophia (godin van de wijsheid)
- Oorsprong: twee visies
o Filosofie is zo oud als de mensheid
o Filosofie is ontstaan in bepaalde periode in bepaalde regio
Mythos:
- Adam en Eva
Ze mochten van alle bomen eten behalve de boom van kennis van goed en kwaad. De
interpretatie hiervan is: dat als ze van de appel aan die boom aten dat ze begonnen te oordelen.
Ervoor wisten ze niet wat goed en kwaad was.
- Odysseus
De weg die we moeten afleggen in het leven, voor hem de weg naar huis. De sirenen zingen mooi
en hij doet bijenwas in de oren om de verleiding tegen te gaan.
Van mythos naar logos
- Nieuwe manier van denken en verklaren dan traditioneel eerdere mythische verklaringsmodellen
o Natuur wordt uit de natuur verklaard
Logos in het oosten
- India: Boeddha, Mahavari, Upanishaden
- China: Confucius en Taoïsme
Filosofie tussen religie en wetenschap
- Wetenschap bestudeert op systematische wijze de ‘objectieve’ verschijnselen of fenomenen
o domein: de materiële (waarneembare?) werkelijkheid
o natuurfilosofie werd fysica
o ratio (rede, verstand) en empirie (zintuiglijke waarneming)
- Religie zoekt naar iets absoluuts en biedt troost en zingeving
o domein: zingeving, waarden, bewustzijn
o “voorbij” zintuigen en verstand
Soort van filosofische vragen
De vragen van Kant Indeling van Ferry
1. Wat kan ik weten (ons denken) - Kennis: werkelijkheid
2. Wat moet ik doen (ons handelen (ethiek en sociale filosofie) - Ethiek: rechtvaardigheid
3. Wat mag ik hopen (onze verwachtingen)
Wat is de mens?
- Wijsheid: heil of geluk
,Het huis van de filosofie
1.Zijn, bewustzijn, mens 1.1 Ontologie: vragen over het zijnde (dat wat is)
- Kosmologie (werking van de natuur)
- Metafysicia (aard van en orde achter de fenomenen)
! tenzij God theologie
- Wijsgerige antropologie (stelt zich vragen over de aard, de status en
de plaats van de mens )
2.De drie grote waarden 2.1 Het Ware
- Epistemologie/kennisleer (vragen over waarheid en kennis)
- Logica (houdt zich bezig met de vraag: "wat is geldig redeneren")
- Wetenschapsfilosofie (houdt zich bezig met grondslagen vd kennis
van de afzonderlijke wetenschappen. Bv. methoden)
- De taalfilosofie (behandelt het ontstaan, de ontwikkeling, de
betekenis en de functie van de taal)
2.2 Het Goede en het Rechtvaardige
- Ethiek (onderzoekt het goede)
- Politieke en/of sociale filosofie (maatschappij)
- Rechtsfilosofie (aard/oorsprong recht en verhouding tot ethiek)
2.3 Het Schone
- Esthetica
- Kunst- en cultuurfilosofie
De voorsocratische natuurfilosofen
6de – 5de eeuw vchr rond Egeïsche Zee (o.a. Milete)
Thales van Milete - ‘eerste’ filosoof
- Arché (eerste beginsel waar alles uit voorkomt): alles is water
- stelling van Thales: A/B = D/C
- Ken jezelf als fundamentele filosofische taak
Anaximander van - Eerste beginsel: alles is onbepaald (het apeiron)
Milete
Pythagoras en de - philosophos: “ik blijf zoeken en nadenken, tot ik de werkelijkheid begrijp”
Verborgen orde - werkelijkheid word uitgedrukt in getallen + hun onderlinge verhoudingen
- harmonie der sferen (muziek, volle noten, halve noten)
- idee van reïncarnatie van de ziel
Parmenides - het eeuwige zijn
- “Alles (het Zijn) is één en onvergankelijk en aan zichzelf gelijk”
- al het tijdelijke verschijnt en verdwijnt in het eeuwige zijn
- bv. Computerscherm is altijd zwart maar er komt van alles op
Herakleitos (de - de voortdurende wording of verandering
Duistere) - De Logos is het principe achter de steeds veranderende werkelijkheid
- ‘rivier’, ‘vuur’ en ’oorlog’ als metaforen voor verandering
Democritos - Alles bestaat uit materie – “a-tomos” (we zijn allemaal atomen)
- Eerste filosofische “materialist”
- Bv. Geluk wordt gereduceerd tot stoffen in de hersenen
, Doel van filosofie in de opleiding
- Algemeen: verruimende en transformatieve kracht van filosofie
- Zelfreflectie bij handelen/ beslissen is cruciale competentie als je met mensen werkt
o Mentale kracht, ‘geneeskunde van de ziel, bereiken van geluk of onverstoorbaarheid
o Zingeving
o Nuttige vaarheden op vlak van spreken, kritisch denken, argumenteren, morele keuzes
o Basisvaardigheden op vlak van zelfreflectie, pluralisme, openheid, burgerschap en
praktische wijsheid
Ken jezelf: Gnothi seauton
- Inscriptie aan de ingang van orakel van Delphi voor God van het licht Apollo (navel vd wereld)
- Zelfkennis als voorwaarde tot (begin van) wijsheid
- Elf verschillende invalshoeken/vertalingen van die vraag
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur stephaniehesters. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
