Prestatie-indicatoren en hun winst voor de
gezondheidszorg
Een essay over de verschillende percepties van prestatie-indicatoren
Naam Glenn van Kralingen-Schagen
Studentnummer 304360gk
Vak Kritische studies van
Management en Innovatie
Tutor Syb Kuijper
Deadline 5 juni 2022
1
, Inleiding
“The leaders of health care organizations bear the responsibility to live with public
scrutiny, even while they protect and nurture their own workforces sufficiently that they
can learn, experiment, and improve their work” (Berwick, 2002, p.1524).
De Nederlandse staat kent een drietal staatsverplichtingen vanuit het Europese recht wat betreft het
inrichten van de gezondheidszorg. Er wordt sinds de hervorming van het zorgstelsel, met de komst
van de zorgverzekeringswet in 2006, continu gestreefd naar optimalisatie van deze staats-
verplichtingen, te weten kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg. Een manier om zicht
en grip te houden op ontwikkelingen is het invoeren van prestatie-indicatoren door de Inspectie
Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) waarmee de zorg continu wordt gemeten, gevolgd, vergeleken en
geanalyseerd (RIVM, z.d.).
In eerste instantie klinkt het gebruik van prestatie-indicatoren positief. Het is immers een
middel om kwaliteit te garanderen en ongelijkheid en onbillijkheid binnen de gezondheidszorg uit te
schakelen. Ze zorgen daarmee ook voor organisatie-interne leerprocessen waarmee zorginstellingen
kunnen groeien en verbeteren. Echter reist de vraag of de vele prestatie-indicatoren niet hun doel
voorbijschieten, door onder andere de hoge registratielast die zij met zich meebrengen, de publieke
verantwoordelijkheid die hiermee opgelegd wordt en de kosten die hieraan zijn verbonden. Zoals
Berwick (2002) in het citaat hierboven weergeeft gaan de leiders van gezondheidszorgorganisaties
gebukt onder de publieke verantwoordelijkheid die zij moeten afleggen én moeten zij zorg dragen
voor voldoende bescherming en het koesteren van hun werknemers zodat ze kunnen leren,
experimenteren en hun werk kunnen verbeteren. Het faciliteren van de mix van publieke
verantwoordelijkheid en organisatie-interne leerprocessen die prestatie-indicatoren met zich
meebrengen is voor deze leiders echter wel een flinke, misschien wel onmogelijke taak. Daarom is
het belangrijk dat we stil staan bij de vragen of prestatie-indicatoren eigenlijk wel doen wat ze
moeten doen, of we er wel op de juiste manier naar kijken of we het doel van die prestatie-
indicatoren eigenlijk nog wel helder hebben.
In dit essay wordt de visie van verschillende auteurs over prestatie-indicatoren en de manier
waarop we ze hanteren in kaart gebracht. Elke visie wordt gerelateerd aan de vier
managementparadigma’s van Thomas (2003) om de betekenis van de prestatie-indicatoren te
duiden. Tot slot zal ik mijn eigen visie over de rol van prestatie-indicatoren toelichten.
Presteren voor een cijfer
In het onderwijs wordt gesproken van summatief toetsen wanneer studenten een tentamen of een
werkstuk aanleveren voor een cijfer dat meetelt in de beoordeling. Zo spreekt ook Berwick (2002)
over prestatie-indicatoren. Indicatoren zijn summatief in de zin dat ze een bindende uitspraak doen
over de prestaties die een zorgorganisatie heeft geleverd. Door het invoeren van indicatoren met
een summatief oordeel wordt volgens Berwick (2002) transparantie naar de buitenwereld gecreëerd
en wordt er publieke verantwoordelijkheid afgedwongen. Hij stelt daarbij dat die transparantie
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur GvKS. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,22. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
