China 1842-2001
1.Chinees keizerrijk begin 19de eeuw ernstig verzwakt
In de 19de eeuw regeerde in China de keizerlijke Qing-dynastie (mantsjoe-dynastie), en
regeerde als absolute vorsten. In districten waren ambtenaren (moest ambtenarenexamen
afleggen) aan de macht, de belangrijkste heetten mandarijnen. Het centrale gezag was
gebaseerd op het confucianisme: (1) nadruk op juiste persoonlijke gedrag (2) leer van Vijf
Menselijke Relaties (3) van hogergeplaatste werd welwillendheid en vriendelijkheid verwacht,
lager geplaatste toewijding en gehoorzaamheid (4) talrijke gebruiken en rituelen.
Vanaf de 18de eeuw verzwakte het rijk ernstig door: (1) corruptie (en inefficiënt bestuur) (2)
politiek crises (3) hongersnoden (door natuurrampen, uitbuiting of overbevolking)
2. De Eerste Opiumoorlog (1839-1842)
zowel China als het Westen beschouwden zich als superieur, beide zijden weigerden zich
aan te passen aan de politieke en juridische gebruiken van de ander. Britse handelaren
vervoerden sinds eind 18de eeuw steeds meer opium vanuit Brits-Indië naar China, dit was
schadelijk voor China: (1) er moest veel zilver voor worden betaald wat de economie schade
(2) sociaaleconomische ontwrichting door verslaving (3) verbod op handel was vergeefs.
Toen de maatregelen niet werkten werd in 1839 in Kanton anderhalf miljoen kilo in beslag
genomen en vernietigt, de Britten stuurden een vloot en een leger en versloegen China.
China wordt tot het verdrag van Nanking (1842) gedwongen.
3. Nieuwe Chinese concessies na Tweede Opiumoorlog (1856-1860)
De opgelegde verdragen waren ongelijk, gevolgen voor China: (1) verlies zeggenschap
gebied (2) verlies inkomsten. Steeds meer gebieden kwamen in handen van andere landen.
Toen na enige tijd de periodieke herziening kwam weigerde China meer concessies te doen,
Groot-Brittannië en Frankrijk probeerde door oorlog te voeren het af te dwingen, bij
vredesonderhandelingen sloten Rusland en Frankrijk zich ook aan en kwam het Verdrag van
Tianjin (1558).
Onder invloed van de Zelfversterkingsbeweging begon China aan het moderniseren van het
leger. Japan deed dit ook en door overbevolking en grondstof tekort wilden ze de vazalstaat
van China, Korea veroveren. Er was sprake van een Chinees-Japanse Oorlog (1894-1895),
die Japan won en er kwam de Vrede van Shimonoseki (1895).
4. Binnenlands verzet tegen het keizerlijk gezag
Het verzet tegen het falende gezag nam toe.
- Opstand van de Taiping (1850-1864) : De aanhangers wilden een einde maken aan het
Qing-bewind en aan de macht van het Westen over China, belangrijkste hervormingen: (1)
afschaffing confucianisme (2) afstand particulier bezit (3) gelijkstelling man en vrouw (4)
opheffing ongelijke verdragen en exterritoriale rechten. In 1860 bezetten de troepen het
grootste deel van Zuid- en Midden-China. Het succes had niet hier alleen aan te danken
maar ook door deze invloeden: (1) het charisma van Hong Xiuquan (leider Taiping) (2) de
gelijkheid die Hong predikte (3) bekwame leiders. Toch mislukte de opstand uiteindelijk door:
(1) verdeeldheid onder leiders (2) idealen worden niet in praktijk gebracht (3) geen
samenwerkingen met andere opstandelingen (4) westen komt keizer te hulp.
- Opstand van de Nian (1851-1868): In het noorden kregen ze mede door twee
overstromingsrampen grote omvang. Het ging hen vooral om voor zichzelf en voor arme
boeren voedsel en rijkdommen te verwerven ten koste van de Qing-regering en rijke
aanhangers
- Zelfversterkingsbeweging (1861-1895): sommigen zagen in dat China alleen gered kon
worden als men de westerse techniek en industriële ontwikkeling zou overnemen, ook wilden
, ze het confucianisme tot nieuwe bloei brengen. Belangrijke stappen van hun: (1) militaire en
industriële modernisering (2) toenadering westen. Oorzaken mislukking: (1) tegenwerking
van conservatieven aan het hof en in het land (2) ontbreken van kapitaal (3) traditionele
Chinese wijze van bedrijfsvoering
- Periode van Honderd Dagen (1898): De jonge keizer Guangxu liet allerlei hervormingen
naar westers voorbeeld afkondigen. De tegenstanders verenigde zich onder leiding van de
keizerin-weduwe Cixi, na een staatsgreep werd de keizer gevangengezet
- Boksersoptand (1900): directe oorzaak was mislukking hervormingspoging, ze gingen
samenwerken met het keizerlijk hof om de buitenlandse mogendheden uit China te
verdrijven. De boksers wisten een groot deel van het noorden te veroveren, in de zomer van
1900 werden ambassades in Peking omsingeld, na 55 werd de blokkade beëindigd na
ingrijpen internationaal leger. China moest het boksersprotocol ondertekenen. De opstand
kreeg het onbedoeld gevolg dat de Chinese regering besloot tot een grondig plan tot
hervorming en kwam een Nieuw Politiek: (1) herziening van het traditionele onderwijs (2)
afschaffing ambtenarenexamen (1905) (3) invoering van een grondwet en parlementaire
democratie (1908). Toch mislukten d hervormingspogingen en nam de onvrede toe. De
situatie verergerd toen in 1908 keizerin-weduwe en Guangxu stierven, de kleuter Puyi kwam
op de troon.
5. China wordt een republiek maar valt snel uiteen
Het keizerlijk bestuur verloor steeds meer steun van de bevolking.
- Genootschap voor de Opwekking van China (1894) met leider Sun Yat-sen: nieuw
bevolkingsgroep van jonge intellectuelen met westerse denkbeelden (door onderwijs) die
nationalistisch en revolutionair waren. In 1905 sticht Sun de Revolutionaire Alliantie
(Tongmenghui)
- Revolutie (1911): van een plaatselijke oproer in Sichuan maakten de revolutionairen
gebruik, op 29 december werd Sun de voorlopige president van de Republiek China. Het
leger lukte het niet om het te onderdrukken dus Yuan Shikai die in ballingschap zat werd om
hulp geroepen, en ging onderhandelen.
Yuan kreeg de opdracht om een republiek te stichten, er werden algemene verkiezingen
georganiseerd. De Revolutionaire Alliantie werd omgebouwd tot de democratische politieke
partij Guomindang onder leiding van Song Jiaoren, aanhangers werden Nationalisten
genoemd. Ze zette zich in voor 3 volksbeginselen: nationalisme, democratie en
volkswelvaart (socialisme). De nationalistische partij won de parlementsverkiezingen.
Kort na de verkiezingen verbood Yuan Shikai de GMD door conflicten over de moord op
Song, er dreigde een revolutie maar die werd onderdrukt. Yuan riep een samengestelde raad
bij een die hem een constitutionele overkomst met vrijwel onbeperkte macht toekende. Het
land viel uiteen, delen van het land werden geregeerd door de centrale regering in Peking of
warlords. In 1915 verklaarde Yuan dat China een moderne westers constitutionele vorm
moest worden hersteld en liet zichzelf tot keizer benoemen, stierf kort daarna.
Sun Yat-sen keerde terug naar China en riep de GMD in Kanton een tegenregering uit, de
Sovjet-Unie gaf militaire steun en zorgden dat de communisten gingen samenwerken
- uit protest tegen invloed en bemoeienis mogendheden ontstond de 4 Mei-beweging, ze
zette zich in voor modernisering van de republiek op bestuurlijk, sociaal en cultureel gebied,
werd later de Chinese Communistische Partij (CCP).
6: GMD herstelt centrale gezag in het grootste deel van China
Door de steun van de Sovjet-Unie gingen de GMP en de CCP samenwerken. In 1926-1927
(na de dood van Sun) werden grote gebieden veroverd onder leiding van Chiang tijdens de
Noordelijke Veldtocht. Echter bleef bij beide partijen verzet bestaan tegen het eenheidsfront
en de GMD raakte verdeeld. In 1927 besloot Chiang voor een staatsgreep wat aardig
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur pukvdbemt. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.