College 1: De school als pedagogische context - 5/9/22
Generieke vaardigheden
Brede vaardigheden die nodig zijn voor schools functioneren, brede inzetbaarheid.
Grotendeels aangeboren, evolutionaire relevantie
- Intelligentie
- Executieve functies
Specifieke vaardigheden
Meer vaardigheden die worden aangeleerd op school, specifieke toepasbaarheid.
Grotendeels aangeleerd, culturele overdracht.
- Taal
- Lezen en spellen
- Begrijpend lezen
- Rekenen
Onderwijs is nodig voor
- Persoonlijke ontwikkeling van kinderen
- Overdracht van maatschappelijke en culturele waarden
- Voorbereiden op deelname aan de maatschappij
- Kinderen goed onderwijzen
Kerndoelen
- Leerdoelen die landelijk gelden en wettelijk verplicht zijn voor basis- en voortgezet
onderwijs
- Geven aan wat leerlingen moeten kennen en kunnen op bepaalde momenten in hun
schoolloopbaan
- Streefdoelen: inspanningsverplichting, veel ruimte voor eigen invulling
Referentiedoelen
- Tussendoelen en referentieniveaus voor rekenen en Nederlandse taal
Leerlijnen
Zijn gemaakt door de school en laten zien hoe de school de kerndoelen toepast. Concrete
doelen per leerjaar.
Referentieniveaus taal en rekenen
- 1F (fundamenteel) (vmbo)
- 1S (streef) (havo)
- 1S+ (vwo)
Geboortemaandeffect
Er is een relatie tussen het seizoen dat kinderen geboren zijn en hun academisch succes
- Kinderen gaan naar school vanaf hun 4e verjaardag in Nederland
- Schooljaar start +/- 1 september
, - Alleen kinderen die in de zomervakantie jarig zijn kunnen precies 8 jaar over de
basisschool doen
- Kinderen van één geboortejaar gaan door naar groep 3 (geen harde grens voor
doorstroom, nu bij januari) -> verschillen van (vaak maximaal) 1 jaar binnen een
groep, bepaalde positie in de groep
- Ook op basis van ontwikkeling van het kind
- Soms bewust gekozen (door competitie)
- Dit is ook bij activiteiten in vrije tijd (zoals sport etc)
- Hoe eerder geboren, hoe ouder; hoe later in het jaar geboren, hoe jonger
- Omgekeerd geboortemaandeffect: binnen de groep kinderen die zijn blijven zitten
presteren de jongere kinderen wat beter dan de oudere kinderen
- Als je jonger bent en blijft zitten ligt dat vaker aan je ontwikkeling en dat je
gewoon nog niet er was, maar je blijft je door ontwikkelen. Als je ouder bent en
blijft zitten ligt het waarschijnlijk aan iets anders als een leerprobleem of
risicofactoren etc, want je was al op de goede leeftijd en toch bleef je zitten.
Verachtert et al. (2010)
Onderzoek op basis van longitudinale data van basisscholen in Vlaanderen. Dit onderzoek is
nodig omdat het in België is gedaan waar een andere cut-off datum is dan in het meeste
bestaande onderzoek.
- Kinderen in het 4e kwartaal (oktober, november, december) zijn het jongste. Bijna
20% van deze kinderen moest een klas overdoen of naar speciaal onderwijs bij het
einde van groep 4.
- Bij kinderen in het 1e kwartaal (januari, februari, maart) was dit maar 6.34%
- Jonge kinderen presteren gemiddeld minder goed op rekenen (kinderen in het 4e
kwartaal)
- Verschillen in prestaties zijn in groep 4 kleiner dan in groep 3 → verschillen
worden kleiner door de jaren heen
- Jongere kinderen (van de laatste kwartalen) groeien sneller in rekenvaardigheden
dan oudere kinderen, maar verschillen zijn er nog wel in groep 4
- Maar leeftijden verschillen steeds meer door doubleren en versnellen (qua niveau
worden de groepen meer homogeen)
,(Figuur 1 uit Verachtert et al. (2010))
- Er is soort van sociale ongelijkheid binnen het onderwijs door verschillen in
geboortemaand
- Jongste kinderen zijn minder ontwikkeld en worden onderschat en kunnen
minder zelfvertrouwen krijgen door een te hoge standaard
Mogelijke verklaringen geboortemaandeffect
- Meer infecties en vitamine D tekorten tijdens de wintermaanden → meer
neurologische problemen bij kinderen geboren in eind lente en zomer
- Ander onderzoek toont aan dat dit niet het geval is
- Verschillen in lengte scholing
- Kinderen geboren in het eerste kwartaal spenderen mogelijk een heel jaar
meer in preschool dan kinderen in het 4e kwartaal
- Leeftijdpositie effect → de meest waarschijnlijkste verklaring
- Jongste kinderen zijn benadeeld ten opzichte van de oudste kinderen
- Minder ontwikkeld
- Sommige neurocognitieve functies zijn nog niet ontwikkeld (bijv
aandacht, zelfcontrole)
- Leerkrachten onderschatten jongere kinderen vaker
- Instructie kan soms te moeilijk zijn voor jongere kinderen
- Soms hebben de jongere kinderen minder zelfvertrouwen
Goos et al. (2021)
- 84 studies over blijven zitten van de kleuterklas tot de middelbare school van 2000-
2019
- Effecten van blijven zitten op schoolprestaties, psychosociaal functioneren, carrière
- Redenen van blijven zitten: beter voor de leerling, homogene groep, meer plezier,
betere prestaties, motivatie en betere relaties, harder werken.
Voordelen blijven zitten
- De stof bouwt op
- Homogene groepen (qua niveau)
- Je kan even de beste zijn
- Je moet hard werken om door te gaan
Nadelen blijven zitten
- Kost veel geld
- Je vrienden gaan door naar de volgende klas
- Veel herhaling en daardoor dus geen uitdaging → kan demotiverend zijn
- Kan stressvol zijn → negatief voor prestaties
Blijven zitten is moeilijk te onderzoeken
- Geen experimenteel onderzoek mogelijk
- Leerlingen die wel/niet zijn blijven zitten kunnen verschillen op veel domeinen (dus
moeilijk te vergelijken)
- Prestaties, welbevinden, gedrag, relatie met leerkracht, betrokkenheid ouders
- Verschillen veranderen over tijd
, Resultaten
- Geen verschil tussen leerlingen die wel en niet zijn blijven zitten
- 35% negatief, 41% geen verschil, 24% positief
- Gunstiger ten opzichte van nieuwe klasgenoten, positief op korte termijn, positiever
op psychosociaal vlak dan op carrière vlak
- Blijven zitten + werkt beter, met meer remediërende factoren etc
Waarom werkt blijven zitten niet?
- Slecht presteren en gedragen op school komt voort uit diverse risicofactoren in het
kind en in de omgeving, die niet worden aangepakt door blijven zitten
- Er is een remediërende aanpak nodig, gericht op wegnemen van risicofactoren of het
versterken van protectieve factoren
- Passend onderwijs én de orthopedagoog is nodig!
Versnellen
Jong starten, klas overslaan, sneller door de stof gaan, vakken op een hoger niveau volgen
- Voordelen: academische uitdaging, betere prestaties
- Nadelen: minder aansluiting in de klas, emotioneel te hoog gegrepen, minder goed
voor zelfvertrouwen (eerder was je waarschijnlijk het beste, nu niet meer)
- Kunnen (prestaties) versus aankunnen (sociaal-emotioneel) is belangrijk
Aandachtspunten (Neihart, 2007)
- Voordelen zijn groot voor bepaalde, zorgvuldig geselecteerde leerlingen (sociaal-
emotionele en cognitieve voorsprong en goede motivatie)
- Onder gunstige omstandigheden (geleidelijke overgang, onderdeel van een groep
(bijv met een vriendje of vriendinnetje versnellen))
- Negatieve gevolgen vaak weer teniet gedaan door aanpassingen in curriculum,
begeleiding
Steenbergen-Hu & Moon (2011)
38 studies over versnellen van kleuterklas tot hoger onderwijs uit 1984 - 2008. Effecten op
schoolprestaties en sociaal-emotionele ontwikkeling
- Positieve effecten op schoolprestaties (23 positief, 5 negatief)
- Nauwelijks effecten op sociaal-emotionele ontwikkeling (15 positief, 7 negatief), dus
eigenlijk positief
- Conclusie: geen nadelige effecten op korte of lange termijn, maar gebaseerd op
kleine set studies, niet allemaal even goed
Effecten
Blijven zitten
- Effecten tov klasgenoten, maar niet leeftijdsgenoten
- Nieuwe klas met jongere kinderen, dus positieve effecten
- Vergelijking met leeftijdsgenoten is een heel andere situatie
Versnellen
- Effecten tov leeftijdgenoten, maar niet klasgenoten
College 2: Zorg op school 1 (passend onderwijs) - 8/9/22
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur e2003. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.