ALGEMENE ECONOMIE
INLEIDING
De arbeidsmarkt = het ‘institutioneel stelsel’ waarbinnen vraag en aanbod naar inzake arbeid mekaar ontmoeten.
Loon Arbeidsaanbod = werknemers: beroepsbevolking
Arbeidsvraag = werkgevers: werkgelegenheid
Hoeveel arbeidskrachten
HOE ZIET DE ARBEIDSMARKT ERUIT IN BELGIË?
Groep Aantal Evolutie Opmerkingen
Totale bevolking 11 500 000 Ligt stijgend Vooral door migratie
- jonger dan 15j. 2 000 000 Ligt dalend Ontgroening
- ouders dan 64j. 2 100 000 Stijgend Vergrijzing, babyboomers &
afhankelijkheidsgraad
Bevolking op beroeps 7 400 000 daling → stijging Vanaf 2030 terug een stijging, uitdoven
actieve leeftijd babyboomgeneratie
- niet-actieven 2 000 000 Stabiel Activering: meer aanbieden op de
arbeidsmarkt
Beroepsbevolking 5 400 000 Ligt stijgend Door conjunctuur
- werkzoekenden 400 000 Schommelend Door productiviteit (hvl 1wn. produ.)
Werkenden 5 000 000 Schommelend Door kost productiefactoren
!! Duur wn’s + grote arbeidsproductiviteit = geen probleem = goed
Niet-actieven = personen die niet willen of kunnen deelnemen aan de arbeidsmarkt
→ jonger dan 15j. , huisvrouwen/mannen, arbeidsongeschikten & mensen op brugpensioen
Grootste bedreiging voor arbeidsmarkt = de grijze exit
→ de groep babyboomers die nu en de komende jaren met pensioen gaan → verlies aan kennis en ervaring: kan
door de schoolverlaters niet volledig worden opgevangen → activeringsbeleid van de inactieven
→ het verminderen van de inactiviteitsgraad heel belangrijk: vullen sociale zekerheid en bijdragen collectief welzijn
Evolutie beroepsbevolking, de werkende beroepsbevolking en de werkloosheid in België:
Mannen Vrouwen
Beroepsbevolking = stabiel ++ stijgend (vanaf ’70 emancipatiebeweging)
Werkgelegenheid - dalend (oliecrisis, mijnen gaan toe) + stijgend: tertiair & quartair sector
Werklozen + stijgend: secundaire sector + stijgend: veel vrouwen, overaanbod
,Migratie
De Babyboomgeneratie gaat
stillaan met pensioen
Vluchtelingen
Vaststelling: meer mensen nodig op de arbeidsmarkt
Door: Via:
Ouderen langer op de AM te houden ontmoedigen brugpensioen
Jongeren sneller te laten instromen bijvoorbeeld deeltijds werken
Inactieven te activeren (allochtone vrouwen, aanpassingen uitkeringen (vs minimumloon)
langdurig zieken) stimuli voor WG
HOE KAN JE DE PRESTATIES OP DE ARBEIDSMARKT METEN?
De activiteitsgraad geeft aan in welke mate een bevolking aan het actieve leven wenst deel te nemen.
De werkgelegenheidsgraad geeft aan hoeveel mensen van de bevolking op beroeps actieve leeftijd een job hebben.
De werkloosheidsgraad geeft aan hoeveel werklozen er zijn ten opzichte van de beroepsbevolking.
De beroepsbevolking = het aanbod van arbeidskrachten op de arbeidsmarkt
= het gedeelte van de bevolking dat werkt of bereid is on te weken ongeacht of de betrokkene werk vindt of niet.
Totale bevolking = beroepsbevolking + niet-actieven
Beroepsbevolking = werkenden + werkzoekenden
Werkgelegenheid Werkloosheid
Alle personen die min. 15j oud zijn en die gedurende de 1. geen werk hebben
periode minstens 1u tewerkgesteld zijn, hetzij als 2. beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt
loontrekkende, hetzij als niet-loontrekkende, in een op het 3. op een actieve wijze naar werk zoeken
Belgisch grondgebied gevestigde productie-eenheid.
DE ACTIVITEITSGRAAD
Beroepsbevolking
→ Van iedereen die mag marken, is …% bereid om te werken.
Bevolking op beroeps actieve leeftijd
Cijfers:
Leeftijd 15-24j : 29,6%
25-54j. : 85%
55-64: 52,6%
Opleiding Laaggeschoolden: 41%
Midden geschoolden: 70,9%
Hooggeschoolden: 86,4%
Evolutie Gestegen: 1992 61% → 2018 68,6%
, Europese vacaturegraad = geeft de verhouding weer tussen het aantal openstaande vacatures en het aantal
arbeidsplaatsen.
→ indicator voor de krapte op de arbeidsmarkt (hvl. jobs niet ingevuld geraken)
Pact tegen krapte: de werknemers langer laten werken
Maatregelen om … sneller op de arbeidsmarkt te komen:
jongeren: studiepuntensysteem (niet eeuwig blijven studeren)
middenleeftijd: opleidingen, aanpassing uitkeringen
ouderen: ontmoediging brugpensioen
WERKZAAMHEIDSGRAAD/WERKGELEGENHEIDSGRAAD
Werkenden
Bevolking op beroeps actieve leeftijd → ...% van de bevolking op arbeidsleeftijd, heeft daadwerkelijk een job.
Cijfers:
Regio’s België Brussel: 61,4% Leeftijd 15-24j : 25,0%
Vlaanderen: 74,6% 25-54j. : 80,4%
Wallonië: 63,7% 55-64: 50,3%
Europa België lig onder het Opleiding Laaggeschoolden: 35,5%
gemiddelde 68,7% van Midden geschoolden: 66,6%
Europe (73,2%) Hooggeschoolden: 83,4%
Geslacht Mannen: 68,2% Evolutie We doen het een klein beetje beter, maar
Vrouwen: 60,7% we geraken niet hoog genoed
Wie zijn probleemgroepen?
Jongeren
Laaggeschoolden
Niet-EU-burgers = migranten
WERKLOOSHEIDSGRAAD
Werkzoekenden
Beroepsbevolking
Cijfers:
Regio’s België Brussel: 13,4% Leeftijd 15-24j : 15,8%
Vlaanderen: 3,5% 25-54j. : 5,4%
Wallonië: 8,5% 55-64: 4,3%
Europa België (6,0%) is beter als Opleiding Laaggeschoolden: 13,3%
het Europees gemiddelde Midden geschoolden: 6,0%
(6,8%) Hooggeschoolden: 3,5%
Geslacht Mannen: 6,3% Evolutie Schommelend, hangt af van de conjunctuur,
Vrouwen: 5,6% productiviteit en kost productiefactoren
Regio’s België Brussel: 71,8% Vertekend beeld: Brugpensioen wordt hier niet bij geteld
Vlaanderen: 75,5% omdat het wordt berekend op de beroepsbevolking
Wallonië: 68,6% → hierdoor lijk het alsof er bij de ouderen geen problemen
Europa België zit onder het gemiddelde zijn.
Geslacht Mannen: 72,8%
Vrouwen: 64,3%