Deel 1. We leven in tijden van angst.
Angst enige echte tegenstander van leven, alleen angst kan leven eronder krijgen.
Hoe meer aanhangers, hoe meer maatschappelijke angst.
Russel Hobbes
Politiek activist en bepleiter van Engelse filosoof
kernwapenontmanteling. Wiskundige,
filosoof en schrijver.
Mensen denken dat ze leven in tijden van Mens wordt gedreven door angst. Ieder
angst. mens zal zichzelf beschermen en tot het
Angst overwinnen is het begin van uiterste gaan. Iedereen staat onder
wijsheid. permanente dreiging van de andere. Om
jezelf te beschermen zal je als eerste
toeslaan. Natuurstaat van mens is dus
‘een oorlog van allen tegen allen”. Angst
kan ingeperkt worden als mensen een
sociaal contract afsluiten. Een staat nodig
met een leidersfiguur die alle autoriteit
heeft en zo zal zorgen voor veiligheid van
de burgers. Helaas doorheen de
geschiedenis is gebleken dat dit niet
100% werkt (oorlogen, nu ook situatie
met Poetin)
Negatief beeld is gelinkt aan de tijd Negatief beeld is gelinkt aan de tijd
waarin ze hun gedachten ontwikkelden. waarin ze hun gedachten ontwikkelden.
Russel zag zijn geboorteland verpulverd Hobbes publiceerde zijn visie tijdens de
worden. bloedige derde Engelse burgeroorlog.
Door deze oorlog ontwikkelden vele
mensen angst en geloofden ze de visie
van Hobbes.
Autoritaire regimes: staat oprichten om
veiligheid van burgers te creëren. Angst is
legitimatie voor autoritaire regels (zie
Vlaams Belang). In een autoritair regime
heeft de leider alle macht en moeten de
burgers de wetten strikt (blind) opvolgen.
Verering van leider staat centraal.
Rousseau: mens is gedreven door het goede(visie lijnrecht tegen Hobbes en Russel.)
Humane kijk.
H1. Angst voedt de verschillen.
Door economische en politieke angst worden mensen gelokt naar populistische,
radicale burgerbewegingen en partijen die zwart/wit denken.
, Dualistische denkers: Duidelijk wat juist is en wat fout, wie rechten heeft en wie
plichten (zwart- wit denkers). Zij willen zekerheid omdat zij steeds onder mixofobie
leven(=angst voor vermenging van verschillende volkeren)
Mixofobie: Zuiverheid nastreven, angst voor vermenging van elementen deze
zuiverheid verstoren. Inheemse bevolking boven immigranten.
Nativisme: Irrationele en obsessieve angst voor vreemdelingen en nationalisme.
Nativisme = politiek denken dat belangen van inheemse bevolking boven die van
immigranten plaatst:
Zowel ‘behoudsgezinde burgerbewegingen’ als ‘conservatieve gezinspartijen’ vallen
onder nativisme.
Xenofobe burgerbewegingen/partijen beweren in naam van het eigen volk, de
gewone man te spreken. Zij stellen de liberale democratie in vraag maar stellen de
basisprincipes van een democratie niet in vraag.
Extremistische partijen stellen basisprincipes van democratie in vraag. Gebruiken
ook vaak geweld om aan macht te komen.
H.1.1. Behoudsgezinde burgerbewegingen.
Geen politieke macht.
Blood & Honour, Groot-Brittannië / België: Combat 18: Rassenoorlog voor Hitler.
Uiting extreem xenofoob gedachtengoed, alles zoals vroeger zijn.
Pegida (Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes): Angst
migratie, angst mening. Vooral Duitsland.
H.1.2. Conservatieve gezinspartijen.
Radicaal rechtse partijen: Standpunten waarbij anderen beschuldigen belangrijker
leek dan visie uit bouwen.
Deze partijen zien zichzelf niet als populair of radicaal rechts.
Eigen volk staat bovenaan, ander volk moet plaats ruimen.
Alles en iedereen wat nationalistische gevoel bedreigt, wordt gegrond onder angstige
aandacht.
Vroeger: Homoseksuele aangeven waren verspreiders ziekten.
De anderen waar zij tegen zijn: vluchtelingen, koningshuizen, holibi’s, ..
Politieke leiders beweren een mandaat van de kiezer te hebben, maar de kiezer
wordt vooraf niet altijd geraadpleegd. De stemmers zijn niet per definitie racistisch of
tegen koningshuizen of homofoob. Ze stemmen vaak slechts op basis van enkele
programmapunten. Angst is hier de bindende factor.
H2. Of leidt tot samenwerking.
Angst ombuigen tot positief.
Mohammed Bouazizi: Tunesie, Verkoper groenten, weinig geld, politie weegschaal
afgepakt, steekt zichzelf in brand, Arabische lente, Jasmijnrevolutie (revolteren van
kansarme jongeren dat het zo niet verder kan): positief voor harde werkers,
protesten.
Diepgewortelde angst voor de toekomst en geen vooruitzichten stelt mensen tot
ondenkbare acties in staat. Mohammed voelde zich bedreigt en had geen geld, giet
benzine over zich en steekt zichzelf in brand. Deze zelfverbranding leidt tot massale
protesten en rellen. Tunesië is dankzij Mohammed gestart met de “Arabische lente”
= golf van grote demonstraties, opstanden, protesten en revoluties in Egypte, Libië,
…
, Sergei Krikalev: Na koude oorlog, atoombommen tussen Rusland en USA, uiteindelijk
ISS opgericht. Angst heeft geleid tot ruimterace, maar resulteert in internationale
samenwerking.
H3. Maar is steeds een as van het kwaad.
Martha Nussbaum:
-hoogleraar recht en ethiek universiteit Chicago
-herkent een patroon bij angstproblematieken
-Constructie van de as van het kwaad
-botsing van beschavingen / populaire cultuur / terroristische aanslagen
Angst zit in as van kwaad: Goed is super goed, slecht is super slecht.
Positieve kamp: Behoor jezelf, Negatieve kamp: Behoren anderen.
Botsing der beschavingen: Zuivere mensen nemen het op tegen buitenlandse
indringers.
Populaire cultuur: Problemen worden door goede personages opgelost door dood
schurken.
Terroristische aanslagen: Alles gebeurt dor moslims, religie indringers. Goede
christelijke Europa aanvallen.
Het beschermen van de eigen situatie wordt gemakkelijker wanneer men zoals de
populaire cultuur verglijdt in zwartwit-denken waarbij de ander gedemoniseerd
wordt. De ander wordt herleidt tot zijn ongenuanceerde negatieve aspect.
Bijvoorbeeld: allochtoon – Islam – terrorisme.
H4. Collectieve angst mag men niet cultiveren.
Angst dirigeert brein.
Collectieve bedreiging vraagt nieuwe dirigent, iedereen luistert.
Oerangst: Brein automatisch over, niet onderdrukken.
Mensen: Geen angst nu, maar voor wat gaat komen.
Communiceren en kritisch denken moeilijk, anderen beschuldigen en bang zijn is
makkelijk.
Tolereren Niet hetzelfde als aanvaarden.
5 uitdagingen voor toekomst:
Intelligente omgang met informatie op basis van feiten: Feiten weten. Te veel
fakenews: gebrek juiste en correcte informatie. Vaak eigen ervaringen
Principieel consistent: Iedereen hetzelfde opleggen ongeacht achtergrond.
Verbeelding cultiveren: Gezichtspunten van anderen onderzoeken/verplaatsen.
Samenwerken: Handen elkaar slaan, gemeenschappelijk doel vooropstellen.
Morele plicht hebben hoop te koesteren. Dit is de uitweg uit de tijd van angst. As
goed en kwaad.
Angst regeert vandaag en het zondebokmechanisme, speelt al eeuwenlang een
cruciale rol. Angst overwinnen is het begin van wijsheid (Russell). De werkelijkheid
moet niet alleen verklaard worden, maar ook gewaardeerd worden en afscheid
nemen van verlammende angst.
Deel 2. Weg uit de onwetendheid.
Waarheid van leugen onderscheiden – één van de moeilijkste uitdagingen!