VENNOOTSCHAPSRECHT
ALGEMENE INLEIDING TOT HET VENNOOTSCHAPSRECHT
Je wilt onderneming opstarten keuze uit eenmanszaak of vennootschap
Eenmanszaak:
o Opgericht door 1 NP
o Je bent als stichter volledig verantwoordelijk voor uw zaak je bent dus met
volledige vermogen AS voor de verplichtingen van uw onderneming
o eenmanszaak en stichter vormen juridisch 1 geheel
Vennootschap (bv BV):
o Opgericht alleen of door meerdere personen (afhankelijk van vennootschapsvorm)
o Heeft rechtspersoonlijkheid (eigen rechten & plichten) + afzonderlijk vermogen
Vermogen is volledig afgescheiden van vermogen van aandeelhouders
!Niet alle vennootschappen hebben rechtspersoonlijkheid!
Bv maatschap is vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid
o Keuze voor bepaalde vennootschapsvorm heeft invloed op beleidsvoering,
boekhouding, belastingstelsel, …
Voor- en nadelen:
Eenmanszaak Vennootschap
VOORDELEN
Eenvoudig op te richten Als je met meerdere personen bent, zijn er
Weinig formaliteiten (bv geen meer financiële mogelijkheden spreiding
oprichtingsakte, statuten nodig, je van ondernemersrisico je werkt met die
moet niet naar notaris, …) personen samen op basis van gelijkheid
Ideaal voor wie snel van start wilt gaan Beperkte aansprakelijkheid: met NV, BV en
CV kan je uw privévermogen volledig
scheiden met het vermogen van
vennootschap alles wat je in
vennootschap hebt geïnvesteerd van
inbreng kan je verliezen, maar niet meer
Dus alleen bij deze 3
vennootschappen is dit mogelijk
Eenvoudige boekhouding Gebruiken om familiaal patrimonium in een
entiteit samen te brengen met het oog op
een soepele en eenvoudige manier om later
dat patrimonium tussen de verschillende
kinderen en erfgenamen te verdelen
Geen startkapitaal nodig Omwille van fiscale redenen kan je kiezen
voor een vennootschap (hoogste
aanslagvoet in vennootschapsbelasting ligt
lager dan die in personenbelasting)
Je neemt alle beslissingen zelf
NADELEN
Privévermogen en vermogen van zaak niet Veel formaliteiten moeten vervuld worden
gescheiden alle financiële risico’s rusten voor NV, BV en CV heb je authentieke
1
, dus op uw schouders volledige vermogen oprichtingsakte nodig je moet dus voor
kan dus worden aangesproken door alle de oprichting van deze vennootschappen
schuldeisers (zowel privé-schuldeisers en naar notaris gaan
onderneming-schuldeisers)
Alle winst wordt belast in personenbelasting Boekhoudkundige verplichtingen zwaarder
(is hoger dan vennootschapsbelasting) dan bij eenmanszaak
Voor oprichting heb je wettelijk
minimumkapitaal nodig
Wat is een vennootschap?
Art. 1.1 WVV (wetboek van vennootschappen en verenigingen)
= Een vennootschap wordt opgericht bij een rechtshandeling door één of meer personen, vennoten
genaamd, die een inbreng doen. Zij heeft een vermogen en stelt zich de uitoefening van één of meer
welbepaalde activiteiten tot voorwerp. Een van haar doelen is aan haar vennoten een rechtstreeks of
onrechtstreeks vermogensvoordeel uit te keren of te bezorgen.
Essentiële elementen van een vennootschap:
RH door één of meerdere personen;
o Oprichters kunnen zowel NP als RP zijn
o Eenhoofdige oprichting geldt enkel voor NV en BV (niet elke vennootschap moet in
beginsel door 1 persoon worden opgericht)
De vennoten of aandeelhouders doen een inbreng;
o Iedere vennoot gaat bij oprichting een verbintenis aan tav vennootschap vennoot
belooft dat hij/zij iets zal geven/doen tav vennootschap deze verbintenis noemen
we de inbreng
o Inbreng = toezegging om bepaald vermogensbestanddeel in gemeenschap te
brengen en te onderwerpen aan ondernemingsrisico
o ‘Ondernemingsrisico’: elke oprichter/ oprichters moeten er zich van bewust zijn dat
zijn inbreng verloren kan gaan indien onderneming niet succesvol blijkt te zijn
o Door inbrengen van oprichters bouwt vennootschap eigen vermogen op
o Art. 1.8, §1: definitie inbreng
Het voorwerp van de vennootschap is de uitoefening van een of meer activiteiten;
Met als één van haar doelen een vermogensvoordeel te bezorgen aan de vennoten of
aandeelhouders.
Het is van belang te weten welke nationaliteit een RP draagt omdat dit bepaalt welk recht van
toepassing is op die RP Er zijn verschillende visies op het bepalen van de nationaliteit van een RP.
Enerzijds is er de werkelijke zetelleer, waarbij de nationaliteit van een RP afhangt van de locatie van
de voornaamste vestiging van die RP. Zo zal bv een RP met statutaire zetel in land A maar in realiteit
haar voornaamste vestiging in land B, de nationaliteit dragen van land B. Anderzijds is er de
statutaire zetelleer, waarbij de nationaliteit van een RP afhangt van de plaats van de statutaire zetel
van deze RP. De RP met statutaire zetel in land A zal dan de nationaliteit van land A dragen, ook al
heeft ze haar voornaamste vestiging in land B.
Onderscheid tussen vennootschappen en verenigingen
Zowel vennootschappen als verenigingen kunnen ondernemingen zijn (art. I.1, 1°, b WER). Enkel de
verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid die geen uitkeringen verrichten aan de leden worden niet
beschouwd als ondernemingen.
2
,Het onderscheid tussen V’en en verenigingen situeert zich dus niet op het vlak van activiteiten, maar:
een V heeft tot doel om ten minste een gedeelte van hun winsten aan de vennoten of
aandeelhouders uit te keren, terwijl elke uitkering in een vereniging zonder meer verboden is. Het
winstoogmerk is dus het onderscheidend criterium van beide rechtsvormen
V wordt, in tegenstelling tot een vereniging, opgericht met een winstoogmerk
Art. 1.2 WVV: Een vereniging wordt opgericht bij een ovk tussen 2 of meer personen, leden
genaamd. Zij streeft een belangeloos doel na in het kader van één of meer welbepaalde activiteiten
die zij tot voorwerp heeft. Zij mag rechtstreeks noch onrechtstreeks enig vermogensvoordeel
uitkeren of bezorgen aan de oprichters, de leden, de bestuurders of enig andere persoon behalve
voor het in de statuten bepaald belangeloos doel. Elke verrichting in strijd met dit verbod is nietig.
Grootste onderscheid is dat één van de doelen van een vennootschap bestaat in de uitkering van
tenminste een gedeelte van haar winsten aan haar vennoten of aandeelhouders
<-> Binnen een vereniging:
Is elke uitkering verboden
Is er geen verplichting tot inbreng
!Mag perfect commerciële activiteit ontwikkelen en winst nastreven, maar mag haar ev winst
niet uitkeren aan haar leden!
2de verschil is dat er bij een V een verplichting geldt in hoofde van de vennoten en aandeelhouders;
zij zijn verplicht een inbreng te doen, terwijl die verplichting niet bestaat bij verenigingen.
Wat betekent ‘rechtspersoonlijkheid’?
Rechten komen toe aan rechtssubjecten
Natuurlijke personen (van vlees en bloed)
Rechtspersonen (bv vennootschappen)
Door krijgen van rechtspersoonlijkheid wordt vereniging of vennootschap erkent als rechtssubject
(net als natuurlijk persoon)
Heeft een afzonderlijk vermogen
Heeft eigen rechten en plichten
Kan zelfstandig optreden in rechte (kan contracten sluiten, bv huurovk afsluiten voor huur
van een kantoorgebouw)
Betekent dus dat de V eigen rechten en plichten heeft: de V-rechtspersoon treedt dus als
zelfstandige entiteit op in het rechtsverkeer (en kan bv contracten sluiten).
Categorieën van vennootschappen
Met of zonder rechtspersoonlijkheid
Niet alle V’en hebben rechtspersoonlijkheid.
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid zijn dus geen drager van rechten en plichten, en
kunnen bijgevolg niet als een zelfstandige juridische entiteit optreden. Er is in dat geval ook geen
sprake van een afgescheiden vermogen of een beperking van de aansprakelijkheid der vennoten.
3
, De maatschap heeft geen rechtspersoonlijkheid (art. 1:5, §1 WVV). Zij kan “stil” zijn in die zin dat zij
kan worden bestuurd door een zaakvoerder (al dan niet vennoot) die in eigen naam optreedt zonder
het bestaan van de V of de naam van de vennoten kenbaar te maken.
Zij kan ook “tijdelijk” zijn. Dit is het geval als de maatschap is opgericht voor een welbepaalde
periode of een specifieke opdracht, bv het realiseren van een bepaalde werf.
De vennootschapsvormen met rechtspersoonlijkheid worden opgesomd in art. 1:5, §2 WVV.
Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid moeten aan strenge voorwaarden voldoen!
Oprichtingsakte verlenen voor notaris
Voor NV wordt minimuminbreng geëist en voor BV en CV wordt een toereikend
aanvangsvermogen geëist
o Toereikend aanvangsvermogen: een eigen vermogen dat voldoende is om een
periode van 2 jaar te overbruggen
Oprichters moeten financieel plan voorleggen
Waardering van de inbreng in natura moet worden verantwoord en gecontroleerd
Opgelet!
Keuze voor vennootschap met beperkte AH biedt vennoten of aandeelhouders geen absolute
zekerheid! SE’s van de vennootschap kunnen zich in bijzondere omstandigheden toch nog op
hen verhalen SE’s kunnen vennoten aanspreken voor de schulden van de vennootschap
indien zij bv door een rechtbank veroordeeld werden of ingevolge specifieke wettelijke
regeling (bv regeling rond oprichtersaansprakelijkheid)
Aandeelhouder of vennoot kan in afzonderlijke ovk zich onbeperkt AS verbinden (bv bij
borgstelling ikv lening van de vennootschap)
Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid kunnen ingedeeld worden in volkomen
rechtspersoonlijkheid en onvolkomen rechtspersoonlijkheid (zie hieronder).
Met of zonder beperkte aansprakelijkheid
“Aansprakelijkheid” = de aansprakelijkheid van de vennoten voor schulden van de V
Afhankelijk van of het gaat over een V zonder rechtspersoonlijkheid of met rechtspersoonlijkheid
In vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid zijn de aandeelhouders gehouden voor de
verplichtingen van de V tot beloop van hun inbreng. In beginsel kan een aandeelhouder die zijn
inbreng op regelmatige wijze heeft voldaan, in zijn hoedanigheid van aandeelhouder, niet
aansprakelijk worden gesteld voor de verbintenissen van de vennootschap.
Uitzonderingen op dit beginsel vindt men bv terug in de regels mbt de oprichtersaansprakelijkheid
(art. 5:16, 6:17, 7:18 WVV). Tevens kan een aandeelhouder in een afzonderlijke overeenkomst zich
steeds onbeperkt aansprakelijk verbinden (bv als medekredietnemer of borg ikv een lening van de V).
In V’en zonder beperkte aansprakelijkheid staat in beginsel ofwel alle vennoten, ofwel bepaalde
categorieën van vennoten in voor de verbintenissen van de V. Privéschuldeisers van de vennoten
kunnen zich nooit verhalen op hun vennootschapsvermogen (art. 4:15 WVV).
4
