Samenvatting Biologie voor jou VWO 5 - Thema 10: DNA
9 vues 0 achat
Cours
Biologie
Type
VWO / Gymnasium
Book
Biologie voor jou MAX 2020 5 vwo lob B
Samenvatting met alle belangrijke termen uit het desbetreffende thema + overzichtelijke afbeeldingen om de stof goed te begrijpen. Deze samenvatting is duidelijk en krachtig geschreven zonder langdradige stukken tekst. Hierdoor ben je optimaal voorbereid voor je school- en eindexamens! Veel succes ...
Biologie samenvatting thema 3 stofwisseling in de cel
Samenvatting thema 2 BVJ DNA
Tout pour ce livre (35)
École, étude et sujet
Lycée
VWO / Gymnasium
Biologie
5
Tous les documents sur ce sujet (5438)
Vendeur
S'abonner
deminguyen
Avis reçus
Aperçu du contenu
Thema 10: DNA
10.1 De bouw en functie van DNA
Begrippen:
DNA (deoxyribo-nucleic-acid): belangrijkste bestanddeel van chromosomen met gecodeerde
erfelijke informatie, genen (opgebouwd uit nucleotiden)
Genoom: geheel aan erfelijke informatie in een cel van een organisme
Plasmiden: korte stukjes circulair DNA
Helix: spiraalvorm waarbij elk punt dezelfde afstand heeft tot de centrale as
● DNA bestaat uit een dubbelspiraal
● RNA besaat uit een enkelspiraal
Sequentie: volgorde van nucleotiden in het DNA-molecuul
● DNA-sequentie komen voor in allerlei variaties → verschillende soorten eiwitten
Genomen bij prokaryoten en eukaryoten:
- Prokaryoten
(bacteriën)
● DNA dat los in het cytoplasma zit
○ Circulair DNA-moleculen en plasmiden
- Eukaryoten
(planten, dieren en schimmels)
● KernDNA + DNA in celorganellen
○ DNA in celorganellen: mtDNA en DNA in chloroplasten
Bouw van het DNA (desoxyribonucleïnezuur):
- Bestaat uit: 2 nucleotideketens die in een helix om elkaar heen gewonden liggen
● Bouw van nucleotide:
○ Desoxyribose suikermolecuul
○ Fosfaatgroep
○ Stikstofbase
- Desoxyribose heeft 5 C-atomen, waarvan:
● Eerste C-atoom gaat binding aan met de stikstofbase
● Vijfde C-atoom gaat binding aan met de fosfaatgroep = (5’-uiteinde)
● Derde C-atoom heeft een binding van de OH-groep = (3’-uiteinde)
○ 3e C-atoom gaat een condensatiereactie aan met een fosfaatgroep (=
polymerisatie)
DNA wordt altijd afgelezen en gekopieerd van het 3’-uiteinde naar het 5’-uiteinde!
Dus: de 2 nucleotideketens lopen in tegengestelde richtingen
- Waterstofbruggen houden nucleotideketens bijeen
- DNA bij eukaryoten
➢ Chromosoom
bestaat uit een lang
complementair
dubbelstrengs DNA-
molecuul met
eiwitten
○ Dubbelstrengs
DNA is rond
, histonen (eiwitten) gewikkeld
→ aantal histonen met DNA is een nucleosoom
Coderend en niet-coderend DNA:
- Coderend DNA: deel van een DNA-molecuul (= gen) dat de code (DNA-sequentie)
bevat waarmee ribosomen een of meer eiwitten kunnen synthetiseren
- Niet-coderend DNA: grote delen van het DNA coderen niet voor eiwitten, maar:
● codeert voor andere moleculen die een regulerende functie hebben bij de
synthese van eiwitten
● bestaat uit repetitief DNA
○ = herhalingen van korte nucleotide sequenties
● bestaat uit genen die hun functie hebben verloren
10.2 DNA-replicatie
Begrippen:
Helicase: enzym dat zorgt dat het dubbelstrengs-DNA uit elkaar 'ritst'
Primer: stukje van RNA dat complementair is aan een deel van de DNA-sequentie
● Gevormd door het enzym primase!
● Bij PCR: klein stukje DNA of dat gebruikt wordt als startpunt van de
polymerasekettingreactie (PCR, polymerase chain reaction)
○ Er zijn steeds twee primers nodig, één voor de 5'-streng (forward primer) en
één voor de 3'-streng (reverse primer)
, DNA-polymerase: enzym dat langs enkelstrengs DNA-keten schuift tijdens DNA-replicatie en
vrije nucleotiden met waterstofbruggen aan het 3´-uiteinde van een al ingebouwde
nucleotide bindt
● DNA-polymerase kan alleen nucleotiden binden aan het 3´-uiteinde!
Okazaki-fragmenten: korte stukjes DNA-fragmenten
Sequensen: het bepalen van de nucleotidenvolgorde van het DNA
PCR (Polymerase Chain Reaction): kopiëren van een of meer specifieke gedeelten uit het
DNA in een PCR-machine
Gelelektroforese: scheiden van DNA-fragmenten op grond van hun grootte
De vrije nucleotiden:
- Bevinden zich in het kernplasma
- Bestaat uit: desoxyribose, base en 3
fosfaatgroepen
● dATP, dTTP, dGTP en dCTP
- Fosfaatgroepen bevatten veel energie!
DNA-replicatie:
- Vindt plaats in de S-fase van de celcyclus
- Proces van DNA-replicatie:
1. Begint bij de replicatiestartpunt waar het enzym helicase de
waterstofbruggen verbreekt
2. Verdwijning helixstructuur en ontstaan van een replicatielabel
3. SSBP´s (single-strand binding proteins) binden aan de strengen
➢ Voorkomt dat er weer waterstofbruggen worden gevormd
4. Primer bindt aan de al bestaande streng, waardoor DNA-polymerase vrije
nucleotiden, dATP dTTP dGTP of dCTP, kan binden aan de stikstofbasen
➢ Hiervoor wordt energie gebruikt van het splitsen van de
fosfaatgroepen
5. Ontstaan nieuwe complementaire ketens aan de originele ketens
Afleesrichting is altijd van het 3´-uiteinde naar het 5´-uiteinde!
Elk DNA-molecuul bestaat dan ook uit een oude en nieuwe keten!
- DNA-replicatie bij de volgende en leidende streng:
● Volgende streng
○ Onderbroken replicatie
○ DNA-polymerase synthetiseert okazaki-fragmenten vanaf de primer
○ RNA-primer gaat los en wordt vervangen door DNA-nucleotiden
○ Enzym DNA-ligase koppelt okazaki-fragmenten aan elkaar
○ Complementaire streng van de richting 5´ naar 3´
De synthese van de ‘volgende streng’ neemt meer tijd in beslag doordat DNA-polymerase steeds
maar korte stukjes DNA kan synthetiseren (Okazaki-fragmenten) die daarna door DNA-ligase aan
elkaar worden geplakt!
● Leidende streng
○ Constante replicatie
○ DNA-polymerase gaat in een stuk door in de richting van helicase
○ Complementaire streng van de richting 5´ naar 3´
Telomeren:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur deminguyen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
