Antropologische thema’s uit de hedendaagse filosofie
Inhoud
1 Wat is filosofie ............................................................................................................................... 3
1.1 Introductie ............................................................................................................................. 3
1.2 Wat is filosofie? ..................................................................................................................... 3
1.3 Attitude, methodologie en domein .................................................................................. 3
1.4 4 Deeldomeinen................................................................................................................... 4
1.5 Heel korte geschiedenis v/d Westerse filosofie .............................................................. 5
1.6 Besluit ..................................................................................................................................... 5
2 Mechanisering en doelgerichtheid ........................................................................................... 6
2.1 Mechanisering v/h wereldbeeld ........................................................................................ 6
2.2 Kant en teleologie ................................................................................................................ 6
2.3 Darwin en het darwinisme .................................................................................................. 7
2.4 Domheid en doelgerichtheid ............................................................................................ 7
2.5 Functies en normen i/d natuur........................................................................................... 8
2.6 Besluit ..................................................................................................................................... 9
3 Lichaam en Geest ......................................................................................................................... 9
3.1 Hersenen en mentale toestanden ..................................................................................... 9
3.2 Descartes’ dualisme ............................................................................................................. 9
3.3 Dualisme na Descartes ...................................................................................................... 10
3.4 Mens als machine ............................................................................................................... 11
3.5 Van materialisme naar fysicalisme ................................................................................... 12
3.6 Besluit ................................................................................................................................... 13
4 Lijden en dood ........................................................................................................................... 14
4.1 Probleem van de Dood en oplossingen ........................................................................ 14
4.2 Probleem van het Lijden ................................................................................................... 15
4.3 Is de Dood een Kwaad? .................................................................................................... 16
4.4 Is onsterfelijkheid wenselijk? ............................................................................................ 17
4.5 Besluit ................................................................................................................................... 18
5 Wetenschap en pseudowetenschap ...................................................................................... 18
5.1 Het Demarcatieprobleem ................................................................................................. 18
5.2 3 problematische oplossingen ........................................................................................ 19
5.3 Karl Popper en falsificatie ................................................................................................. 20
5.4 Thomas Kuhn en incommensurabiliteit .......................................................................... 21
5.5 Besluit ................................................................................................................................... 24
1
, N. Verhamme
6 Wetenschappelijke kennis ........................................................................................................ 24
6.1 Wetenschappen en hun methoden ................................................................................ 24
6.2 Zoeken naar oorzaken ....................................................................................................... 25
6.3 Theoretische observatie .................................................................................................... 26
6.4 Biomedische wetenschappen .......................................................................................... 27
6.5 Toeval en wetenschap ....................................................................................................... 27
6.6 Besluit ................................................................................................................................... 28
7 Ziekte ............................................................................................................................................ 28
7.1 Ziekte en gezondheid........................................................................................................ 28
7.2 Normativisme ...................................................................................................................... 29
7.3 Naturalisme ......................................................................................................................... 29
7.4 Hybridisme .......................................................................................................................... 30
7.5 Pluralisme ............................................................................................................................ 31
7.6 Eliminativisme ..................................................................................................................... 32
7.7 Besluit ................................................................................................................................... 32
8 Medicalisering ............................................................................................................................ 33
8.1 Medicaliseren en pathologiseren .................................................................................... 33
8.2 Oorzaken en gevolgen...................................................................................................... 34
8.3 Pathologisering van zwaarlijvigheid................................................................................ 35
8.4 Genealogie van zwaarlijvigheid ....................................................................................... 36
8.5 Besluit ................................................................................................................................... 36
9 Verbetering ................................................................................................................................. 37
9.1 Is verbetering immoreel? .................................................................................................. 37
9.2 Verbetering en menselijke natuur ................................................................................... 38
9.3 Verbetering vs. Therapie ................................................................................................... 39
9.4 Verbetering door genezing .............................................................................................. 40
9.5 Besluit ................................................................................................................................... 41
10 Handicap.................................................................................................................................. 41
10.1 Ziekte en haar gevolgen ................................................................................................... 41
10.2 Twee modellen van disability ........................................................................................... 43
10.3 Disability en sociaalconstructivisme ................................................................................ 44
10.4 Beperkingen waarderen ................................................................................................... 46
10.5 Besluit ................................................................................................................................... 47
2
, N. Verhamme
Antropologische thema’s uit de hedendaagse filosofie
1 Wat is filosofie
1.1 Introductie
• KUL: domeinspecifieke verdieping vanuit kritische reflectie
o Beter begrip eigen discipline
o Kritische reflecteren binnen maatschappelijke context
1.2 Wat is filosofie?
• Mening / denkwijze, levens-/wereldbeschouwing, studie beginselen
• Verlangen naar inzicht
• Reflectieve bezigheid (uil van Minerva) => (zelf)reflectie, nadenken altijd achteraf
o Minerva = godin v/wijsheid
o Uil = filosofisch symbool
o “De uil van Minerva begint haar vlucht pas bij het aanbreken v/d
avondschemering.” Goede metafoor?
▪ Er is ook echte uil => steenuil leeft i/bv Athene
▪ Biologisch nt helemaal correct => dagroofvogel
▪ Mythologisch: mythe van Nyctime => associëren filosofie met
schaamte
1.3 Attitude, methodologie en domein
• Attitude: kritisch denken/beoordelen
o Zintuigen bedriegen ons
o Descartes: op zoek naar iets wat niet bedriegt stuit op methodische twijfel
▪ Mogelijkheid bestaan Malin génie
▪ Zoekt wetenschappelijk zekere kennis
o Probleem? Kritisch denken ≠ uniek filosofisch
• Methodologie
o Intuïties: beschreven dr Aristoteles als niet-tegenspraak
▪ 17e & 18e E: ~ = kennis op onmiddellijke manier verkregen (bv.
Cogito ergo sum)
▪ 20e E: ~ = spontane overtuiging eig geest => neg. Bijklank
• Moeilijk te veranderen
• Filosofen die enkel hierop steunen = “fauteuilfil.”
▪ Geen uniek fil. Methode
o Conceptuele analyse: wat zn noodzakelijke en voldoende vw’en?
▪ = ontrafelen en verbeteren v/concepten die we achteloos gebruiken
bv. liefde, tijd, vrijheid…
▪ Nt dr alle filosofen & nt enkel dr filosofen bv. onderscheid massa en
gewicht in fysica
3
, N. Verhamme
o Gedachte-experimenten
▪ Verhelderen; geven gegevens vr of tg; financiële, technische &
morele problemen ontwijken om experiment echt uit te voeren
▪ Bv. brain in a vat: kennis zekerheid i/vraag, trolley problem
▪ Nt uniek filosofisch bv. Schrödingers’ kat => wet. Nt louter empirisch,
filosofie nt louter fauteuilwerk: nieuwe tak = experimentele fil.
• Domein
o Abstracte & eigenaardige vragen, vanzelfsprekendheid v/ concepten i/vraag
stellen bv. tijd (vgl. 1000-poot en pad)
o Ook i/wet. Wagen sommigen zich a/ moeilijkste vragen
o => moeilijk om fundamenten i/vraag te stellen
▪ Wet v/Humphrey: geautomatiseerde taak reflecteren, belemmert
taak
o Fil. Als kunststroming: telkens vanaf 0 => gn vooruitgang i/fil. Wel in wet.? 2
arg. Tegen stelling
▪ Arg. 1: i/wet. Is vooruitgang nt altijd geval: wet. Paradigma’s volgen
elkaar op zonder verder te bouwen = incommensurabiliteit (<Kuhn)
▪ Arg. 2: wel vooruitgang i/fil. : verschillende disciplines vanuit fil. Bv.
psychologie, Newton… + sommige vragen wel beantwoord + soms
beter weten wat het niet is
1.4 4 Deeldomeinen
• Metafysica/zijnsleer : bestuderen aard & structuur v/d wereld meta + fysica
o Bv. betekenis v/h bestaan, betekenis/bestaan v/tijd, verhouding lichaam en
geest…
o Waarom iets metafysisch probleem = nt te verklaren => roept meer vragen
op
• Logica/redeneerkunde: legt deugdelijk redeneren & argumenteren uit => belangr.
Onderdeel kritisch denken
o Bv. weerleggen drogredenen (bv slippery slope = als we vandaag A doen,
zal ooit B volgen, dat is hoogst onwenselijk => mogen A nt doen)
• Epistemologie/kennisleer
o Bv. hoe kennis verwerven, wat is zekere kennis, brain in a vat, twijfelzucht
Descartes…
• Moraalfilosofie/ethiek: wat is goed handelen?
o Bv. verzameling rechten & plichten = normatieve universum
o Pol. Filosofie is onderdeel
• Wetenschapsfilosofie is toegepaste epistemologie + soms metafysisch/ethisch
o Algemene wet. Fil.: fundamentele vragen
▪ Intrinsieke interesse i/ wet.
▪ Bv. onderscheid wet. En pseudowet.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nelleverhamme. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
