Examenvragen Duurzame Ontwikkeling
1. Geef de definitie van duurzame ontwikkeling , bespreek de drie pijlers en leg de link
met “systeemdenken”.
Duurzaamheid = een idee, een proces en een doelstelling die toelaat om de huidige situatie
van ecologische, sociale en economische crisis (de zogenaamde ‘global chance’) aan te
pakken.
Duurzame ontwikkeling = is een ontwikkeling die voldoet aan de behoeften van het heden
zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien
in gevaar brengen. Het bevat binnen het kader daarvan twee kernbegrippen: het begrip
"behoeften", met name de essentiële behoeften van de armen in de wereld, waaraan de
hoogste prioriteit moet worden gegeven; en het idee van beperkingen die door de staat
van de technologie en de sociale organisatie worden opgelegd aan de mogelijkheden van
het milieu om tegemoet te komen aan de huidige en toekomstige behoeften.
3 pijlers:
1) Ecologisch
→ de aarde is rond en dus gelimiteerd, groeien doet zij niet meer. De draagkracht
van de aarde is dan ook beperkt.
2) Sociaal
→ mensen zijn op hun beurt ook gelimiteerd. Teveel sociale druk, vervreemding
en/of milieuvervuiling maakt ongezond.
3) Economisch
→de economie dient in functie te staan van de samenleving en niet andersom.
Systeemdenken = is een wetenschappelijke benadering die tracht om het overzicht van
het geheel te behouden, in plaats van zich te concentreren op afzonderlijke onderdelen
zonder te overwegen welke rol deze delen in het groter geheel spelen.
Bij systeemdenken gaat het om het besef dat alles op een bepaalde manier met
alles samenhangt. Het is het vermogen om deze relaties te zien en te begrijpen.
Duurzame ontwikkeling zal “systeemdenken” vereisen gezien de complexiteit. Alles
is met elkaar verwerven : Ecologische, economische, culturele, historische, ethische,
technologische en sociaal-politieke aspecten hebben elk hun impact op onze
samenleving en beïnvloeden elkaar ook nog. Duurzaamheidsvraagstukken vragen
daarom om een geïntegreerde benadering waarbij de verschillende aspecten niet
van elkaar mogen worden losgeweekt. Verbanden leggen en systeemdenken zijn
cruciaal bij duurzame ontwikkeling, hoewel dit nog niet erg is ingeburgerd in onze
samenleving.
Systeemdenken in de praktijk brengen, kan door rekening te houden met volgende
basisprincipes:
• bestudeer liever gehelen dan deelaspecten;
• kijk eerder naar dynamische relaties dan naar lineaire oorzaak-gevolg-ketens;
• schenk meer aandacht aan processen dan aan feiten;
• probeer liever patronen te ontdekken dan naar details te zoeken
1
,2. Hoeveel SDG’s zijn er en geef er 5 SDG’s naar keuze.
In totaal zijn er 17 SDG’s. 5 voorbeelden:
1) Beëindig armoede in al zijn vormen overal (SDG 1)
2) Beëindig honger, bereik voedselveiligheid, verbeterde voeding en bevorder
duurzame landbouw (SDG 2)
3) Bereik gendergeleijkheid en geef meer macht aan vrouwen en meisjes (SDG 5)
4) Verzeker toegang tot water en sanitair voor iedereen (SDG 6)
5) Bewaar en maak duurzaam gebruik van de oceanen, de zeeën en de maritieme
hulpbronnen (SDG 14)
3. Duurzame ontwikkeling wordt soms een containerbegrip genoemd. Licht dit toe.
In de praktijk worden ze ook vaak los van elkaar gezien, en spreekt men van Duurzame
Ontwikkeling als er twee of meer componenten van de drie geïntegreerd zijn. Zo wordt
Duurzame Ontwikkeling een containerbegrip en drijft sterk af van de oorspronkelijke
gedachte die eerder holistisch is. De drie pijlers zijn intens met elkaar verbonden. Vandaar
dat de benaming pijler niet juist is: die staan los van elkaar.
4. Geef 3 landen binnen Europa die geen deel uitmaken van de EU.
• Verenigd Koninkrijk
• Noorwegen
• Zwitserland
5. Geef 3 kandidaat lidstaten van de Europese unie.
• Albanië
• Montenegro
• Servië
6. Geef 3 potentieel kandidaat lidstaten van de Europese unie.
• Bosnië
• Herzegovina
• Kosovo
→Voldoen nog niet aan de voorwaarden voor het EU lidmaatschap
7. Wat is een verordening in het Europees recht?
= (réglement, regulation) bindend in al hun onderdelen en rechtstreeks toepasselijk in elke
lidstaat , nemen de plaats in van de nationale bepalingen.
– bv. handelsnormen voor eieren, eieren klasse A moeten gemerkt worden
met producentencode
– Is het nationaal recht in strijd dan kan de burger zich hiertegen beroepen
8. Wat is een richtlijn in het Europees recht?
= (directive, directive) enkel het doel dat de richtlijn bepaalt is bindend.
Lidstaten kiezen zelf de vorm en de middelen. Er is een handeling nodig om ze
om te zetten.
2
, – Bv. nitraatrichtlijn 50ppm nitraat in oppervlaktewater
– Omzettingstermijn : 12 m – 4 jaar
– Achterstand mag niet meer zijn dan 1.5% ? Wie is de beste/slechtste
leerling
9. Bespreek de Europese Raad : rol, leden en huidige voorzitter. Wat doet de raad en
wat doet ze niet.
Rol: bepaalt het algemene politieke beleid en de prioriteiten van de EU
Leden: de staatshoofden en regeringsleiders van de EU-landen, de voorzitter
van de Europese Commissie, de hoge vertegenwoordiger van de EU voor
buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid
Voorzitter: Charles Michel
Opgericht in: 1974 (informeel forum), 1992 (formeel statuut), 2009 (officiële EUinstelling)
Vestigingsplaats: Brussel (België)
Wat de EU Raad?
In de Europese Raad komen de EU-leiders bijeen om de politieke agenda van
de EU te bepalen. De Raad vertegenwoordigt het hoogste niveau van politieke
samenwerking tussen de EU-landen. De EU-leiders houden gewoonlijk om de drie
maanden een topontmoeting, die wordt geleid door een permanente voorzitter. De Raad
is een van de zeven officiële instellingen van de EU.
• Beslist over het algemene beleid en de politieke prioriteiten van de EU,
maar keurt geen wetten goed.
• Behandelt ingewikkelde of gevoelige zaken die niet kunnen worden
opgelost op een lager regeringsniveau
• Bepaalt het gemeenschappelijk internationaal en veiligheidsbeleid van
de EU, en houdt daarbij rekening met strategische belangen en de
gevolgen voor defensie
• Nomineert en benoemt kandidaten voor enkele prominente EU-functies
in onder meer de ECB en de Commissie
10. Bespreek het Europees Parlement : wat?, hoeveel leden en hoeveel gelinkt aan
België + hoofdtaken.
Is een rechtstreeks verkozen Europese instelling die de burgers van de lidstaten
vertegenwoordigd.
• Maandelijks verhuis van Straatsburg naar Brussel en omgekeerd
• 751 leden verdeeld per lidstaat
• 22 leden in België – politiek verkozen
• 3 hoofdtaken: wetgeving, toezicht op alle EU-instellingen, begroting
11. Waarvoor staat de Europese commissie: taken, samenstelling, link met België ,
huidig voorzitter.
Is verantwoordelijk ten aanzien van het Parlement. De Europese Commissie moet, in
onafhankelijkheid, de belangen van de EU als geheel behartigen. Zij moet verantwoording
afleggen aan het Europees Parlement. De Commissie is de enige instelling van de EU die
algemeen bevoegd is wetgevingsvoorstellente doen. De Commissie zorgt ook voor de
naleving van het beleid van de Unie en voor de uitvoering van haar begroting, beheert EU-
programma’s, vertegenwoordigt de EU bij internationale onderhandelingen en vergewist
zich ervan dat de Verdragen correct worden toegepast.
3
, Samenstelling:
• 1 commisaris per lidstaat (toekomst?) : nu 28 elk met hun kabinet
• Voorzitter : Ursula von der Leyen
• Om de 5 jaar nieuwe samenstelling , benoemde leden
• Elk lid heeft bepaalde bevoegdheid bv. Didier Reynders voor Justitie;
Janusz Wojciechowski voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling
• Administratie : 25.000 ambtenaren (grootste !)
• Verschillende directoraat-generaal bevoegd voor specifiek domein (bv.
landbouw, milieu,…)
Taken:
• Motor van de Europese wetgeving “quasi exclusief initiatiefrecht” :dient
wetgevingsvoorstellen in bij het parlement en de raad.
• Overleggen met stakeholders : consumentenverenigingen, milieuverenigingen,
industrie,…
• Waakhond verdragen
• Ambassadeur in buitenland en internationale organisaties
• Zorgt voor de handhaving van het EU-recht (samen met het Hof van Justitie)
• Belast met het beheer en de uitvoering van het beleid en de begroting van de EU
12. Waarvoor staat de Raad van de Europese unie : rol, samenstelling , voorzitterschap
+ wat doet de raad ?
Rol: Vertegenwoordigt de regeringen van de lidstaten, stelt EU-wetgeving vast en
coördineert het EU-beleid
Samenstelling: Eén minister uit elk EU-land, afhankelijk van het behandelde
beleidsterrein (financiële en economische zaken, buitenlandse zaken,
landbouw,…..)
Voorzitter: Elk EU-land neemt bij toerbeurt voor een periode van zes maanden het
voorzitterschap waar.
Opgericht in: 1958 (als Raad van de Europese Economische Gemeenschap)
Vestigingsplaats: Brussel (België)
De regeringen van de EU-landen vaardigen elk één minister af naar de Raad van
de Europese Unie om wetsvoorstellen te bespreken, te wijzigen en goed te keuren,
en het beleid te coördineren. De daar gemaakte afspraken zijn bindend voor de
nationale regeringen. Samen met het Europees Parlement vormt de Raad de wetgevende
macht van de EU.
Wat doet de raad?
• Onderhandelt over EU-wetgeving en stelt deze vast, in samenspraak met het
Europees Parlement en op basis van voorstellen van de Europese Commissie
• Coördineert het beleid van de EU-landen
• Stippelt het buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU uit op basis van de
richtsnoeren van de Europese Raad
• Sluit overeenkomsten tussen de EU en andere landen en internationale
organisaties
• Stelt de EU-begroting vast, samen met het Europees Parlement
4
