Stemstoornissen
1 Inleiding
1.1 Terminologie
→ stemstoornissen: breed domein (leeftijdscategorieën, soorten stemproblemen…)
• Stem (breed) = synoniem spraak.
• Stem (nauw) = Geluid dat ontstaat door de stemplooitrilling, akoestisch signaal dat
gegenereerd wordt in de larynx
• Vocalisatie: nonspraak en prespraak geluiden ten gevolg van stemplooitrilling vb.
zoemen
• Fonatie = Alle fysiologisch processen die te maken hebben met de stemplooitrilling
vb. openen, sluiten
• Dysfonie = Wanneer de stemplooien niet meer normaal kunnen trillen
• Afonie = wanneer de stemplooien helemaal niet meer kunnen trillen
1.2 Anatomie
Skelet van de larynx
⇒ Kraakbenig skelet, larynxmembranen, ligamenten, intrinsieke en extrinsieke spieren en mucosa
1
,! Fout in de tekening: aritenoïden bevinden zich posterieur, staan dus op de foute kant
in de tekening
2
, Musculatuur van de larynx
1.2.2.1 Intrinsieke musculatuur
→ M. thyroarythenoideus
= m. vocalis
Stemspier/ m.vocalis, bestaat uit 2 delen:
1. pars medialis
2. pars lateralis
! Belangrijk deel van de massa van de
stemplooi komt van de musculus vocalis
Als deze spier samentrekt krijgen we een
verkorting van de stemplooi
Foto: posterieur
→ M. cricoarythenoideus lateralis
= glottissluiters of adductorspier
Deze spier samentrekt
⇒ processus muscularis maakt draaibeweging
⇒ processus vocalis maakt een mediale
beweging
Functie: zorgt dat stemplooien contact maken
→ M. arythenoideus obliquus
Functie: helpen bij het sluiten van glottis,
adductorspier, maar ter hoogte van
arythenoïden
bij samentrekken van musculus
circoarythenoideus lateralis en musculus
arythenoideus obliquus sluit glottis helemaal
3
, → M. cricoarythenoideus posterior
Functie:
› helpen bij het openen van glottis,
abductiespier
› antagonist van adductorspieren
› slikken, ademhaling, zware zaken
opheffen
→ M. aryepiglotticus
Functie:
› Zorgt voor het kunnen slikken
› Trekt aan de strotklep
(voor stemgeving is deze spier niet de
belangrijkste)
Uit deze spier vertrekt een plooi:
aryepiglottise plooi
→ M. cicorthyroideus
Functie: verbindt cricoïd met tyroïd
= toonhoogteregulatie
Belangrijke spier! Als deze spieren
samentrekken krijgen we voorwaarts-
neerwaarts kantelen/draaien van
tyroïdkraakbeen (zoals groene pijlen), dat zal
ervoor zorgen dat we een opkrikking krijgen
van de stemplooien
4