Het vak familiaal vermogensrecht bestaat uit 2 delen: erfrecht en relatievermogensrecht. Ik heb van beide een eigen samenvatting gemaakt van het handboek, de ppt's en de eigen notities.
Samenwonen: in eenzelfde woning gehuisvest zijn, een gezamenlijke huishouding voeren
en onderlinge solidariteit tonen.
><
Koppel: twee volwassen personen, ongeacht hun geslacht, die omwille van een
persoonlijke, emotionele band ervoor gekozen hebben om binnen een intieme relatie een
duurzame levensgemeenschap tot stand te brengen.
HUWELIJK
Bij de invoering van het BW in 1804 was het huwelijk voor de wetgever de enige mogelijke
vorm van samenwoning. Het was bovendien voorbehouden aan de relatie tussen een
man en een vrouw. Samenwonen zonder gehuwd te zijn werd beschouwd als onfatsoenlijk
(wettelijke en maatschappelijke afkeuring).
Deze benadering wijzigde op het einde van de 20e eeuw. Tot het einde van de 20e eeuw
was het huwelijk de dominante vorm.
Het huwelijks samenwonen wordt nog steeds formeel benaderd. Er zijn heel wat
voorwaarden die vervuld moeten worden. Het huwelijk moet plechtig aangegaan
worden, het is een plechtige rechtshandeling.
De wet bepaalt zelf welke verplichtingen daaruit voor het echtpaar ontstaan. Als er geen
huwelijksovereenkomst wordt gesloten, brengt het huwelijk zeer ingrijpende gevolgen
mee voor het vermogen van de echtgenoten, omdat er een (huwelijks)gemeenschap tot
stand komt. Als de echtgenoten het huwelijk willen beëindigen, kan dat enkel door een
echtscheidingsprocedure. Het gaat niet louter over een contract dat door de wederzijdse
wil van de contractpartijen kan worden beëindigd. Alleen een rechter kan bij vonnis het
huwelijk door echtscheiding ontbonden verklaren.
- Verregaande rechtsgevolgen: Er zijn een aantal beperkingen en beïnvloedt het
gezinsleven. Vandaag heeft het huwelijk niet meer tot doel om het
opvoedingskader te schetsen en om kinderen op de wereld te zetten.
De wetgeving met betrekking tot het huwelijk is sinds 1804 zeer ingrijpend gewijzigd.
- Invoering homohuwelijk in 2003
- Huwelijk is niet exclusief gericht op het scheppen van een juridisch kader waarin
kinderen ter wereld worden gebracht. Het geeft juridisch erkenning aan de relatie,
los van het feit of het koppel samen kinderen heeft of niet (= loskoppeling van
verticale relaties → opvoedingskader).
WETTELIJK SAMENWONEN
De verklaring van wettelijke samenwoning werd in 1998 ingevoerd als een soort
minihuwelijk.
3
, Er zijn veel minder formaliteiten, veel minder verplichtingen en de beëindiging ervan is veel
minder omslachtig.
Veel minder ‘plechtig’: Het is veel eenvoudiger om wettelijk samen te wonen
(burgerlijke stand van de gemeente). Je kan ook te allen tijde de wettelijke
samenwoning beëindigen.
Oorspronkelijk werden er veel minder gevolgen aan verbonden, maar ook hier is er een
evolutie waar te nemen. Wettelijke samenwoners roepen meer er meer in dat ze dezelfde
rechten moeten hebben als gehuwden. De rechtspraak (o.a. Grondwettelijk Hof) volgt
hen daarin tot op een zekere hoogte, maar niet altijd.
Sterke evolutie naar steeds meer gelijkstelling met gehuwden, toch blijven er zeer
belangrijke verschillen
Ook de fiscale wetgever redeneert in die zin: in het fiscaal recht is de expliciete assimilatie
tussen huwelijk en wettelijke samenwoning het grootst.
Opvallend is ook dat de wettelijke samenwoning ook voor nauwe verwanten openstaat
(ouder met kind of broer met broer). Deze mogelijkheid tast de integriteit van het begrip
wettelijke samenwoning aan als statuut voor een samenwonend koppel in een intieme
relatie.
In België kan men wettelijk samenwonen met je zus bijvoorbeeld terwijl in andere
landen het de bedoeling is dat het een koppel is met als doel een duurzame relatie.
Gelet op de doelstelling van de maatregel is het niet wettelijk verantwoord om wettelijk
samenwonenden anders te behandelen als gehuwden, maar anderzijds is het een
duidelijke keuze en dan is het gerechtvaardigd om wettelijk samenwonenden anders te
behandelen dan gehuwden.
Voorbeeld: “Het aantal wettelijke samenwoningen en beëindigingen dalen
Er zijn 36.329 verklaringen van wettelijke samenwoning gemeld. Dat is een daling van 11%
ten opzichte van 2019. Het aantal beëindigingen van wettelijke samenwoning daar nog
meer: - 16,9% ten opzichte van 2019 tot 21.845.
De gemiddelde duur van wettelijke samenwoning vóór beëindiging blijft toenemen: van
4,8 jaar in 219 tot 5,2 jaar in 2020.
In 2020 was het huwelijk in 47,9% van de gevallen de reden om een wettelijke
samenwoning stop te zetten en de verklaring in onderlinge overeenstemming 41,8% van
de gevallen. (...)
Bron: FOD Economie (Statbel), 9 september 2021”
FEITELIJKE SAMENWONING
De feitelijke samenwoning werd 50 jaar geleden (jaren ’70) in het familierecht als
ongeoorloofd beoordeeld (“het concubinaat”).
Hoewel feitelijke samenwoners principieel iedere formele verbintenis vermijden, is hun
relatie toch een realiteit, die ook de wetgever niet langer kan ontkennen of miskennen.
Met deze informele relatie wordt als relatief lang rekening mee gehouden in het
socialezekerheidsrecht (vb. kinderbijslagregeling, ziekte en invaliditeitsverzekering en de
werkloosheidsverzekering, maar niets voor de pensioenvoorziening of voor de
arbeidsongevallen- en beroepsziekteverzekering), omdat het socialezekerheidsrecht zich
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur shaedevuyst. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €25,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
