Les 1: Introductie in de sociale psychologie
Sociale psychologie = wetenschappelijk onderzoek naar de manier waarop gedachten,
gevoelens en gedragingen beïnvloed worden door anderen
● fysiek aanwezig
● online aanwezig
● in gedachten aanwezig (bv. bepaalde verwachtingen)
● die geïmpliceerd zijn
○ denken in woorden die voortkomen uit taal, die niet bestaat zonder interactie
○ we rapen ons afval op volgens de norm, die anderen impliceert en beïnvloedt
ons ook bij hun afwezigheid
Verklaringsniveaus
1. Intrapersoonlijk: persoon in context
bv. stereotype vrouwen/mannen op schaal van warmte en competentie
- Role Congruity Theory: eigenschappen die meer met mannen worden
geassocieerd, worden ook meer met leidinggeven geassocieerd
2. Interpersoonlijk: relaties, interacties
- anderen sturen je
- als de omgeving stereotypen relevant maakt, wegen ze meer door in je
oordeel
3. Positioneel: samenstelling van een groep
- status van de persoon, groepslidmaatschap, groepsrelaties
- bv. in een volledig mannelijke omgeving zal het stereotype van vrouw zijn
meer doorwegen
4. Ideologisch: cultureel
= rol van algemene opvattingen en ideeën, culturele betekenissen en praktijken
- typeringen van bepaalde groepen
- bv. positie van vrouwen is slechter in samenlevingen met meer seksistische
ideologie
1. Gender Empowerment (macht): deelname aan economie en politiek
2. Gender Development (ontwikkeling): levensverwachting, scholing,
levensstandaard
1
,=> alle verklaringsniveaus zijn waar en relevant
Reductionisme = een fenomeen proberen terug te brengen tot één niveau van verklaring
Methoden in sociale psychologie
-> sociale invloed op gedrag onderzoeken
⇔ psychologie: we bestuderen de mens in groep
⇔ sociologie: we bestuderen de menselijke psychologie
● Experimentele methode: causale relaties
● Andere methoden: steeds meer aandacht voor
Experimentele methode
Kenmerken van een experiment:
● Afhankelijke variabele: uitkomstmaat
● Onafhankelijke variabele: manipulatie, condities
● Toevallige toewijzing van participanten aan condities
● Interne validiteit: geen storende variabelen (= systematisch mee variëren met OV)
● Externe validiteit: naar populatie generaliseren
Criteria om experimenten te beoordelen:
● Toevallige toewijzing aan condities (vooral kleine steekproeven)
● Operationele definities van de variabelen: meetbaar en goed gemeten
● Interne validiteit: kan je resultaat toeschrijven aan OV
○ controleconditie
○ manipulatiecheck
○ storende variabele
○ andere maat
● Externe validiteit: mate waarin resultaten gegeneraliseerd kunnen worden en
toegepast in andere contexten
○ bv. studenten psychologie -> generaliseerbaar?
, ■ bv. Milgram: niet geloofwaardig of realistisch gevonden door
participanten, mensen die wel geloofwaardig vonden vroegen om
stopzetting => kritiek op validiteit
➢ Veldexperimenten:
○ lagere interne validiteit, hoge externe validiteit
○ minder controle op storende factoren
■ Sherif: intergroepsdynamiek op zomerkamp voor jongens
➢ Combinatie => fenomeen op beide manieren bestuderen => zowel interne als
externe validiteit
Experiment is niet de juiste onderzoeksmethode als
1. Niet mogelijk individuele verschillen te manipuleren en mensen niet random
toewijzen aan condities
● effect van gender
○ nadruk op vrouw zijn
● culturele verschillen
○ proxy: cultural priming -> bij mensen die thuis zijn in twee culturen, de
ene laten primeren over de andere
● sociaal klimaat (verdeling van middelen, normen, conflicten tussen groepen)
○ Monopoly-spel: arm of rijk
2. Voorlopers en gevolgen van reële gebeurtenissen of contexten
● ervaring van vrouwen in leidinggevende posities
○ niet mogelijk om mensen in bepaalde positie te plaatsen
● wie plegen hate crimes?
○ mensen niet manipuleren om hate crime te doen
Alternatieve methoden
1. Survey-onderzoek: vragenlijsten met self-report
2. Archiefonderzoek = onderzoek naar culturele producten of maatschappelijke
ontwikkelingen
● of culturele producten samenhangen met gedrag
bv. Welke emoties promoten kinderboeken? Meer schaamte in België dan
Amerika
● of ontwikkelingen op grotere schaal samenhangen met gedrag
bv. Hangt inkomstenverdeling samen met geluk? Meer verdeling hangt samen
met minder gelukkig, vooral bij klasse met lager inkomen
3
, 3. Kwalitatief onderzoek
bv. Wat is het discours van alledaags racisme? Hoe praten mensen over etnische
minderheden?
4. Case-studie = volgen van individu of groep om een bepaalde omstandigheid of
gebeurtenis verdiepend te beschrijven
bv. Wat brengt mensen om zich aan te sluiten bij een fascistische beweging?
5. Observatiestudies
bv. koppelinteracties bij conflict: welke emoties/lichaamstaal, hoe snel weer
consensus => relatie later voorspellen
Kritieken op sociale psychologie
1. Reductionisme
● te weinig rekening houden met alle (hogerliggende) niveaus
● labo-onderzoek wereldvreemd -> ecologische validiteit? => beweging naar
alternatief onderzoek
2. Positivisme
● niet-kritische acceptatie van wetenschappelijke methode als enige manier om
tot echte kennis te komen
● “meten is weten” bij psychologie? -> complexiteit van de mens
● weinig oog voor context en unieke menselijke eigenschappen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur philosophypsychology. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
