Ik heb hoofdstuk 10, Ioniserende straling van de methode NOVA samengevat. Hierin komen de onderwerpen: Soorten straling, Gezondheidseffecten van straling, Stralingsbronnen, Straling en materie en Straling en tijd.
Paragraaf 1, Soorten straling
Ionisatie-energie
Als energie fotonen in elektromagnetische straling groot genoeg is -> dan kunnen ze atomen
of moleculen ioniseren -> elektron komt vrij, positief ion blijft achter
Er is bijv 5 eV nodig om DNA te ioniseren -> zorgt voor veel schade -> cellen ongeremd
delen -> tumor
Vanaf 10 eV bijna alle stoffen geïoniseerd -> dus straling met fotonenergie groter dan
10 eV = ioniserende straling
Elektromagnetische straling heeft verschillende namen
- Ultravioletstraling (uv), energie tussen 4 en 125 eV
- Zachte en harde röntgenstraling, 125 eV, ->
- Zachte en harde gammastraling, 125, ->
Alfa-, bèta- en gammastraling
Wanneer ioniserende straling van verschillende stoffen door magneetveld gaan, zijn er 3
verschillende te herkennen
- Alfastraling (a-straling)
- bestaat uit kernen heliumatomen (wordt wel afgebogen),
- botsen met elektronen en soms met atoomkern,
- bij elke botsing elektron weg en a-deeltje verliest energie
- groot en zwaar - botsen gemakkelijk - raken snel energie kwijt zonder richting
te veranderen
- Bètastraling
- bestaat uit elektronen (wordt wel afgebogen)
- verliest energie in soortgelijk proces a-deeltjes
- kleinere massa - botst tegen elektronen - afstand tussen botsingen groter dan
a-deeltje
- Gammastraling
- bestaat uit deeltjes zonder lading (wordt niet afgebogen)
- hoogenergetische elektromagnetische straling
, Doordringend en ioniserend vermogen
a- en b-straling verliezen per ionisatie 10eV, omdat energie opraakt kunnen ze niet verder
dan een zekere diepte. Maximale indringingsdiepte = dracht
b-straling veroorzaakt minder ionisaties dan a-straling -> ioniserend vermogen b-straling is
dus lager dan die van a-straling
Maar b-straling minder makkelijk te stoppen dan a-straling -> groter doordringend vermogen
en grotere dracht
Elektromagnetische straling heeft lager ioniserend vermogen dan a- en b-straling, daardoor
doordringend vermogen groot
Hoe fotonen energie verliezen hangt af van hun energie
- Fotonen zachte röntgenstraling, energie tot 10 keV, via foto-elektrisch effect, waarbij
foton verdwijnt
- Fotonen harde röntgen- en y-straling, stapsgewijs door verstrooiing, dragen energie
over aan wegschietend elektron
- Harde röntgen- en y-straling nooit helemaal te stoppen, hierbij kan je dus niet
spreken van maximale indringingsdiepte of dracht, hierdoor röntgenfoto's maken
Paragraaf 2, Gezondheidseffecten van straling
Schade door ioniserende straling
Straling veroorzaakt schade aan weefsel door ionisaties. Aantal ionisaties en de schade is
evenredig met door weefsel geabsorbeerde energie
Stralingsdosis, geeft hoeveelheid energie aan van ioniserende straling die per kg materie
wordt geabsorbeerd
𝐸
𝐷 = 𝑚
- 𝐷, stralingsdosis/dosis in Gy
- 𝐸, geabsorbeerde energie in J
- 𝑚, massa van stof die straling absorbeert in kg
Medische toepassing van schadelijke effect ioniserende straling - radiotherapie
Door tumoren te bestralen ontstaat schade aan celonderdelen en DNA -> afsterven,
gezonde stellen kunnen wel schade herstellen
Door vanuit verschillende richtingen te bestralen wordt schade omliggend weefsel beperkt
Radiotherapie met bron in lichaam = brachytherapie
Ioniserende straling ook in medische beeldvormingstechnieken gebruikt, dan dosis zo laag
mogelijk blijven
Radioactieve stoffen in lichaam ingebracht = nucleaire diagnostiek
Verzamelnaam medische technieken met radioactieve stoffen = nucleaire geneeskunde
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur myrtheleenders. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
