Notes de cours
Jeugdrecht: Hoofdstuk 4: MOF1
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
De ppt van tijdens de les, aangevuld met nota's.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Misdrijf omschreven feiten(MOF)
Deel 1: Algemene beginselen,
gespecialiseerde actoren &
onderzoeksfase (voorbereidende
rechtspleging)
1. ALGEMENE BEGINSELEN
HOC4
13 oktober 2014 module 2 1
Bevoegdheidsverdeling
Beginsel: jeugdbescherming (mib van
de gerechtelijke) is de bevoegdheid
van de gemeenschappen!
Deze bevoegdheden vallen onder Federale bevoegdheid en niet
Uitzonderingen (fed. bevoegdheid) onder bevoegdheid van Vlaamse Gemeenschap
• Burgerrechtelijke regels
• Civiele zaken. Zit bij familierechtbank
– Burgerrechtelijke meerderjarigheid, ouderlijk gezag, adoptie, …
• De rest heeft te maken met rechtsbescherming van jeugdigen
• MOF definitie (strafbaarstelling)
• Wat zijn misdrijven? Strafbaarstelling blijft Federaal.
• Organisatie (procedure) jeugdrechtbanken Vlaanderen kan niet beslissen welke gedragingen
– zowel voor MOF als gerechtelijke P/VOS (zie ook laatste les: gerechtelijk recht)
strafbaar gesteld worden en welke niet.
• Opgave maatregelen tav MOF
– Sinds 2014: Vlaamse bevoegdheid, maar nog niet “gebruikt” • De actoren binnen JRB (jeugdrechter,
parketmagistraten) zijn federale actoren. Organisatie
• Ontzetting ouderlijke macht en toezicht op gezinsbijslag
en gerechtelijke procedure zijn terug te vinden in
13 oktober 2014 module 2 4 een wet? Geldt zowel voor POS als VOS waar
gerechtelijke stappen bij nodig zijn.
• Met laatste staatshervorming is dit Vlaams
geworden, maar wordt nog niet gebruikt. Het
decreet is nog in opstelling, maar in afwachting
hiervan is de oude gfederale regelgeving nog altijd
van toepassing.
• Interventies tav de ouders.
, MOF
MOF Vl. Gem. Fed.
1. Definitie x
2. Opgave (weldra) <= x
maatregelen
3. Procedure
(gerechtelijk) x
4. Uitvoering x
2015 HOC2_bevoegdheidsverdeling 5
Er is een deel dat overgegaan is naar de federale bevoegdheid
JBW 1965 en een deel bij de Vlaamse gemeenschap (possers en vossers)
• Federale bevoegdheid zit hem in de opgave van de
Federale bevoegdheid maatregelen (binnenkort vlaams) en de procedure. Ook voor
VOS en POS met gerechtelijke procedure
1. Wet 1994: gerechtelijke procedure en
rechtspositie <j voor MOF en POS (zie ook laatste les)
• Alleen MOF in Everberg
2. ‘Everbergwet’ 2002 tav MOF (“wet voorlopige
detentie”)
• Eerste wijziging wat betreft de opgave van de maatregelen.
3. Nieuwe Jeugd(beschermings)wet 2006: opgave
In ‘94 werd een belangrijke wijziging van de procedure
maatregelen tav MOF gedaan: waren tot dan te weinig rechten voor de
(4. Wordt Vlaamse bevoegdheid…)
minderjarigen zeker in de voorbereidende fase.
2015 HOC2_bevoegdheidsverdeling 6
• Kritiek op beschermingsmodel
40 jaar Hervormingsdebat
• Wet was zelfs nog maar net gestemd:
• Kritieken hervorming
• Praktijk alternatieve “sancties”
• rechtspositie van het kind (was toen object van JBW, zelf
• Jaren ‘80 en ’90 kritiek op beschermingsmodel niks te zeggen.) Experten gingen zeggen wat kind nodig
– Te paternalistisch, te weinig rechten (van het kind)? => Justice
model op maat van het kind?
had om opnieuw rechte pad te bewandelen. Er moeten dus
– Te “soft”? meer rechten komen
• Staatshervorming (j. ’80) • Maatregelen: idee van maatregelen die de jongeren gaat
• Wet 1994 (rechtspositie kind in voorbereidende beschermen terwijl onderzoek aantoonde dat jongeren zich
fase) (Gevolg Bouamar)
eerst en vooral ook gestraft voelen.
• Everbergwet 2002 (gevolg Bouamar)
• In ‘80 meer gaan experimenteren met sancties: dus niet
langer zeggen aan jongeren dat het is om hen te
13 oktober 2014 module 2 7
beschermen, ze worden gesanctioneerd. Maar niet gaan
plaatsen, want de effecten hiervan waren niet zo positief
(meer kans om te recidiveren)
• Jongeren via werkprestatie/ leersancties proberen te
vormen. Er werden dus alternatieven voor
beschermingsmaatregelen uitgezocht en deze werden
bewust sancties genoemd
• Justice model: klassiek strafrechtmodel. Waar ook
rechten van verdachte centraal staan, maar toch
rekeninghoudend dat we met kinderen bezig zijn. Dus
niet volledig zoals volwassenen berechten omdat dit
moeilijk is voor hen om te participeren.
, • Te soft: vanaf jaren ‘90 uit concervatieve hoek.
Zogezegd te laks met minderjarigen, ze worden
beschermd en niet gesanctionneerd. Terug naar model
waarbinnen we kinderen en jongeren bestraffen. Zo
kunnen ze les wel leren.
• Staatshervorming’80: veel inistiatieven, maar die komen niet
ten einde omdat het niet duidelijk is wie bevoegd is.
• Wel komt er de Wet ‘94 voor de rechten van het kind in de
voorbereidende fase te verstevigen.
• Bouamar: geen advocaat, kon geen beroep aantekenen,…
procedure die op juridisch oogpunt heel rudimentair was
en geen rekening hield met rechten.
• Wet ‘94 voorzag dat oud artikel 53 JBW (jongeren opsluiten
voor 2 weken in huis van arest) afgeschaft werd na 2e
veroordeling van EHRM. Met ingang van 1 januari 2002, zo
heeft overheid tijd om voor te bereiden. Bij afschaffing
werden de jongeren vrijgelaten want er was geen oplossing
voorzien. 1 maart werd Everberg gecreërd.
Opgave van de maatregelen veranderden neit, deze zijn nog
1965-2006? altijd zoals in ‘65.
Opeenvolgende initiatieven
• 5 jaar werk geleverd, alle actoren uit de praktijk en
• Commissie Cornelis (okt 91-jan ‘96) professoren bevraagd.
– Educatief sanctiemodel
• Werkgroep Jeugsanctierecht (j’90) - Jongeren sanctioneren ipv beschermen, maar deze moeten
– Constructief jeugdsanctierecht educatief zijn. Het pedagogische wordt niet helemaal verlaten
• Rapport – voorstel Walgrave (eind ‘90)
– Herstelrechtelijk jeugdsanctierecht
• Voorontwerp Verwilghen (2001)
• Actoren uit veld (JR, magistraten, opvoeders) alsook
– Rechtswaarborgenmodel met mix van (hybride) professoren, onderzoekers,…
antwoorden
• Kadernota Wetsontwerp Min. Onkelinx (2004) - Idee was om justice model te gaan (meer strafrechtelijk),
maar nadruk op constructieve dus niet puur repressief. De
13 oktober 2014 module 2 8 jongere moet er dus iets uit leren en niet straffen om te
straffen. Proberen binnen de sanctie tijd te maken zodat de
jongere iets kan leren tijdens zijn sanctie.
• Prof KUL. Voorstel uitwerken tot hervorming van JBW van ’65
- Pleiten dus ook voor idee van af te stappen van
jeugdbescherming, maar veel meer de nadruk op het herstel
van de schade van het slachtoffer. ‘90 was ook opkomst van
victimologie. Meer aandacht voor de positie van het
slachtoffer. Meer nadruk leggen op dader-slachtoffer-
bemideling
• Opnieuw iemand aanstellen (C. Maes, parketmagistraat) om
voorstel uit te werken
- Een gerechtelijke aanpak waarin belangrijke rechten worden
gewaarborgd, maar heel de discussie van
sanctioneren/beschermen/schade uit de weg gaan en stelt
voor om een mix van antwoorden mogelijk te maken. Gaande
van meer beschermend, herstellend of schade zolang de
rechtswaarborgen van de minderjarigen gerespecteerd
worden. Zodra dit gelanceerd werd, kwam er een sterke
weerstand van de Franstalige kant. De praktijk wees uit dat
de pleidooien voor meer rechten voor kinderen gemakkelijk
aanleiding gaf tot een penaal, punitievere aanpak van
jongeren.
* 1e kadernota in 2004 en gaat grondslag zijn voor hervorming
van 2006
, • uitgangspunt:
hervorming (Onkelinx) 2006
• Beschermingsmodel werkt en het oude model blijft
• Uitgangspunten Nieuwe (Jeugdbeschermings)wet behouden. De nieuwe wet is dus een toevoeging van
• Beschermingsmodel werkt (!!?): behoud JBW ‘65! een aantal artikelen in de oorspronkelijke JBW.
• Moderniseren (?) & responsabiliseren jongeren/ouders
• RvhK Juridisch is deze wet dus heel onleesbaar. Gevolg
• Krachtlijnen van het behoud van de wet van ‘65 krijg je in die
• Herstelrechtelijk kader uitwerken wet nogal wat incoherenties en elkaar tegenspreken.
• Legalisering alternatieve praktijken
•
•
Responsabilisering ouders
Beginselen van rechtsbedeling: “objectiveren” beslissingen JR
• De nood aan meer responsabiliseren van jeugdigen
– “lijst factoren”, “motiveringsplicht”, rangorde maatregelen, strengere criteria en ouders komt meer terug. In tegenstelling tot JBW
vertrekt van de strafrechtelijke onbekwaamheid van
voor plaatsingen
• UhG “verbeteren”
13 oktober 2014 module 2 9
jongeren.
• RvhK: idee van rechtswaarbogenmodel zit in de
nieuwe wet. Er gaan een aantal neiuwe artikelen
toegevoegd worden waardoor jongeren bvb linder
makkelijk geplaatst kunnen worden, die JR
verplichten hun beslissingen beter en uitgebreiden te
motiveren en objectiveren,..
Mengelmoes van uitgangspunten
• Krachtlijnen
• Mogelijkheid om aan dader-slachtoffer bemiddeling
te doen, herstelgericht groepsoverleg (HerGO) dader
en slo mogen achterban meenemen. Je krijgt echt
een groeps overleg en neit alleen dader-slo.
• Praktijken die sinds ‘80 gegroeid zijn zoals
leerprojecten stonden niet in JBW ’65, die praktijken
werden gelegaliseerd. Er werd een wettelijke
grondslag gegeven.
• Door invoering van ouderstage.
• In kader van RvhK. Door te trachten de
discretionaire ruimte van JR in te perken. Is een
Verlicht despoot. Hij kan dus veel maatregelen
opleggen, maar in belang van het kind. Artikelen
ingevoerd waardoor JR motieven moet objectiveren
• Uithandegeving (UhG) verbeteren
Steeds meer stpreken over nieuwe jeugdwet omdat dir een soort
mishmash van verschillende modellen heeft ingevoerd:
rechtswaarborgenmodel, sanctiemodel, herovoedingsmodel,…
door oude JBW te herschrijven => je krijgt een hybride model.
Hybride model specificiteit De wetgever heeft de hete patat doorgeschoven naar de actoren
op het veld, want hij heeft niet duidelijk gemaakt welk model het
van het jeugdrecht
moet worden. JR mag dus kiezen wat ze doen, zolang dit op
Discussie !! objectieve manier is.
Door invoering van dit hybride model is het onduidelijk wat zo
specifiek is aan het jeugdrecht. Vroeger was dat de finaliteit van
hulpverlening.
13 oktober 2014 module 2 10
In JR is het zo dat op procedureel vlak de gemeenrechtelijke
regels (algemene recht zoals bij volwassenen) van toepassing
zijn tenzij er in JW andere bepalingen zijn. Als jeugdwet niks
voorziet dan gelden de klassieke regels van het SR.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur dorienfavaits. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79202 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans