Uitgebreide en overzichtelijke samenvatting van H16 Systeem Aarde en de mens uit Nectar Biologie Leerboek 5vwo 4e editie.
Bevat theorie, begrippen en afbeeldingen ter ondersteuning van de theorie.
Onderwerpen zijn onder andere:
- sinks
- koolstofkringloop (langzame en snelle)
- broeikaseff...
Samenvatting Nectar 5 vwo/6 vwo Hoofdstuk 11 : REGELING INTERN MILIEU - Biologie met afbeeldingen
Tout pour ce livre (195)
École, étude et sujet
Lycée
VWO / Gymnasium
Biologie
5
Tous les documents sur ce sujet (5512)
Vendeur
S'abonner
brittdroste
Aperçu du contenu
Biologie Hoofdstuk 16 Systeem Aarde en de mens
Paragraaf 1
Alle organische stoffen bevatten koolstof. Een organische stof heeft een CH-verbinding, alle andere
stoffen zijn anorganische. Zetmeel, cellulose, eiwitten, vetten, aminozuren, glucose zijn allemaal
voorbeelden van organische stoffen bij planten, bij dieren ook behalve cellulose. Anorganisch bijv. CO 2.
Systeem Aarde van nu bestaat uit een enorme variatie aan levensvormen, verbonden door complexe
voedselwebben en ecosystemen.
Sinks: kunnen enorme hoeveelheden koolstof (organische stoffen) in opgeslagen worden.
Fossiele brandstoffen, steenkool, aardolie, aardgas.
Permafrostgebieden (bevroren bodem) rond de noordpool bevatten grote hoeveelheden
organisch materiaal
Afgestorven plankton komen op de bodem in de Atlantische Oceaan en de Zuidelijke IJszee
aangevoerd door oceaanstromingen. Hier blijven ze opgeslagen.
Kalkgesteente (vooral CaCO3) worden gevormd door chemische processen vanuit CO2,
bijvoorbeeld de kalkhoudende gesteenten in Zuid-Limburg en koraalriffen.
Veel vanuit CO2 geproduceerde stoffen zitten in de biomassa (vegetatie) van levende planten en
dieren.
CO2 + H2O ⇄ H2CO3 ⇄ H+ + HCO3-
Hoe meer CO2, hoe meer H+ en dus hoe lagere pH. Kalkrotsen lossen meer op, er komt meer CO2 vrij.
Dit versterkt dus alleen maar.
Als het zeewater warmer wordt, smelt de permafrost, er komt meer methaan vrij uit permafrost en
komt terecht in atmosfeer. Het reageert met zuurstof en het is zelf ook een broeikasgas dus er komt
meer methaangas en koolstofdioxide vrij die weer zorgt voor opwarming van het zeewater.
De koolstof in sinks kan weer vrijkomen door bijvoorbeeld het schuiven van tektonische platen,
waardoor vulkaanactiviteit ontstaat, en door erosie van gesteenten.
Langzame (lange) koolstofkringloop: De koolstof in de atmosfeer sink atmosfeer. Dit duurt zo’n
100 tot 200 miljoen jaar. Hierbij horen o.a. fossiele brandstoffen en kalkgesteentes.
- Dier neemt CO2 op, wordt fossiele brandstof komt nu vrij (miljoenen jaren).
Snelle (korte) koolstofkringloop: Koolstof voltooid kringloop veel sneller, in minuten tot enkele
duizenden jaren (bepaald soort dennenbomen).
- Fotosynthese
- Chemosynthese
- Vertering
- Sterfte, vorming organisch afval
- Verbranding
- Afbraak mbv / zonder zuurstof
- Plant neemt CO2 op, maakt suiker van, wordt
verbrand en de CO2 komt weer vrij (tot duizenden
jaren).
, Biologie Hoofdstuk 16 Systeem Aarde en de mens
De energievoorziening voor arbeid, transport en warmte vraagt ook om koolstofverbindingen, evenals
de grondstoffen om producten te maken (plastic -> aardolie) en bouwmaterialen (hout).
Energie wordt uit koolstofverbindingen gebruikt. Hierbij ontstaat vaak zoveel CO 2, dat ook de CO2-
concentratie in de atmosfeer stijgt. Hierdoor verandert de koolstofkringloop.
Het veranderen van de koolstofkringloop heeft gevolgen voor het klimaat. CO2 is namelijk een
broeikasgas, een gas dat in de atmosfeer een warmte-isolerende werking heeft broeikaseffect.
De CO2 uit de fossiele brandstoffen vergroot dit effect: versterkte broeikaseffect: het meer dan
normaal vasthouden van warmte door de atmosfeer.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur brittdroste. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
