Leesverslag Nederlands: Alleen maar nette mensen
1 Zakelijke gegevens
A Auteur: Robert Vuijsje
B Titel en ondertitel: Alleen maar nette mensen
C Jaar van de eerste druk: 2008
D Genre: Roman (bildungsroman)
2 Verdieping
A Samenvatting:
David (21) is het enige, verwende kind van welgestelde Joodse ouders in Amsterdam Oud-Zuid.
Volgens zijn moeder, juriste, wonen daar uitsluitend 'nette' (niet-allochtone!) mensen. Zijn vader,
vroeger hippie, is hoofd van een actualiteitenprogramma bij de publieke omroep. David heeft zijn
buik vol van al die 'nette' mensen in zijn omgeving. Hij heeft drie jaar geleden zijn
gymnasiumopleiding aan het Barlaeus voltooid en tot ergernis van zijn ouders nog niet gekozen voor
een universitaire studie. Zijn ouders tolereren met enige moeite zijn verkering met de eveneens
Joodse Naomi, een aardig maar wat braaf meisje, dat hij sinds zijn twaalfde kent. Net als zijn
vrienden Bas en Daan studeert zij wél door.
David woont op zichzelf en krijgt een ruime toelage van zijn ouders. De spanning met Naomi is eraf
en hij raakt steeds meer geïnteresseerd in zwarte vrouwen met dikke billen en grote cupmaten. Het
liefst heeft hij 'de Sherida-ketting', een intellectuele negerin (p. 36-37). Om het tij te keren sturen zijn
ouders hem naar dokter Bornstein, een bevriende psychiater, om over zijn 'problemen met vrouwen'
(p. 23) te praten. Bornstein krijgt echter geen vat op David.
Via een allochtoon ex-schoolvriendje komt David op een negerinnendisco in contact met de
goedgebekte Rowanda. Ze is 24, heeft twee kinderen maar 'praat niet meer met hun vaders' (p. 59).
Ze vindt David wel grappig, taxeert hem vanwege zijn uiterlijk als een Marokkaan, en blijkt vooral
geïnteresseerd in zijn geld. Ze nodigt hem de volgende avond al uit bij haar thuis, waar ze woont met
haar moeder en twee broertjes. Bij het vrijen staat hij versteld van haar borstomvang (bh-cup 95F) en
is zij wat teleurgesteld in zijn kleine 'dick' (p. 81).
Om zijn buurt te laten zien neemt hij haar mee in de P.C. Hooftstraat. Ze baren nogal wat opzien. Een
bewaker in een winkel vraagt David of hij Nederlands spreekt en of hij even in zijn tas mag kijken. Als
ze 's avonds een luxe club willen binnengaan, worden ze door een Marokkaanse portier geweigerd
omdat het een besloten avond is.
David maakt nader kennis met Rowanda's broers en neven, die er een dubbele moraal op na houden:
ze hebben weliswaar een vaste vriendin of zijn getrouwd, maar 'ballen' er rustig op los (p. 101) en
scheppen flink op over hun veroveringen.
David neemt Rowanda mee naar zijn ouders. Ze valt nogal uit de toon en vindt dat zijn ouders
vreemde vragen stellen, zoals wat ze voor de kost doet. Omgekeerd verbazen zij zich over de in hun
ogen vreemde gewoonten, als ze een tegenbezoek brengen. Ryan, een neef van Rowanda, neemt
David mee om te gaan stappen. Net als David danst met een Antilliaanse, arriveert Rowanda, die
begint te schreeuwen en te slaan, waarna ze door de beveiliging buiten wordt gezet. Als hij haar de
volgende dag belt, zegt ze dat ze niet meer met hem wil praten. Op advies van Ryan bezoekt David
datingsites op internet. Zo komt hij in contact met LadySoul (Muriel), met wie hij afspreekt. Ze blijkt
,grote borsten te hebben. Vol afgrijzen kijkt hij toe als ze op het condoom spuugt en lukt het hem niet
om een erectie te houden.
Uit flashbacks wordt duidelijk dat David en Naomi vlak voor de kerst tevergeefs geprobeerd hebben
hun relatie een impuls te geven in een luxe hotelsuite. David is afwezig, weet niet goed wat hij wil.
Naomi accepteert zijn houding, gunt hem tijd om na te denken en probeert hem te stimuleren met
lieve sms'jes, waarin ze hem bemoedigt. David zoekt Rowanda op. Zij verwijt hem dat hij gelogen
heeft en wil tijd om over hun relatie na te denken. Er volgen nog enkele bezoeken. Op een keer
wordt ze zo woedend dat ze zijn mobiel tegen de muur kapot gooit en hem krabt en bijt. Via Ryan
komt hij terecht in de kelderbox van een zwarte vrouw. Ryan wil als eerste en David wordt door haar
oraal bevredigd. Hij ziet alles als in een film aan zich voorbijtrekken.
Hij papt met wisselend succes aan met zwarte vrouwen en probeert een afspraak te maken. Nadat
hij bij zo'n versierpoging in elkaar is geslagen door een man, vraagt hij zich af wat hij aan het doen is
en of hij niet 'gewoon bij Naomi' hoort (p. 196). Bij Spoedeisende Hulp ontmoet hij Esther, Daans
vriendin, die daar haar co-schap loopt en het verder heeft geschopt dan hij. Bij Albert Heijn vraagt
Naima, een Marokkaanse caissière, hoe hij aan de verwondingen in zijn gezicht is gekomen. Hij zegt
dat hij tegen een deur is opgelopen. Hij spreekt af met Ryan en komt terecht bij een Antilliaanse
vrouw, die groepsseks wil. Vier mannen lossen elkaar af. Als David, als laatste aan de beurt, merkt
dat ze het eigenlijk liever niet met een Marokkaan wil doen, vertrekt hij.
Op aandringen van zijn moeder bezoekt David dokter Bornstein maar weer eens. Hij zegt dat hij naar
Memphis, Tennessee wil, omdat de kans groot is dat hij daar een intellectuele negerin ontmoet.
David haalt zijn ouders over hem geld te geven voor zijn reis naar Amerika en zijn verblijf daar. In
Memphis komt hij er al snel achter dat hij flink voor seks moet betalen. Zo vraagt het negerinnetje
LaShondra vijftig dollar, zodat ze haar nagels kan laten doen, en bieden stripteasedanseressen voor
twintig dollar een vip-behandeling aan. Hij ontmoet Diamond, het meisje met de grootste borsten,
die hem voor twintig dollar 'fun' belooft (p. 252). In arren moede begint hij tegen haar over Naomi te
praten.
In een bibliotheek zoekt hij via de computer contact met zijn vriend Bas. Een negerin biedt hulp aan,
en stelt zich voor als Rosalynn, docent Computer Science op de universiteit. Ze maken een afspraak
in een museum en praten over literatuur en de zin van het leven. Ze shoppen samen en David koopt
allerlei cadeautjes voor Naomi, zoals een gouden armband met hun voornamen.
Volgens afspraak belt hij dokter Bornstein. Hij zegt hem dat hij de intellectuele negerin heeft
gevonden, maar dat ze een utopie is, eigenlijk net zo saai blijkt als de intellectuele witte vrouw. 'Dan
kan ik beter bij Naomi zijn (...), zij hield echt van me' (p. 262). Op de terugvlucht merkt hij dat het
Nederlandse echtpaar naast hem denkt dat hij een Marokkaanse terrorist is. Ze spreken met elkaar af
de stewardess te waarschuwen zodra hij iets verdachts doet. Bij de douane moet hij zijn bagage laten
onderzoeken.
Van Bas hoort hij dat Naomi sinds kort met zijn vriend Daan gaat. Hij belt Naomi en die bevestigt het
bericht. Het welkomstfeestje van zijn moeder is geen succes: nogal wat gasten komen niet opdagen
en David is uit zijn gewone doen. Hij belt Daan, die hem duidelijk maakt dat David er zelf voor heeft
gekozen om Naomi te verlaten. Ryan deelt hem door de telefoon mee dat Rowanda een nieuwe
vriend heeft en nooit meer een blanke wil. Naomi belt David en zegt dat ze niet anders kon, dat het
'te negatief' werd en ze verder wilde (p. 278). Enkele dagen later belt hij bij haar moeder aan, maar
die laat weten dat Naomi er niet is en weigert hem binnen te laten.
Op Koninginnedag ziet David hoe enkele leden van het koninklijk huis zich uitsloven. Als hij de
kroonprins ziet zaklopen, beseft hij dat hij niet bij dit land wil horen. Ook Surinamers wijzen hem af.
,Alleen Marokkanen doen vriendelijk tegen hem. Moet hij dan maar Marokkaan worden? Bij het
Concertgebouw ontmoet hij Naima. Hij vraagt of ze goed kan koken en of ze dat een keer voor hem
wil doen. Dat wil ze wel, maar dan moet hij eerst enkele keren met haar uitgaan. 'Dat lijkt me een
strak plan', zegt hij (p. 286).
B Verhaaltechniek
De roman bevat een proloog en drie delen (Februari, Maart, April), die zijn onderverdeeld in
respectievelijk 25, 36 en 18 soms ultrakorte hoofdstukken. Deze dragen titels die of zakelijk zijn ('Een
weekendje naar Zwitserland', I:6) of pas in de context duidelijk worden ('Dus dat', II:5).
Zoals bij een queeste gebruikelijk is, is er sprake van een cyclus: begin- en eindplaats zijn dezelfde
(Amsterdam Oud-Zuid). De titels van het begin- en slothoofdstuk dragen dezelfde titel, 'Dag
schoonheid', met dit verschil dat David deze woorden eerst tot Rowanda richt en aan het eind tot
Naima.
Naast het verhaal dat David vertelt (in de eerste persoon en meestal in de verleden tijd), zijn er
enkele beschouwende gedeelten, waarin David, vaak in dagboekvorm, zijn gedachten laat gaan over
bijvoorbeeld de multiculturele samenleving (p. 8-10), typen negerinnen (p. 36-37), negerinnendisco
(p. 41-42), het schoonheidsideaal (p. 105-106) en de zanger R. Kelly (p. 124-126).
David presenteert zijn verhaal niet-chronologisch en maakt vooral in de eerste twee delen gebruik
van flashbacks, waarin hij verhaalt over zijn relatie en breuk met Naomi.
In de proloog is sprake van een opening in de handeling, Davids ontmoeting met Rowanda, die in het
verhaal pas op pagina 50 plaatsvindt.
De vertelde tijd in het verhaalheden is drie maanden: van februari tot en met april. Het jaartal valt af
te leiden uit enkele gegevens. Er wordt gesproken van moderne communicatiemedia als mobiele
telefoons, internet, sms'en, chatten. Pim Fortuyn is al enkele jaren dood. Het CDA predikt normen en
waarden. De 21-jarige Naomi heeft als Hotmailadres: Naomi86. Als dit adres, zoals gebruikelijk,
aangeeft dat 1986 haar geboortejaar is, dan moet het heden van de roman 1986 + 21 = 2007 zijn.
Ook het geboortejaar van kroonprins Willem-Alexander (1967) en zijn leeftijd in het verhaalheden ('in
de veertig', p. 283) wijzen op dat jaartal. Wat niet klopt met de werkelijkheid, is het gegeven dat de
koninklijke familie Koninginnedag op 30 april 2007 in Amsterdam viert.
Amsterdam is de belangrijkste locatie in de eerste twee delen. In Oud-Zuid, waar David vandaan
komt, wonen 'alleen maar nette mensen' (zie de paragraaf 'Titel en motto's'), intellectuelen, geen
allochtonen, van goede komaf en met goede banen. Davids ouders wonen in de Van Breestraat, zo
ongeveer het centrum van Oud-Zuid. Een tweede belangrijke buurt is de Bijlmer, vol allochtonen,
economisch en cultureel gezien een totaal andere wereld dan Oud-Zuid.
Het laatste deel speelt in Memphis, Tennessee, een stad die David uitgebreid typeert op pagina 234-
235, in Olive Branch, een dorp even ten zuiden van Memphis, en opnieuw in Amsterdam.
1. De omschrijving van de belangrijkste verhaalfiguren
Rowanda
Rowanda Pengel draagt een voornaam die klinkt als een oorlog en die goed bij haar past: ze
is grillig, temperamentvol, uitdagend en heeft het hart op de tong. Ze is niet intellectueel,
houdt van glitter en allerlei uiterlijk vertoon (sieraden, gouden tanden, opplaknagels,
haarstukjes) en schaamt zich er niet voor om daartoe voortdurend haar hand op te houden
en haar lichaam ter beschikking te stellen.
Naomi Oudberg
Naomi is Davids eerste vriendinnetje en een lief meisje. Ze blijft lang hopen en wachten op
David maar uiteindelijk krijgt ze toch een andere vriend. Ze is slim en heeft een rustige
persoonlijkheid. Naomi Oudberg is in de ogen van Davids ouders 'fout' Joods, omdat haar
ouders in verkeerde auto's rijden, in juwelen doen en van skivakanties houden, en niet
, opteren voor oude cultuur en opinies. David ontmoet haar op het gymnasium, heeft al sinds
zijn twaalfde verkering met haar en vanaf zijn zestiende seks. Ze studeert psychologie, is lief
en vindt het vreselijk dat David zijn draai niet kan vinden en een rustpauze in hun relatie wil.
David
David Samuels (21) is een verwende, intelligente, verveelde en vervreemde jongen. Hij voelt
zich heen en weer geslingerd tussen twee werelden: die van Oud-Zuid en de Bijlmer. Hij
heeft genoeg van welopgevoede, slanke, blanke meisjes, van door Jan des Bouvrie
ontworpen eettafels, van party's, waar intellectueel gepraat moet worden en de ene na de
andere fles kostbare Piper Heidsieck wordt opengetrokken. Hij wil 'black experience', is
verrukt van zo donker mogelijke meisjes met grote borsten en dikke billen, zoals hij ze kent
van videoclips van zijn favoriete artiesten als R. Kelly, Petey Pablo en Nelly.
Rosalyn
Ze geeft les op de universiteit en is intelligent, ook is ze groot en donker. Zij laat David
realiseren dat intelligentie niets met huidskleur te maken heeft.
Naima
David komt Naima tegen in de supermarkt. Ze is Marokkaans, slim en lief. Hij voelt dat hij bij
haar zichzelf kan zijn en ze gaan een relatie aan.
Davids vader was ooit een hippie, maar is nu het alom gerespecteerde hoofd van een
actualiteitenprogramma. Hij is nogal geborneerd en schiet als vader flink tekort: hij heeft
totaal geen oog voor Davids problemen en vindt het vreselijk dat hij tegen zijn vrienden moet
liegen als ze vragen wat David doet. Die vrienden zijn 'interessante' mensen die het helemaal
gemaakt hebben, zoals de hoofdredacteur van een kwaliteitskrant en een beroemde
columnist, die zich in het gewone leven in dezelfde zinnen uitdrukt als in zijn columns.
Davids moeder doet alles waarvan ze denkt dat ze het aan haar stand verplicht is. Zo doet ze
aan salsa in de speciale salsakamer van de buurvrouw. Na afloop drinken de dames Zuid-
Amerikaanse wijn met de Cubaanse leraar. Ze is bezorgd om David.
2. De belangrijkste gebeurtenissen
David Samuels is een jongeman uit Amsterdam. Hij komt uit een rijke familie en woont in
Oud-Zuid, waar alleen maar nette mensen wonen. Met nette mensen worden niet-
allochtonen bedoeld. David is al een paar jaar klaar met de middelbare school en hij heeft
nog niet besloten wat voor studie hij gaat doen. Hij voelt zich niet thuis tussen de mensen in
Oud-Zuid. Dit komt mede doordat hij qua uiterlijk op een Marokkaan lijkt. Bijna iedereen die
hem niet kent denkt dat hij Marokkaans is. Ook valt David op een ander type vrouw dan de
mensen uit Oud-Zuid, hij wil een intellectuele negerin. David heeft al sinds het begin van de
middelbare school een vriendin, Naomi. Maar die relatie gaat uit. David vindt het te saai, er is
geen spanning meer. David wil een zwarte vrouw met grote billen en grote borsten. Daarom
gaat hij naar een wijk waar bijna alleen maar allochtonen wonen. Hij krijgt een relatie met
Rowanda en later gaat hij met heel veel vrouwen naar bed. De relatie met Rowanda loopt op
de klippen. Op een gegeven moment wil David niet meer. Elke keer als hij met een ander
naar bed gaat moet hij aan Naomi denken. Hij besluit naar Amerika te gaan. Daar komt hij tot
het inzicht dat hij bij Naomi wil zijn. De intellectuele negerin bestaat niet, besluit hij. Als hij
thuiskomt is Naomi een relatie begonnen met Daan, Davids beste vriend. Rowanda heeft ook
een nieuwe vriend. David sluit zich op in zijn kamer. Aan het eind van het boek maakt hij een
afspraakje met Naima, een caissière die altijd aardig tegen hem doet. Dit is het einde van het
boek.
3. Het perspectief waarin het verhaal geschreven is
De schrijver maakt gebruik van een ik-perspectief. Je staat als het ware in de schoenen van
David. Het is een belevend-ik-perspectief omdat het pas gebeurd is en je het echt beleefd.
