1.2 Hoe is ons zenuwstelsel opgebouwd?
Het zenuwstelsel is in feite een besturings- en communicatie systeem.
In het zenuwstelsel onderscheiden we een aantal onderdelen:
- Centraal zenuwstelsel
- Perifeer zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel =
Zit in het midden
Bestaat uit hersenen en ruggenmerg
Perifeer zenuwstelsel =
Zit aan de zijkant
Bestaat aan een netwerk van zenuwbanen en zenuwuiteinden dat de communicatie verzorgd tussen
spieren, organen, zintuigen, hersenen en het ruggenmerg. (pijnzenuw, voet wegtrekken)
1.3 Waaruit bestaat ons centraal zenuwstelsel?
Hersenen en ruggenmerg
Het ruggenmerg brengt contact tot stand tussen de hersenen en de rest van het lichaam. (onderkant
hersenen tot onderste gedeelte rug).
Hersenen
- Hersenschors ,cortex (buitenste rand)
- Grote hersenen (2 hersenhelften)
- Kleine hersenen
- Hersenstam
Hersenschors en grote hersenen
Maakt het mogelijk dat zowel mensen als dieren ingewikkelde vaardigheden kunnen leren:
communicatie, jagen, taal, muziek maken, fantaseren, plannen maken etc.
De grote hersenen liggen in de hersenschors
Kleine hersenen / cerebellum
Liggen onder en aan de achterkant van de grote hersenen.
Zorgen voor coördinatie, bewegingen, automatische handelingen zoals evenwicht bewaren,
inschatten tijdsverloop (wanneer bal terug slaan).
Ook zorgen een aantal cognitieve processen worden mede beïnvloed door de kleine hersenen.
Hersenstam
Ligt in het verlengde van de ruggenmerg.
Vormt de verbinding tussen de grote hersenen, het ruggenmerg en de kleine hersenen.
Spelen een belangrijke rol bij het aansturen van volautomatische handelingen: groter en kleiner
worden pupillen, voelen beweging en zwaartekracht, regelen spijsvertering, hartslag, ademhaling en
de bloeddruk.
,Hersenkwabben
Het linker en de rechterhersenhelft.
Elk hersenhelft is in 4 kwabben verdeeld:
- Frontaalkwab
- Slaapkwab
- Pariëtaalkwab
- Achterhoofdkwab
Elke kwab kent zijn specialisaties, maar bij bijna alle handelingen die we uitvoeren zijn meerdere
kwabben betrokken (dit noem je netwerken).
Frontaalkwabben
Direct boven/achter je ogen
Houden zich bezig met fijne motoriek: schrijven, spraak, stemming, denkvermogen, plannen maken,
concentratievermogen etc.
Vanuit en naar de frontale kwabben leiden wegen naar alle andere onderdelen van de hersenen.
Slaapkwabben
Spelen een rol bij onthouden en herkennen van mensen en voorwerpen en bij het terughalen van
herinneringen. Geluidsherkenning en spraak worden hier ook aangestuurd.
Pariëtaalkwabben
Hiermee registreren en interpreteren we lichamelijke gewaarwordingen: voelen: temperatuur, pijn,
tast.
Achterhoofdkwabben
Houden zich bezig met het gezichtsvermogen: herkennen van gezichten en interpreteren van
plaatjes, kleurwaarneming, waarneming vormen en beweging.
Twee hersenhelften
Linkerhersenhelft bestuurt de rechterkant van het lichaam, rechterhersenhelft bestuurt linkerkant
van het lichaam (lateralisatie).
Beide hersenhelften zijn even belangrijk, ze worden aan elkaar verbonden door de hersenbalk.
Bij de meeste mensen is het linkerhersenhelft beter in het oplossen van problemen, rekenen en taal
en de rechterhersenhelft in ruimtelijk inzicht en creatieve vaardigheden zoals muziek. Dit verschilt
per persoon.
Hersenbalk
Zorgt ervoor dat informatie in beide hersenhelften terecht komt.
Wat doet ons ruggenmerg
Het ruggenmerg speelt een belangrijke rol bij het doorgeven van signalen van de hersenen naar de
rest van het lichaam. Het speelt ook een rol bij reflexen: reacties die niet zijn tegen te houden.
1.4 Uit welke bouwstenen bestaan onze hersenen?
- Zenuwcellen (neuronen/hersencellen)
- Gliacellen
,Zenuwcellen
Transporteren en verwerken de informatie die permanent door ons lichaam en vooral door ons brein
circuleert. Zenuwcellen worden al tijdens de zwangerschap aangemaakt.
Zenuwcellen zijn er voor het verplaatsen en voor het denkwerk. Informatie kan afkomstig zijn van
buiten het lichaam (ruiken), maar ook van binnen het lichaam (buikpijn).
Gliacellen
Zorgt voor bescherming en ondersteuning, dit verminderd wanneer mensen ouder worden
(alzheimer).
Ondersteunen de zenuwcellen en zorgen dat deze op hun plaats blijven. Ze kunnen ook beschadigde
zenuwcellen helpen herstellen.
Sommige gliacellen beschermen de hersenen tegen infecties en ziektekiemen
Ze maken vet (myeline) aan, dit wordt gebruikt om de zenuwcellen te isoleren, zo kan informatie
sneller doorgespeeld worden.
Multiple sclerose =
Dit kan je krijgen wanneer myeline wordt afgebroken en hun functie verliezen.
Glia-index =
De gemiddelde verhouding in de hersenen tussen het aantal zenuwcellen en gliacellen.
Ons lichaam is opgebouwd uit (lichaams)cellen:
Bloedcellen
Huidcellen
Botcellen
Spiercellen.
Elke cel bevat een celkern: bevat erfelijke informatie en celmembraan: de huid van de cel,
buitenkant. Dit is een overeenkomst met een zenuwcel. Er zijn veel verschillen tussen lichaams- en
zenuwcellen. Zie blz 38 basisboek psychologie.
Dendrieten =
Zijn de tentakels van een zenuwcel, waarmee verbinding wordt gelegd met andere zenuwcellen. Ze
hebben contactpuntjes (synaps) waar de boodschappen van andere zenuwcellen worden ontvangen.
Lichaamscellen hebben geen dendrieten.
Zenuwuitloper/axon =
Door de axon kan een zenuwcel over een langere afstand contact maken met andere zenuwcellen.
Lichaamscellen hebben geen axon.
Een netwerk van zenuwcellen
Onderling verbonden zenuwcellen vormen een netwerk/circuit. Sommige netwerken zijn al aanwezig
bij de geboorte, maar de meeste ontstaan door oefening. Denk aan use it or lose it.
1.5 hoe communiceren zenuwcellen met elkaar
- Elektrische signalen
- Chemische signalen
, Elektrische communicatie
Speelt zich af binnen een zenuwcel
Op de contactpuntjes van dendrieten ontvangt de zenuwcel (chemische) signalen van andere
zenuwcellen (neuronen).
Actiepotentiaal =
Als een zenuwcel een voldoende sterk signaal afgeeft wordt dat omgezet in elektrische signalen.
Synaps =
De plek waar 2 zenuwcellen: presynaptisch neuron en postsynaptisch neuron met elkaar contact
hebben en communiceren (contactpuntjes zenuwcellen).
Presynaptisch neuron verstuurd signalen van het axonuiteinde naar de dendriet van het
postsynaptisch neuron. De twee neuronen raken elkaar niet aan, deze worden gescheiden gehouden
door de synapsspleet.
Chemische communicatie
Speelt zich af tussen zenuwcellen
Hiermee wordt informatie doorgegeven tussen zenuwcellen
Aanmaak van chemische stofjes: neurotransmitters.
Neurotransmitters =
De chemische stofjes, het zijn signaalstofjes deze geven informatie door tussen neuronen.
Beïnvloeden ons gevoel.
Receptoren =
Zijn de ontvangers van de signalen wanneer deze sterk genoeg zijn.
Hoe wordt in de medische wetenschap de werking van onze hersenen beïnvloed?
- Medicatie:
Neurotransmitters, die werken op ons gevoel, dit zit in verschillende medicatie. Medicatie kan ervoor
zorgen dat pijn weg gaat, maar ook werken tegen depressief zijn.
- Elektrische stimulatie:
Deep-brainstimulatie, een pacemaker. Deze stimuleren bepaalde delen van de hersenen of zetten
bepaalde delen uit. Dit is nodig bij bijvoorbeeld Parkinson en andere ziektebeelden.
1.6 Waaruit bestaat ons perifeer zenuwstelsel
Perifeer zenuwstelsel
Alle zenuwcellen die zich buiten de schedel of wervelkolom bevinden.
Het zorgt voor verbinding tussen de verschillende organen, zintuigen: ruiken voelen etc. en spieren
met het ruggenmerg en de hersenen.
Er zijn 2 zenuwbanen:
- Motorische zenuwbanen
- Sensorische zenuwbanen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur evahoogendoorn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
