Verzorgingsstaat= land waarin overheid zich actief bemoeit met de welvaart en het welzijn
van haar inwoners.
- Welvaart= Mate waarin mensen over voldoende middelen beschikken om hun behoefte te
vervullen.
- Welzijn= Mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke
gezondheid.
- In de verzorgingsstaat bemoeit de overheid zich met mensen die niet in staat zijn om
zelf een inkomen te voorzien. 4 situaties waarin dit aan de orde is:
● Bij ontslag (werkloosheid)
● Een chronische handicap
● Een (tijdelijke of chronische) ziekte
● Alleenstaand ouderschap (zorg voor kleine kinderen)
- Onze verzorgingsstaat werd vastgesteld in de sociale grondrechten. Het gaat dan om
hoofdstuk 1 art. 19 t/m 23;
● Art. 19: Werkgelegenheid; rechtspositie werknemers; arbeid
● Art. 20: Bestaanszekerheid; welvaart; sociale zekerheid
● Art. 21: Milieu
● Art 22: Volksgezondheid; werkgelegenheid; ontplooiing
● Art. 23: Het openbaar en bijzonder onderwijs
Het ontstaan van de verzorgingsstaat:
- Eerste helft 19e eeuw: nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich vooral
beperkt tot het handhaven van de openbare orde en veiligheid. Als je ziek was, was je
afhankelijk van liefdadigheidsinstellingen, zoals gasthuizen en de kerk. Kinderen gingen
weinig naar school, omdat kinderen in fabrieken werkten.
- 1854: de Armenwet (eerste sociale wet): overheid heeft hierin een zorgplicht voor mensen
die niet zelf in hun onderhoud kunnen voorzien. Mensen die niet tot een kerkelijke gezindte
behoorden kregen, in geval van ‘volstrekte onvermijdelijkheid’ recht op steun overheid.
- 1874: het Kinderwetje van Van Houten: kinderen mochten niet werken.
- 1901: Leerplichtwet
- Na de Tweede Wereldoorlog kreeg Nederland financiële steun van de Amerikaanse
regering: de Marshallhulp. De politieke macht was in handen van de rooms-rode coalitie:
de katholieken en de socialisten. o.l.v. Willem Drees vond de wederopbouw plaats. Iedere
burger moest zijn steentje bijdragen. Nederland was het enige land in West-Europa waar
nauwelijks loonstijging plaatsvond. Hierdoor kreeg het een goede concurrentiepositie t.o.v.
andere landen. Belangenorganisaties van werkgevers en werknemers werken nauw samen.
- 1957: Drees voerde de Algemene Ouderdoms Wet (AOW) in: een verplicht collectief
ouderdomspensioen.
- Daarna volgden enkele andere wetten waaronder de bijstand: Behoefte Nederlanders
waren niet langer afhankelijk van kerkelijke of particuliere instanties voor zorg en inkomen.
- 1983: Verschillende sociale grondrechten aan de Grondwet toegevoegd: art. 19 t/m 23 van
hfd. 1 van de grondwet.
, - In een nachtwakersstaat hoeft weinig belasting betaald te worden, omdat de
overheid weinig uitgaven heeft:
● Geen kosten voor onderwijs en zorg
● Geen stelsel voor sociale verzekeringen
● Geen nutsvoorzieningen (gas, elektriciteit, water)
Bij klassieke grondrechten stelt de overheid zich passief op (je kunt zelf naar de rechter
stappen wanneer rechten worden geschonden):
- Iedereen is gelijk
- Vrijheid van drukpers
- Vrijheid van godsdienst
- Vrijheid van onderwijs
- Vrijheid van meningsuiting
- Vrijheid van vergadering, vereniging en betoging
Bij sociale grondrechten moet de overheid actief optreden om de rechter te bereiken:
- Recht op werk
- Recht op onderwijs
- Recht op rechtsbijstand
- Recht op sociale zekerheid
- Recht op gezondheidszorg
- Recht op woongelegenheid
- Werken is een recht: Mensen kunnen zichzelf in hun werk ontplooien.
- Werken is een plicht: Doordat we werken betalen we inkomstenbelasting, van dat geld
worden weer sociale verzekeringen betaald, zoals de werkloosheidswet en de AOW.
- Rechten voor het onderwijs: Recht op goed onderwijs/ recht op gekwalificeerde
docenten/ recht op gratis schoolboeken/ recht op een lening als je gaat studeren.
- Plichten voor het onderwijs: Plicht om tot je zestiende jaar volledig onderwijs te volgen
(bij geen basiskwalificatie tot 18 jaar)/ Plicht om geen lessen te verzuimen.
● In Nederland moet je een startkwalificatie halen; je hoeft niet meer naar school als
je 18 bent of als je je startkwalificatie hebt behaald (havo/vwo of mbo niveau 2).
● Het is een plicht van de overheid om onderwijs te volgen, omdat de overheid voor
een hoogopgeleide beroepsbevolking wil zorgen; zo kun je wat terug doen voor de
maatschappij.
● Waarom overheid kwalificatieplicht heeft ingevoerd; Veel jongeren verlieten
onderwijs zonder diploma, waardoor ze onaantrekkelijk waren voor de arbeidsmarkt.
Eigenlijk lag voor hen alleen een uitkering in het verschiet, ofwel de criminaliteit. De
overheid wilde dit voorkomen en voerde daarom de kwalificatieplicht in.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur irisbosma1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,88. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.