Omgaan met vertrouwelijke informatie
1. Situering
Bescherming persoonlijke levenssfeer - verwerking persoonsgegevens
Discretieplicht – ambtsgeheim
Beroepsgeheim
2. Beroepsgeheim
Artikel 458 Strafwetboek
Toepassingsgebied
o Personeel (op wie van toepassing?)
o Materieel (wat is beroepsgeheim)
Schending van het beroepsgeheim
Toelating om te spreken
o Spreekrecht
o Spreekplicht
Sancties
1 Situering
1.1 De bescherming van de persoonlijke levenssfeer op basis van de Algemene
Verordening Gegevensbescherming (AVG / GDPR)
Europese ‘Algemene Verordening inzake gegevensbescherming’ (AVG) ‘General Data Protection
Regulation’ (GDPR)
Wet 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de
verwerking van persoonsgegevens (vult AVG aan waar toegelaten)
Gaat over verwerking van persoonsgegevens:
o Persoonsgegevens: naam, foto, telefoonnummer, e-mailadres, relevante gegevens voor
hulpverlening…
o Verwerken: verzamelen, opslaan, gebruiken, meedelen…
Belang SRW:
o Dossiers in de integrale jeugdhulp bevatten persoonsgegevens (intakeformulieren,
verslagen, observaties...)
o Maar ook foto’s publiceren in een folder, op Facebook, op een website…
,1. Basisprincipes (art. 5 AVG). Persoonsgegevens moeten:
o Rechtmatig, behoorlijke en transparant verwerkt worden (legaliteitsprincipe)
o Voor welbepaalde doeleinden (finaliteitsprincipe)
o Toereikend en relevant zijn en beperkt tot wat noodzakelijk is (minimale
gegevensverwerking / proportionaliteitsprincipe)
o Juist zijn en indien nodig geactualiseerd worden. Onjuiste gegevens moeten worden
aangepast of verwijderd
o Beperkt in tijd bewaard worden
o Integer en vertrouwelijk verwerkt worden (integriteit en vertrouwelijkheid)
o Onder verantwoordelijkheid van een verwerkingsverantwoordelijke verwerkt worden
(verantwoordingsplicht)
Verwerking is enkel toegestaan als (rechtsgronden)
1. De betrokken persoon toestemming geeft
2. De verwerking noodzakelijk is voor de uitvoering overeenkomst
3. De wet verwerking vereist (gegevens WG aan RSZ, informatieverstrekking naar
jeugdrechter... )
4. De verwerking noodzakelijk is om de vitale belangen betrokken persoon of een andere
natuurlijke persoon te beschermen
5. De verwerking gebeurt om een taak van openbaar belang te vervullen (adreswijzigingen
post) of van een taak in het kader van de uitoefening van het openbaar gezag
6. De verwerking is noodzakelijk is om gerechtvaardigd belang te behartigen tenzij
belangen van betrokkene zwaarder doorwegen
Rechtmatigheid van de verwerking (art. 6 AVG) = grondslagen voor de verwerking
(legaliteitsbeginsel).
o Specifiek voor minderjarigen
Minderjarigen kunnen vanaf 16 jaar toestemmen met “rechtstreeks aanbod van
diensten van informatiemaatschappij” (Facebook…)
Leeftijdsgrens kan door lidstaten verlaagd worden tot 13 jaar
In België vanaf 13 jaar.
Indien jonger, dan toestemming vereist van wettelijk vertegenwoordigers.
Verwerking “gevoelige gegevens” is verboden (art. 9 AVG):
o Gevoelige gegevens: gegevens waaruit ras of etnische afkomst blijkt, politieke
opvattingen, religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen, of het lidmaatschap van
een vakbond blijken, en verwerking van genetische gegevens, biometrische gegevens
met het oog op de unieke identificatie van een persoon, of gegevens over gezondheid, of
gegevens met betrekking tot iemands seksueel gedrag of seksuele gerichtheid
o tenzij er een specifieke uitzondering van toepassing is, of de betrokkene uitdrukkelijk
toestemming heeft gegeven voor de verwerking
Verwerking van persoonsgegevens m.b.t. strafrechtelijke veroordelingen en strafbare feiten
o Alleen toegestaan als dat gebeurt onder toezicht van de overheid, of als het specifiek bij
wet is geregeld
o Omvattende registers van strafrechtelijke veroordelingen mogen alleen worden
bijgehouden onder toezicht van de overheid
, Rechten van de betrokkenen (art. 12-23 AVG)
o recht op informatie (informatieplicht verwerkingsverantwoordelijke)
o recht op toegang/inzage !
o recht op verbetering
o recht op wissen van gegevens (recht op vergetelheid)
o recht op beperking van de verwerking
o recht van bezwaar
o recht van verzet tegen geautomatiseerde besluitvorming, inclusief profiling
o recht op overdraagbaarheid van gegevens
Toezicht op naleving (art. 55 ev)
o Door “gegevensbeschermingsautoriteit” in elke lidstaat
(vroegere “privacy commissie”)
o Diverse GBA’s werken samen ingeval van grensoverschrijdende verwerking
o Kunnen administratieve boetes opleggen tot 20 miljoen of 4% van wereldwijde
jaaromzet
o Naast boetes kunnen ook strafsancties opgelegd worden
o Ook van toepassing in IJH (art. 72 decreet IJH)
Voorafgaande instemming
Recht op inzage, verbetering …
o Afwijkende regeling bij ernstige verontrusting (art. 76 decr. IJH)
Mogelijkheid voor VK en OCJ – gemandateerde voorziening
Om zonder voorafgaande toestemming van de betrokkene persoonsgegevens te
verwerken
Persoonsgegevens kunnen in belang MJ verwerkt worden zonder MJ, ouders of andere
opvoedingsverantwoordelijken onmiddellijk op de hoogte te brengen
Enkel voor noodzakelijke en relevante gegevens
Betrokkenen worden zo snel mogelijk op de hoogte gebracht en uiterlijk binnen 30
werkdagen, tenzij in strijd met belang MJ
1.2 Discretieplicht
Informatie die men heeft als gevolg van tewerkstelling mag niet gedeeld worden met anderen
dan diegenen die recht hebben op die informatie.
In overheidsdienst spreken we van ‘ambtsgeheim’
In belang van organisatie waarvoor men werkt
Intern: spreekrecht & –plicht
Extern: discretieplicht
Geen zwijgrecht tegenover rechter
Vastgelegd in diverse wettelijke bepalingen
o Art. 17 3° a WAO : De werknemer is verplicht… 3° zowel gedurende de overeenkomst als na
het beëindigen daarvan, zich ervan te onthouden :… a) fabrieksgeheimen, zakengeheimen
of geheimen in verband met persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij in
de uitoefening van zijn beroepsarbeid kennis kan hebben, bekend te maken
o Statuten ambtenaren
Aangevuld met regels door werkgever, opdrachtgever…
o Overeenkomsten, cao’s, instructies, rondzendbrieven, arbeidsreglementen…